Οι δύο Ελλάδες

γράφει στο peripteron.eu ο Βαγγέλης Πάλλας, ∆ηµοσιογράφος – Ερευνητής – Αναλυτής IFJ / SPJ

Το αίτημα της ελληνικότητας σε συνδυασμό άλλοτε με τα στενά γεωγραφικά όρια του Ελληνικού κράτους και άλλοτε με την ευρύτερη διάσταση του Ελληνισμού έχει απασχολήσει τους διανοούμενους και τους πολιτικούς πριν ακόμη από την επανάσταση του 21..Η Εθνική αφύπνιση του υπόδουλου Ελληνισμού έθεσε από την αρχή το πρόβλημα της ταυτότητας ενός έθνους που συντηρούσε τη << μνήμη >> του παρελθόντος ενώ εισέπραττε τον θαυμασμό για τους μακρινούς προγόνους και την ταπείνωση για τη σύγχρονη ζωή του …Αυτός ο ιδεολογικός δυισμός μοιάζει να είναι σύμφυτος με την ίδια την ύπαρξη των Νεοελλήνων ..Τα κείμενα που επιλέξαμε διαγράφουν μια πορεία ιδεολογικών αναζητήσεων και αποπειρώνται αποσαφηνίσεις..Ως μια συνολική εικόνα δηλώνουν την πολυσημία του φαινομένου …Φανερώνουν επίσης την αγωνία των πνευματικών ανθρώπων αυτού του τόπου για την Ελλάδα..<< Το οικείων >>σε σχέση με το << αλλότριον >> το παρελθόν σε σχέση με το παρόν και το μέλλον …Αναλύουν περισσότερο παρά συνθέτουν το εθνικό είναι….

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ

Δεν έφτασαν ακόμα οι ευτυχισμένοι εκείνοι καιροί ( πατρίδα μου ) που θα σαι εφάμιλλη με την αρχαία Ελλάδα και με τα σοφότερα έθνη της Ευρώπης …Αλλά ο τρόπος με τον οποίο άρχισε η θέρμη και η αντοχή της φιλόσπονδης νεολαίας σου ο ζήλος των πλουσίων σου άλλα αυτά προμηνάνε πως δεν θα είσαι για πάντα όπως ήσουν πριν από μερικούς αιώνες..Μέσα στο νέο στάδιο που άνοιξε μπροστά σου ..έχεις προχωρήσει κιόλας τόσο αρκετά ώστε να είναι δύσκολα να γυρίσεις πίσω…

ΑΔ.ΚΟΡΑΗΣ..ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ…6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1803..

Α.ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ

Εκάματε την Ελλάδα όχι κράτος δυνάμενον να σώσει τον ελληνισμόν αλλά φαύλον καταγώγιον …Αλλ .αν δεν ακουσθή η φωνή μου από τους συγχρόνους θα ακουσθεί από το μέλλον θα είναι όμως αργά..Αλλ έως φθάσει η νέα εκείνη εποχή κλαίω εφ υμάς και επί τα τέκνα σας ως στρατιωτικοί οίτινες θα σύρετε τα ξίφη σας όχι πλέον υπέρ του Ελληνισμού διότι αυτός δεν θα υπάρχει αλλ υπέρ των συμφερόντων των ξένων ..κλαίω εφ υμάς και επί τα τέκνα σας ως ναυτικοί διότι θα χρησιμοποιήσετε την θαλασσινήν υμών ικανότητα υπέρ των ξένων ισχυρών..και θα αποτελήτε τα πληρώματα των πλοίων των ως εις τον καιρόν των Βενετών κλαίω επί σε ω Ελληνικέ λαέ..Διότι θα έλθη ημέρα καθ ην αι νέαι γενεαί δεν θα έχουν κανεν ιδανικό..διότι ο Ελληνισμός εξέλιπε και καμία έμπνευσις δεν θα υπάρχη ούτε εις την φιλολογίαν .ούτε εις την πολιτικήν κλαίω εφ υμάς ω γεωργοί ω βιομήχανοι ω έμποροι διότι θα σας επιβάλλουν βαρείς δασμούς εις τα προιόντα σας διότι θα σας στέλλουν τα ιδικά τους βιομηχανήματα και θα σας τα πωλούν ακριβά .διότι θα γίνετε μεσίται και όχι έμποροι έως ου καταντήση ο Ελληνικός λαός είλως εργαζόμενος υπέρ των ξένων είτε ούτοι υπερισχύσωσιν εις την Μακεδονίαν είτε εις την Κωνσταντινούπολιν διότι είτε μετά σύγκρουσιν είτε μετά συμβιβασμόν η μεν Ρωσία θα καταλάβη την Κωνσταντινούπολιν η δε Αυστρία θα καταλάβη την Μακεδονίαν….

