Ψευδάργυρος: Τα Γνωστά και Άγνωστα Οφέλη του για τον Οργανισμό

Αν και ιχνοστοιχείο, ο ψευδάργυρος παίζει ουσιαστικό ρόλο σε διάφορες βιολογικές διεργασίες και ενζυματικές αντιδράσεις στον οργανισμό. Έχει πολλούς ισχυρισμούς υγείας, μερικοί εκ των οποίων η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, η προστασία από το οξειδωτικό στρες και ο περιορισμός της φλεγμονής.

Αρκετές μελέτες ωστόσο έχουν επικεντρωθεί σε επιπλέον οφέλη του ψευδαργύρου τα οποία δεν είναι ακόμη ευρέως γνωστά.. Ποια είναι αυτά;

Η σημασία του ψευδαργύρου έχει διαπιστωθεί από το 1961, όταν ένας Ιρανός αγρότης του οποίου η διατροφή αποτελούνταν κυρίως από μη επεξεργασμένο ψωμί, αναφέρθηκε ότι πάσχει από αναιμία, υπογοναδισμό και νανισμό.

Η ίδια ανωμαλία παρατηρήθηκε επίσης σε Αιγύπτιους με παρόμοιες δίαιτες, περίπου την ίδια χρονική περίοδο.

Υπολογίζεται πως η ανεπάρκεια ψευδαργύρου επηρεάζει περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού και μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όπως η κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, η αλωπεκία, η αργή επούλωση πληγών, ακόμη και οι γενετικές ανωμαλίες.

Συνδέεται επίσης με δερματικές ανωμαλίες, υπογοναδισμό, γνωστική έκπτωση, μη φυσιολογική ανάπτυξη και ανεπαρκείς ανοσολογικές αντιδράσεις.

Χαμηλά επίπεδα ή αναποτελεσματικοί υποδοχείς ψευδαργύρου, έχουν επίσης συσχετιστεί με σχιζοφρένεια, κατάθλιψη και σκλήρυνση κατά πλάκας. Είναι γεγονός πως δεν υπάρχει σύστημα οργάνων στο σώμα μας, το οποίο ο ψευδάργυρος δεν επηρεάζει.

Το ιχνοστοιχείο αυτό, έχει πολλούς ισχυρισμούς υγείας: συμμετέχει στη σύνθεση DNA και πρωτεϊνών, παρεμβαίνει στον μεταβολισμό οξέων-βάσεων, λιπαρών οξέων, υδατανθράκων και στην κυτταρική διαίρεση, συμβάλλει στη διατήρηση φυσιολογικών οστών, στην καλή υγεία του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών, στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ έχει αντιοξειδωτική δράση που του επιτρέπει να καταπολεμά το οξειδωτικό στρες.

Ο ψευδάργυρος ερευνάται επίσης για τις δυνατότητές του στη θεραπεία του διαβήτη, λόγω της ικανότητάς του να μειώνει τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, σε γενετικά παχύσαρκα ποντίκια.

Τρέχουσες έρευνες εξακολουθούν να ανακαλύπτουν ενδιαφέροντα αποτελέσματα σχετικά με τη δράση αυτή.

Χρησιμοποιείται σε ήπια, κυρίως φλεγμονώδη ακμή (ως φάρμακο) ενώ υπάρχει και σε συμπληρώματα διατροφής που στοχεύουν συγκεκριμένα στην ανοσολογική άμυνα, τη γονιμότητα και τις διατροφικές ανάγκες των εγκύων (λόγω του ρόλου του στην ανάπτυξη και τη διαφοροποίηση των κυττάρων), καθώς και σε αυτά που προτείνονται για τον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία.

Τι λένε οι μελέτες;

Όσον αφορά την ανοσία, η ανεπάρκεια ψευδαργύρου, ειδικά σε παιδιά με υποσιτισμό σε χώρες με χαμηλό εισόδημα, σχετίζεται με αύξηση των λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος.

Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, ο ψευδάργυρος μπορεί να μειώσει τη διάρκεια και τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος, εάν ληφθεί νωρίς στα πρώτα σημάδια και, ως προληπτικό μέτρο, θα μειώσει αυτά τα συμπτώματα στα παιδιά.

Πολύ ετερογενείς, οι δόσεις ψευδαργύρου που χρησιμοποιήθηκαν, κυμαίνονταν από 30 έως περισσότερα από 100 mg ανά ημέρα.

