Μαύρη Βίβλος της πανδημίας: εγκληματικές κυβερνητικές ευθύνες και εναλλακτική υγειονομική στρατηγική
Άρθρο του Ανδρέα Ξανθού, βουλευτή και τομεάρχη Υγείας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στην εφημερίδα ΑΥΓΗ της Κυριακής
Η Μαύρη Βίβλος της πανδημίας και της τραγικής κυβερνητικής διαχείρισης «γραφόταν» καθημερινά, εδώ και 2 χρόνια, στο πεδίο του «ανοχύρωτου» ΕΣΥ και στην ηρωϊκή πλην άνιση μάχη που έδωσε το υγειονομικό προσωπικό στη διάρκεια αυτής της κρίσης Δημόσιας Υγείας. Η Μαύρη Βίβλος που εξέδωσε ο Τομέας Υγείας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ απλώς καταγράφει, αναλύει και συμπυκνώνει όλο το φάσμα των ανεπαρκειών, των λαθών και, κυρίως, των ιδεοληψιών που οδήγησαν στην αδιαμφισβήτητη αποτυχία και στην αρνητική θέση της χώρας σε επίπεδο Ευρώπης σε όλους τους «σκληρούς δείκτες». Προφανώς είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια πρωτόγνωρη υγειονομική απειλή, η οποία δοκίμασε τα συστήματα υγείας και τις κοινωνίες σε όλο τον κόσμο. Για να φτάσει όμως η Ελλάδα από τις αρχικές πολύ καλές επιδόσεις στην 1η φάση της πανδημίας ( στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ στο δείκτη της θνησιμότητας ), στην αρνητική πρωτιά του τελευταίου χρόνου ( 1η στην Ευρώπη στους ημερήσιους θανάτους/εκατομμύριο πληθυσμού, στη συνολική- αθροιστική θνησιμότητα, στην υπερβάλλουσα θνησιμότητα και στην αυξημένη θνητότητα στις κλινικές και στις ΜΕΘ-COVID, σημαίνει ότι η κυβέρνηση του κ.Μητσοτάκη λειτούργησε ως «επιταχυντής» της υγειονομικής κρίσης. Δεν στήριξε ούτε «θωράκισε» το ΕΣΥ, δεν κατάφερε να ελέγξει τη διασπορά στην κοινότητα, στις εστίες υπερμετάδοσης και στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, δεν οργάνωσε ένα αποτελεσματικό μηχανισμό επιδημιολογικής επιτήρησης και έγκαιρης διάγνωσης, δεν έδωσε έμφαση στην προνοσοκομειακή διαχείριση και στην κατ’οίκον παρακολούθηση των περιστατικών covid-19, δεν ενίσχυσε τους κρίσιμους κρίκους των νοσοκομείων ( ΤΕΠ-Παθολογικές και Πνευμονολογικές Κλινικές – ΜΕΘ- Αναισθησιολογικά Τμήματα – Εργαστήρια- Τμήματα μετανοσοκομειακής φροντίδας/ αποκατάστασης ), δεν επιστράτευσε τις ιδιωτικές κλινικές και τις δομές υγείας των Ενόπλων Δυνάμεων, δεν ασχολήθηκε με τη λοιπή νοσηρότητα και τη διασφάλιση της, στοιχειωδώς εύρυθμης, τακτικής λειτουργίας του ΕΣΥ και της κάλυψης όλων των υπόλοιπων υγειονομικών αναγκών των πολιτών, δεν έκανε ότι έπρεπε για προωθήσει την Αγωγή Υγείας και την εμβολιαστική κουλτούρα στην κοινωνία και, πάνω απ’όλα, δεν είχε την παραμικρή μέριμνα για το ανθρώπινο δυναμικό των δημόσιων δομών υγείας , για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και αμοιβής των «ανθρώπων της πρώτης γραμμής» .