Α.ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ…ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΔΟΓΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΩΝ …ΑΓΟΡΕΥΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΟ 1886..

ΠΕΡ.ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

Κοινωνία η οποία επέταξε την φουστανέλα προχθές και εφόρεσεν ευρωπαικά..Επήρε και εφόρεσεν ότι έτυχε και ευρέθη ενδεδυμένη αρλεκινικά… .Ημείς οι Έλληνες αγνοούμεν την Ελλάδα και τον Έλληνα περισσότερον κάθε Κίνας κάθε Κινέζου ..Φανταζόμεθα τον εαυτόν μας και τον τόπον μας από τα γράμματα που μας στέλλουν οι Ευρωπαίοι οι οποίοι μας αγνοούν εντελέστατα …Και εις την ιδικήν μας υπνοβατικήν κατάστασιν και εις τηνιδική μας παραφροσύνην προστίθεται και αι Ευρωπαίκαί εξωφρενικαί γνώμαι και συμβουλαί και μας αποτρελλαίνουν τελειωτικώς χαπιόμενοι όπως χάπτεται η κάθε γνώμη του κάθε Δίτεριχ η Μίντεριχ του οποίου του καπνίζει να μας φωτίση και μας συμβουλέυση και μας βάλη νόμον εις το σπίτι μας και μας οδηγήσει εις τον δρόμον μας στον σαν να είμεθα αμείς στραβοί και παραλυτικοί ..
Κοινωνία η οποία επέταξε συγχρόνως κάθε ιδέαν και αίσθημα Ελληνικόν και ήρπασε κάθε φραγκικόν …Κάτι χειρότερον Επήρε και εφόρεσεν ότι έτυχε και ευρέθη ενδεδυμένη αρλεκινικά ..δηλαδή κωμικώτατα..Ευρέθη με μιαν μανίαν μίσους κατά των ιδικών της πραγμάτων και μίαν τραγικήν ξιπασιάν προ των ξένων ..Ευρέθη αρπάζουσα με μονομανίαν αρχοντοχωριά του κάθε λάμποντα ξένον τενεκέν…

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ..Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΑΘΗΝΑ 1981..ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ Ν.ΓΡΑΜΜΑΤΑ 1938…

