Περάστε κόσμε…

γράφει στο peripteron.eu ο Βαγγέλης Πάλλας, ∆ηµοσιογράφος – Ερευνητής – Αναλυτής IFJ / SPJ

Από μικροί μαθαίνουμε να κάνουμε όνειρα. Όσο μεγαλώνουμε αυτά τα όνειρα γίνονται σχέδια. Μέσα από αυτά προχωράμε, βιώνουμε νέες εμπειρίες διαμορφώνουμε τις ιδέες μας. Όταν καταφέρνουμε να τα πετύχουμε, νομίζουμε ότι είμαστε ικανοποιημένοι. Δεν είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα.
Η Γη δεν είναι ένα σταυροδρόμι φτιαγμένο για να διασταυρώνουμε την καταστροφική παρουσία του οι ιμπεριαλιστικές μηχανές του πολέμου. Αυτό βαραίνει τη συνείδηση της ιστορίας και πρέπει το συντομότερο να απαλλάξει τον κόσμο από το σκοτεινό βάρος του. Πως; Αυτό είναι εφικτό, όταν άνθρωποι που το πιστεύουν, μπορούν με συσπείρωση, αγώνες, αλληλεγγύη, να ζεστάνουν τα χέρια τους στην ίδια φωτιά, να κοιτάξουν τον ήλιο από το ίδιο παράθυρο. Γιατί εκεί στο βάθος είναι όλα τα όνειρα των ανθρώπων, ο πολιτισμός, η ειρήνη και το μέλλον…
Κι όμως η ιστορία δεν είναι παρά μια πορεία ασέβειας σε βάρος της ανθρωπότητας. Ο άνθρωπος είναι το μόνο ορόσημο που μπορεί να σημειώσει την αρχή και το τέλος της αβύσσου… Περάστε κόσμε η δική μας πατρίδα είναι ο άνθρωπος…
Οι άνθρωποι έχουν σταματήσει να κοιτούν τι πραγματικά συμβαίνει γύρω τους. Μόνο εκτελούν εντολές, μόνο υπάρχουν. Σκύβουν το κεφάλι στην αδικία κι όταν έρχονται αντιμέτωποι με αυτή τότε γυρνούν από την άλλη πλευρά μονολογώντας «Τι τραβά ο κόσμος!»…
Θυμώνουν με την ταπείνωση, κατακρίνουν την κριτική μα πάλι με την πρώτη ευκαιρία αποκτούν άποψη για τα πάντα. Αρκεί να μην τους βλέπει το αφεντικό… Μα ποιος είναι το αφεντικό;
Όσο και αν ζορίσω το μυαλό μου, πηγαίνοντας το πολύ πίσω για να θυμηθώ ποιος μου δίδαξε τι, καταλήγω στο ίδιο συμπέρασμα. Κανένας… παρά μόνο ένας. Ο δάσκαλος μου στην πρώτη δημοτικού που είχα την τύχη να τον έχω δάσκαλο και τα έξι χρόνια…
Ούτε οι γονείς μου, ούτε οι φίλοι μου, ούτε η κοινωνία. Όλοι αυτοί ήταν το τετράδιο των ασκήσεων μου, πάνω σ’ αυτά έμαθα να παρατηρώ και να σκέπτομαι, να γνωρίζω πως τα πάντα πάνω στην Γη είναι φτιαγμένα απ’ το υλικό που είναι φτιαγμένος ο άνθρωπος… Περάστε κόσμε πωλούνται πάσης φύσεως υλικά φθηνά…
Έμαθα να κάνω λάθη και να ζητώ συγνώμη. Από μερικούς απομακρύνθηκα, η αιτία γνωστή οι αντίθετες απόψεις…
Υπάρχουν άνθρωποι, που ο κόσμος δεν τους φαντάζεται ικανούς για κάτι, που κατορθώνουν συχνά αυτό που κανείς δεν φανταζόταν ότι μπορεί να γίνει…
Είναι αυτοί που μπορούν να επηρεάσουν, να εμπνεύσουν, να κάνουν καλύτερο τον κόσμο. «Έστω μια σταλιά» έλεγε ο ποιητής. Άνθρωποι που μέχρι χθες μάχονταν ενάντια στην εκμετάλλευση ανθρώπου, αναζητούν εναγωνίως κάποιο να τους εκμεταλλευτεί.
Υπάρχει μια γνωστή φράση του Νίκου Καζαντζάκη από την ασκητική:
«Δεν ελπίζω τίποτα δεν φοβούμαι τίποτα, λυτρώθηκα από τον νου κι από την καρδιά ανέβηκα πιο πάνω, είμαι λεύτερος».
Δεν μπόρεσα να κατανοήσω απόλυτα όμως γιατί ο Νίκος Καζαντζάκης έβαλε στην ίδια μοίρα την ελπίδα και τον φόβο. Δεν είναι η ελπίδα ένα θετικό συναίσθημα; Για πολλούς ανθρώπους δεν είναι.
