Οι 100 μεγαλύτεροι αποδέκτες του Ταμείου Ανάκαμψης

Τους 100 μεγαλύτερους αποδέκτες του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) γνωστοποίησε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών (ΥΠΕΘΟΟ). Πρόκειται για τους φορείς που λαμβάνουν και διαχειρίζονται χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης και οι οποίοι δεν είναι ανάδοχοι.

Έτσι, σύμφωνα με την πρώτη δημοσιοποίηση της λίστας, οι 100 πρώτοι αποδέκτες του ΤΑΑ μοιράζονται 11,6 δισ. ευρώ. Εξ αυτών το 75%, δηλαδή περίπου 8,8 δισ. ευρώ, περιέρχεται σε δημόσιους φορείς και κυρίως υπουργεία. Το 25%, δηλαδή περίπου 2,8 δισ. ευρώ, λαμβάνουν ιδιωτικοί φορείς. Οι τελευταίοι λαμβάνουν κυρίως δανειοδοτικές χρηματοδοτήσεις, ενώ μεγάλο μέρος αφορά και επιστροφές clawback φαρμακευτικών επιχειρήσεων που επενδύουν σε έρευνα και ανάπτυξη κ.λπ.

Ο μεγαλύτερος αποδέκτης του Ταμείου Ανάκαμψης είναι το υπ. Υποδομών και Μεταφορών. Σχεδόν 1,78 δισ. ευρώ έχει αποφασιστεί να διοχετευθούν σε έργα όπως είναι ο Ε-65, ο ΒΟΑΚ, ηλεκτροκίνησης, αναβάθμισης λιμένων, αεροδρομίων κ.λπ. Εκτιμάται δε ότι η αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ) «Ελλάδα 2.0» θα φέρει πολύ περισσότερους πόρους στο συγκεκριμένο υπουργείο. Σημειώνεται ότι η λίστα των 100 μεγαλύτερων αποδεκτών του ΤΑΑ έγινε με βάση τις αποφάσεις χρηματοδότησης που υπήρξαν μέχρι 30 Ιουνίου 2023.

Δεύτερος μεγαλύτερος αποδέκτης πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης είναι το υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Οι αποφάσεις χρηματοδότησης ανέρχονται σε 1,33 δισ. ευρώ και αφορούν έργα κυρίως ψηφιακού μετασχηματισμού, όπως ΜμΕ, του αγροτοδιατροφικού τομέα, του τομέα δικαιοσύνης, της υγείας, των υπηρεσιών του υπ. Εξωτερικών, των αρχείων του κράτους κ.λπ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι ο φορέας με το μεγαλύτερο αριθμό δράσεων στο σύνολο όλων των φορέων που είναι αποδέκτες πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Τα δύο προαναφερόμενα υπουργεία είναι τα μοναδικά με πόρους άνω του 1 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας. Ακολουθούν οι δημόσιοι φορείς:

υπ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας, με 663 εκατ. ευρώ
υπ. Υγείας, με 658 εκατ. ευρώ
υπ. Πολιτισμού & Αθλητισμού, με 379 εκατ. ευρώ
υπ. Παιδείας & Θρησκευμάτων, με 292 εκατ. ευρώ
ΗΔΙΚΑ, με 260 εκατ. ευρώ,
ΔΥΠΑ, με 252 εκατ. ευρώ,
υπ. Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, 232 εκατ. ευρώ,
Ελληνικό Κτηματολόγιο, με 201 εκατ. ευρώ.
Από τη λίστα φαίνεται ότι, τουλάχιστον πολιτικά, ένα υπουργείο διαχειρίζεται περισσότερους πόρους από όσους δείχνει η λίστα. Για παράδειγμα, εποπτευόμενοι φορείς του υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπως το Ελληνικό Κτηματολόγιο, η ΗΔΙΚΑ και το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας & Έρευνας (ΕΔΥΤΕ), είναι αποδέκτες επιπλέον 500 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Καθώς ωστόσο διαθέτουν διαφορετικό ΑΦΜ από το αρμόδιο υπουργείο, θεωρούνται διαφορετικοί αποδέκτες. Το ίδιο ισχύει επίσης με το υπ. Εργασίας και τη ΔΥΠΑ, που αποτελεί άμεσα εποπτευόμενο φορέα.

Στον ιδιωτικό τομέα, ο μεγαλύτερος αποδέκτης είναι ο ΑΔΜΗΕ, με περίπου 303 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, στη λίστα με τους 100 μεγαλύτερους αποδέκτες πόρων του ΤΑΑ βρίσκεται στην 6η θέση. Ακολουθεί η ΔΕΗ Οπτικές Επικοινωνίες με 290 εκατ. ευρώ, που βρίσκεται στην 8η θέση, και η Τέρνα Ενεργειακή-Αντλησιοταμίευση, με 250 εκατ. ευρώ στη 10η θέση.

Κι εδώ οι αποδέκτες είναι με βάση τον ΑΦΜ κι επομένως μπορεί να υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις του ίδιου ομίλου που γίνονται αποδέκτες πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Για παράδειγμα, οι τρεις εταιρείες Καρατζή Ανανεώσιμες Θεσσαλία Ι, ΙΙ και ΙΙΙ, θεωρούνται ξεχωριστοί αποδέκτες πόρων του ΤΑΑ.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι 42 ιδιωτικοί φορείς που είναι οι μεγαλύτεροι αποδέκτες του ΤΑΑ μοιράζονται περίπου 2,8 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πολλοί περισσότεροι φορείς που μοιράζονται τα 30,5 δισ. ευρώ του ΤΑΑ και τα οποία σε λίγο θα γίνουν 36 δισ. ευρώ, σε δάνεια και επιδοτήσεις.

Σημειώνεται ότι βάσει των κοινοτικών κανονισμών, ως τελικός αποδέκτης θεωρείται η τελευταία οντότητα (νομικό ή φυσικό πρόσωπο) που λαμβάνει κεφάλαια ΤΑΑ, που δεν είναι ανάδοχος. Η δημοσιοποίηση δε του εν λόγω καταλόγου γίνεται για λόγους διαφάνειας, με βάση τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 για τη θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως τροποποιήθηκε με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/435 της 27ης Φεβρουαρίου 2023.

Ειδικότερα, όπως προβλέπεται στο άρθρο 25(α) του Κανονισμού, το κάθε κράτος-μέλος δημοσιεύει δύο φορές ετησίως κατάλογο, ο οποίος περιλαμβάνει για τους 100 αποδέκτες με την υψηλότερη χρηματοδότηση από το ΤΑΑ την επωνυμία τους και, κατά περίπτωση, έναν μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό σε εθνικό επίπεδο (π.χ. αριθμός φορολογικού μητρώου), το ποσό των κεφαλαίων που έλαβαν (σωρευτικά), καθώς και τη σχετική χρηματοδοτούμενη από το ΤΑΑ δράση ή δράσεις.

Τα εν λόγω δεδομένα συγκεντρώνονται για όλα τα κράτη-μέλη και δημοσιεύονται σε κεντρικό επίπεδο και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.