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΚΛΗΡΟΣ

Τα επαναστατικά κινήματα εναντίον του Τούρκου δυνάστη τα γεννούσε η υποκίνηση και βοήθεια των διαφόρων ευρωπαϊκών κρατών… .Η Φυλή μας ευτυχώς και στην εποχή του Βυζαντίου και κατόπιν της Τουρκοκρατίας είχε σχέσεις με τη Δυτική Ευρώπη..απ τις οποίες εννοείτε ωφελήθηκε πολύ στη μόρφωση της …Λαός όπως είπαμε αστικός και εμπορικός κατ εξοχήν ευκίνητος και με αρκετή πρωτοβουλία και αγάπη στην ανεξαρτησία δεν έπαυσε από τον πρώτο ακόμα αιώνα της δουλείας του να επιζητεί την ελευθερία του ..Μη έχοντας μόνος του αρκετές δυνάμεις για να επαναστατήσει εγύρευε κάθε λίγο και λίγο την ξένη ευρωπαίκή βοήθεια για να κατορθώσει το σκοπό του …Με την παραμικρή εξωτερική αφορμή οι Έλληνες επαναστατούσαν πότε στα νησιά πότε στην Πελοπόννησο και πότε στη στερεά Ελλάδα ..Έτσι σε τρακόσα χρόνια έως το 1821 έχουμε δεκάδες επαναστατικών κινημάτων..άλλοτε τοπικού και άλλοτε γενικώτερου χαρακτήρος εναντίον του Τούρκου δυνάστη τους …Τα κινήματα αυτά τα γεννούσε η υποκίνηση και βοήθεια των διαφόρων ευρωπαϊκών κρατών ..Ισπανίας..Βενετίας..Γαλλίας..και Ρωσίας..Αν και όλες οι επαναστάσεις αυτές οικτρώς απέτυχαν με τραγικά αποτελέσματα .για το Έθνος μας..ωστόσο αφ ενός εδείκνυαν την Αστική ζωτικότητα του και την ακράτητη επιθυμία του στην ανεξαρτησία…
Και τούτο σε μια εποχή όπου οι άλλοι λαοί υπόδουλοι χριστιανικοί λαοί της Τουρκίας σλαύοι και Βλάχοι εκοιμούντο βαθειά τον ύπνο της σκλαβιάς ..χωρίς την παραμικρή αντίδραση αν και κατοικούσανε σε μεγάλους συμπαγείς όγκους μακρυά απ τους Τούρκους….

Γ.ΣΚΛΗΡΟΣ…ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ….ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ 1919…

ΑΛ.ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Οι πολιτειακοί συνασπισμοί θα είναι ωφέλιμοι και βιώσιμοι εάν στηριχθούν εις την αρχήν των εθνοτήτων… .Δεν είναι λοιπόν ο πολιτικός εθνικισμός μόνο ζήτημα αισθήματος αλλά και όρος προόδου και πολιτισμού..Δια τούτο όσον περισσότερον προάγονται τα έθνη τόσον περισσότερον αισθάνονται ότι έχουν υποχρέωσυν και δια τον πολιτισμό τους …Αλλέως είναι κίνδυνος να επικρατήσει το πολεμικώτερον έθνος και να επιβληθεί ο πολιτισμός του..Αλλ’ αυτό θα ήτο καταστροφή ….Η μεγάλη ανάπτυξη της οικονομίας και πνευματικής επικοινωνίας των εθνών που χαρακτηρίζει την εποχή μας δημιουργεί αναγκαίως δεσμούς και κοινά στοιχεία πολιτισμού μεταξύ των διαφόρων εθνών..

ΑΛΕΞΑΝ.ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ…Ο ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ..1916…

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ

Δεν πρόκοψαν αρμονικά τα διάφορα κλωνάρια της ζωής του σημερινού Ελληνικού κόσμου …Έχουμε μια ιδιότροπη ιστορία πώς να την αλλιώς —εμείς οι σημερινοί Έλληνες ..Η συνέχεια της ελεύθερης ανάπτυξης της ζωής μας κόπηκε από μια ..Νύκτα Αιώνων..αυτό είναι το χοντρό γεγονός δεν πρόκοψαν αρμονικά τα διάφορα κλωνάρια της ζωής του σημερινού ελληνικού κόσμου …Κι όταν ελευθερωθήκαμε η προσπάθεια για την απελευθέρωση και η ίδια η απελευθέρωση μας έφερε τέτοιες αντιδράσεις και προκάλεσε τέτοια φαινόμενα που ακόμη σήμερα λογαριάζουμε κάποτε πόσα πράγματα τεχνητά δημιούργησε το νεογέννητο ελλαδικό κράτος; …Από αυτά τα τεχνητά είναι και η ροπή μας προς την επιφανειακή ρητορεία αυτή τη λοιμική ..Ίσως αυτά να μην έγιναν τότε από το μηδέν..Είναι πολύ πιθανό πως είχαν και άλλα αίτια …Όμως καλλιεργήθηκαν και προστατεύτηκαν όσο ποτέ κάτω από τον ίσκιο της Ελευθερίας που μας χάρισαν οι καταπληκτικοί εκείνοι άνθρωποι του Εικοσιένα …Είναι οδυνηρή η αντίθεση όταν τα αναλογίζεται κανείς…..