Αυτός ο συνδυασμός διαχειριστικών ελλειμάτων και πολιτικών επιλογών, νεοφιλελευθερισμού και επιρροής συμφερόντων, « σφράγισε» την υγειονομική τραγωδία που εκτυλίχθηκε στη χώρα. Οι εγκληματικές πολιτικές ευθύνες της κυβέρνησης και προσωπικά του κ.Μητσοτάκη είναι προφανείς και αυταπόδεικτες. Τις αναδεικνύει με συγκροτημένο και τεκμηριωμένο τρόπο η Μαύρη Βίβλος. Δεν μένει όμως μόνο σ’αυτό. Από τη Μαύρη Βίβλο προκύπτει αβίαστα ότι, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις και συστάσεις των διεθνών Οργανισμών ( ΠΟΥ, ECDC ) , τις γνώμες των ειδικών σε θέματα Δημόσιας Υγείας , την κριτική των υγειονομικών και των συλλόγων των ασθενών, μπορούσε να υιοθετηθεί μια εφαρμόσιμη εναλλακτική στρατηγική για τη διαχείριση της πανδημικής κρίσης που θα διασφάλιζε συνθήκες διαφάνειας, προβλεψιμότητας, ανθεκτικότητας και αποτελεσματικότητας στη λειτουργία του δημόσιου συστήματος υγείας και άρα , πολύ καλύτερη έκβαση της μάχης με τον SARS-CoV-2.
Είναι πρόσκληση και προσβολή για τους υγειονομικούς , για τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους και για τις οικογένειες τους, να συμπεριφέρεται η κυβέρνηση με έπαρση και αλαζονεία , να ισχυρίζεται ανερυθρίαστα ότι τα έκανε όλα καλά, να μην κάνει την παραμικρή προσπάθεια να διερευνήσει με επιστημονικά εργαλεία τα αίτια της αποτυχίας , να αξιολογήσει την ανταπόκριση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα υγείας και να προχωρήσει στις αναγκαίες διορθώσεις και αναπροσαρμογές. Και ο λόγος είναι ότι θέλει να αποφύγει το πολιτικό κόστος από την αναγνώριση λαθών και ανεπαρκειών που κόστισαν ανθρώπινες ζωές και κοινωνική καταστροφή, από την κατάρρευση του αφηγήματος για success story και ικανοποιητική σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρώπης. Κυρίως όμως, μέλημα της κυβέρνησης είναι να αποφύγει μια γενναία επένδυση στο ΕΣΥ και στις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας , που σε όλες τις χώρες του κόσμου αντιμετωπίζεται ως η κορυφαία προτεραιότητα για την μετα-covid εποχή.
Παρά το γεγονός λοιπόν ότι η πανδημία δημιούργησε μια σοβαρή «ρωγμή» στο νεοφιλελεύθερο αφήγημα και ανέδειξε την αξία και την υπεροχή των δημόσιων και όχι των ιδιωτικών συστημάτων υγείας, στην Ελλάδα η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιμένει στις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες της και θεωρεί ότι το συμπέρασμα από την πανδημία είναι η ανάγκη Συμπράξεων Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα ( ΣΔΙΤ) και οι ιδιωτικοποιήσεις στο ΕΣΥ. Μόνο στην Ελλάδα ο Υπουργός Υγείας μιλά για «αντιλήψεις κρατισμού» και θεωρεί ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας ( το οποίο με βάση τον ιδρυτικό νόμο 1397/1983 αποτελείται από κρατικές δομές ) συμπεριλαμβάνει και τον ιδιωτικό τομέα! Αποσιωπώντας το γεγονός ότι οι κρατικές δομές και το προσωπικό τους σήκωσαν όλο το βάρος της πανδημικής κρίσης και ότι οι ιδιωτικές δομές «φυγομάχησαν» και απέφυγαν επιμελώς να εμπλακούν ουσιαστικά στη φροντίδα covid. Η κυβερνητική στρατηγική σε καμιά περίπτωση δεν οδηγεί στην αναβάθμιση αλλά στη διάλυση του ΕΣΥ και στην εξυπηρέτηση επιχειρηματικών συμφερόντων στο χώρο της Υγείας. Γι’ αυτό και είναι στα χέρια των υγειονομικών, των ασθενών και της κοινωνίας η αλλαγή πορείας στα πολιτικά πράγματα, η ενδυνάμωση του ΕΣΥ και η «μεροληψία» υπέρ των δημόσιων δομών υγείας.