Πρόσφατα, μια αναδρομική μελέτη έδειξε ότι τα χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου στο πλάσμα, συσχετίστηκαν με λιγότερο ευνοϊκά αποτελέσματα επιβίωσης σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν με Covid-19.

Ο ψευδάργυρος προστατεύει επίσης τον οργανισμό από την είσοδο του SARS-CoV-2 και του ρινοϊού, μέσω της διατήρησης των φραγμών των ιστών αλλά και της βελτίωσης της ενζυμικής λειτουργίας.

Σε μελέτη αποδείχθηκε πως η χορήγηση ψευδαργύρου ως συμπλήρωμα, μειώνει την πιθανότητα ευκαιριακών λοιμώξεων σε ασθενείς, συμπεριλαμβανομένων των ασθενών με HIV που έχουν φυσικά υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης.

Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι ο ψευδάργυρος βελτίωσε σημαντικά την ανοσολογική λειτουργία σε ηλικιωμένους ασθενείς σε σύγκριση με μια ομάδα ελέγχου. Το εύρημα αυτό είναι σημαντικό υπό το πρίσμα της πανδημίας COVID-19, καθώς ο ιός είχε ισχυρό αντίκτυπο στον ηλικιωμένο πληθυσμό.

Όσον αφορά τον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία, αρκετές μελέτες έχουν δείξει το όφελος της συμπλήρωσης με αντιοξειδωτικά, συμπεριλαμβανομένου του ψευδαργύρου (τουλάχιστον 25 mg την ημέρα) σε συνδυασμό με καροτενοειδή για τη μείωση του κινδύνου εξέλιξης της πάθησης σε σοβαρή μορφή.

Ποιες τροφές είναι πλούσιες σε ψευδάργυρο;

Κυρίως τρόφιμα ζωικής προέλευσης: κρέας, παραπροϊόντα κρέατος, τυριά, ψάρια, μαλάκια και οστρακοειδή.

Ο ψευδάργυρος υπάρχει επίσης σε ενδιαφέρουσες ποσότητες σε δημητριακά και όσπρια, αλλά το φυτικό οξύ που περιέχουν μειώνει την απορρόφησή του.

Τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο και ασβέστιο μπορούν επίσης να περιορίσουν την απορρόφησή του με ανταγωνιστική δράση στο έντερο.

Ποιες είναι οι συνιστώμενες προσλήψεις;

Οι διατροφικές αναφορές για τον πληθυσμό (πρώην «συνιστώμενες διατροφικές προσλήψεις» ή ANC) καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) σύμφωνα με τα διάφορα στάδια της ζωής, την ηλικία και τις ομάδες ατόμων.

Σε ενήλικες άνδρες, οι διατροφικές αναφορές για τον ψευδάργυρο ποικίλλουν ανάλογα με την πρόσληψη φυτικών ενώσεων και κυμαίνονται από 9,4 έως 16,3 mg την ημέρα.

Για ενήλικες γυναίκες, κυμαίνονται μεταξύ 7,5 και 12,7 mg την ημέρα (+ 1,6 mg / ημέρα σε έγκυες γυναίκες).

Στα συμπληρώματα διατροφής, η μέγιστη επιτρεπόμενη ημερήσια δόση είναι 15 mg ημερησίως.

Ποια είναι τα σημάδια ανεπάρκειας και ποιος κινδυνεύει;

Τα σημάδια έλλειψης ψευδαργύρου μπορεί να είναι ποικίλλα: αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις, κόπωση, απώλεια μαλλιών, καθυστέρηση της ανάπτυξης στα παιδιά κ.λ.π.

Τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο είναι οι ηλικιωμένοι και οι ασθενείς με χρόνιες εντερικές παθολογίες (μειωμένη εντερική απορρόφηση), καθώς και άτομα που καταναλώνουν λίγα ή καθόλου ζωικά προϊόντα ή εξαρτώνται από το αλκοόλ.

Τι προφυλάξεις πρέπει να ληφθούν;

Μεγάλες δόσεις ψευδαργύρου για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορούν να μειώσουν την απορρόφηση άλλων μετάλλων, όπως ο χαλκός (λόγω ανταγωνιστικής δράσης στο έντερο) και να αποδυναμώσουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Το ανώτερο ασφαλές όριο (η μέγιστη ποσότητα που μπορεί να καταναλωθεί με ασφάλεια για μεγάλο χρονικό διάστημα) είναι 25 mg ανά ημέρα.

 

Print Friendly, PDF & Email