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ..Η ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΜΑΣ…..ΑΘΗΝΑ 1981…

Δ.ΓΛΗΝΟΣ

Η καταφρόνεση του δικού μας ζωντανού εγώ ..ο ανόητος και εξωτερικός θαυμασμός των αρχαίων και η τυφλή αντιγραφή των Ευρωπαίων κυριαρχούν σε όλα τα φανερώματα της νεοελληνικής ζωής….
Παρατηρήστε λοιπόν τι έγινε στην Ελλάδα ..οι πνευματικοί ηγήτορες του Ελληνικού λαού μετά την πολιτική του απελευθέρωση στάθηκαν ανίκανοι να συλλάβουν στην ουσία του και στο βάθος του το πρόβλημα του νεοελληνικού πολιτισμού ….Δεν υψώθηκαν στο νόημα μιας αναγεννημένης σύγχρονης ζωντανής Ελλάδας ..Το ίδιο όμως ανίκανοι στάθηκαν να κατανοήσουν το σύγχρονο πολιτισμένο κόσμο..τους σκέπασε το κύμα της εξωτερικής μίμησης του Ευρωπαίκού κόσμου …Τυφλοί και μπροστά στους αρχαίους τυφλοί και μπροστά στους Ευρωπαίους με μια κούφια οίηση με μια ανάλογη αυταρέσκεια έγιναν χωρίς να το καταλάβουν αρλεκίνοι των αρχαίων και αρλεκίνοι των Ευρωπαίων ….

Δ.ΓΛΗΝΟΣ..ΕΦΗΜ.ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ…Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΡΩΣΤΙΑ…ΟΚΤΩΒΡΗΣ 1926…

ΖΗΣΙΜΟΣ ΛΟΡΕΝΤΖΑΚΟΣ

Η μικρή αυτή επικράτεια απομένει ο μόνος ζωντανός οργανισμός που φυσιολογικά μπορεί και πρέπει να ανανεώσει μέσα του αδιάκοπα τα Ελληνικά περασμένα…..
Στο πείσμα πολλών ακαδημαίκών σοφών η της πανεπιστημιακής παράδοσης του δυτικού ευρωπαίκού κόσμου η μικρή αυτή επικράτεια απομένει ο μόνος ζωντανός οργανισμός ..που πρέπει να ανανεώσει μέσα του αδιάκοπα τα Ελληνικά περασμένα και που κάποια μέρα χρειάζεται να μιλήσει υπεύθυνα για την Αρχαία Ελλάδα η το Βυζάντιο σε μια γλώσσα που η κλασικο—θρεμμένη Ευρώπη δεν μπόρεσε οργανικά η σωματικά να της μιλήσει ως τώρα γιατί στέκεται αδύνατο να πηδήξει τη Ρώμη τη μάνα της χωρίς να κρεμαστεί στο κενό …δεν είναι σημερινός ο χωρισμός τον οποίο αναφέρω… Από τον 12ο αιώνα και ύστερα από το σχίσμα των δύο Εκκλησιών οι δύο κόσμοι βρίσκονται συνολικά χωρισμένοι …Πέρα από λόγους άλλους της Ιστορίας ..φυσικούς η πολιτικούς τους σημαδεύει τους δύο κόσμους αυτούς ένα πνεύμα ολότελα διαφορετικό….

ΖΗΣΙΜΟΣ ΛΟΡΕΝΤΖΑΚΟΣ…ΜΙΚΡΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΟΝ ΚΑΒΑΦΗ…ΑΘΗΝΑ 1977….

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΑΝΕΙΣΤΗΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ << ΑΝΤΙ >> 1978….