Πρόσωπα αιχμαλώτων, προσφύγων, πρόσωπα πεινασμένων παιδιών, τρομοκρατημένων ανδρών τρομοκρατημένων γυναικών, πρόσωπα νέων, πρόσωπα γέρων. Τα έχετε προσέξει αυτά τα πρόσωπα; Έχετε δει τα βλέμματα τους; Αν όχι κακώς. Όμως δεν υπάρχει δρόμος πια για αυτούς.
Πως φτάσαμε ως εδώ;
Αποδεχόμενοι ως δεδομένα αυτά που έπρεπε να αμφισβητήσουμε κατασκευάσαμε νέους εχθρούς για να κρύψουμε τους φόβους μας. Διαστρεβλώσαμε τις έννοιες για να ταιριάξουν με την δειλία μας. Πουλήσαμε συνειδήσεις για να αγοράσουμε τις αλυσίδες μας.
…Περάστε κόσμε, πουλάμε ότι δεν μας ακουμπά, σάπιες ιδέες, χαμένα όνειρα, εφήμερες σχέσεις …Λίγο απ’ όλα…
Η ελευθερία για τον άνθρωπο, είναι ένα προσωπικό επίτευγμα, ένας προσωπικός αγώνας. Πολλές φορές άνισος. Η ελευθερία είναι αυτό που ο άνθρωπος θα πρέπει να εφεύρει, ξεπερνώντας τον ίδιο του τον εαυτό. Υπάρχουν άνθρωποι που ξέφυγαν, από την καθημερινότητα. Χιλιάδες, εκατομμύρια στη διάρκεια των αιώνων, και ήταν η μειοψηφία της περιοχής του. Οι μοναχικοί λύκοι και έτσι είναι και σήμερα. Βυθισμένοι στην ουτοπία, ότι είναι ελεύθεροι.
Το πρόβλημα της ελευθερίας, είναι πως στη μεγάλη ανθρώπινη ιστορία, ήταν όταν οι αρένες γέμιζαν με μονομάχους, θηρία και μάρτυρες, όταν οι σταυροφόροι έμπαιναν στις νέες αποικίες, όταν οι ιεροεξεταστές έστελναν ψυχές να καούν ζωντανές, όταν τα εκτελεστικά αποσπάσματα ετοίμαζαν κρεμάλες, τουφέκια ή χατζάρες, όταν εκατομμύρια κορμιά απλώνονταν νεκρά και κομματιασμένα στα πεδία των μαχών, τότε εμφανίστηκε το όραμα που λέγεται ελευθερία, φέροντας τον άνθρωπο μπροστά στις ευθύνες του. Είμαστε ελεύθεροι; Πώς είπατε…
Η αστική τάξη, πάντα καταφεύγει σε ανελεύθερα μέσα, για να παρατείνει τη λιγοστή ζωή της. οι πράξεις της δεν μας εκπλήσσουν. Είναι στη φύση της να βασανίζει, να εκτοπίζει, να δολοφονεί. Όμως κανένας δεν πεθαίνει δίχως να αμυνθεί.
Σήμερα που οι ανισότητες και η πείνα αρχίζει να θερίζει, τώρα που οι αποστάσεις μεταξύ φτωχών και πλουσίων έχουν αβυσσαλέα απόσταση, τώρα που η δημοκρατία αμφισβητείται. Εμείς αμφισβητούμε την πραγματικότητα. Μήπως πρέπει να βγάλουμε από το συρτάρι τον Αριστοτέλη, να ανατρέξουμε στον Πλάτωνα ή να αναζητήσουμε λίγο Ηράκλειτο; Μήπως να θυμηθούμε τον Ροΐδη; ή μήπως να αποκωδικοποιήσουμε τους Γάλλους Διαφωτιστές; Τότε θα μιλήσουμε για ελευθερία…
Περάστε κόσμε… Όλα τα πουλάμε νερό, έδαφος, αέρα, για λίγη ελευθερία…
Όσοι μπόρεσαν να ξεφύγουν, από το μόνιμο σκοτάδι, είναι ήρωες που το κατάφεραν. Είναι προσωπικό τους επίτευγμα, προσωπικός αγώνας άνισος, ένας γολγοθάς, αλλά βρέθηκαν σε κάποια κορυφή αλυσοδεμένοι να τους τρώνε τα σπλάχνα τα όρνεα.
Ο φασισμός είναι στη φύση του ανθρώπου. Κι όποτε νιώθει ανασφαλής καλεί τη φύση του. Ουδέποτε χρειάστηκε προσπάθεια για να μετατρέψεις τον άνθρωπο σε φασίστα. Να τον κάνεις δημοκράτη είναι το ζητούμενο…
Εσύ άνθρωπε προσπάθησες να τα αλλάξεις όλα αυτά; Πάλεψες, θυσίασες τη ζωή σου, για την δημοκρατία, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη;
Επομένως για ποια ελευθερία σου μιλάνε ανθρωπάκο;
…Εάν πιστεύεις ότι είσαι ελεύθερος… Τότε ζήτησε πιστοποιητικό…