Η Έλενα Κουντουρά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την έμφυλη βία και την συνεπιμέλεια

γράφει στο peripteron.eu η Έλενα Κουντουρά, Ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Μέλος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών & Ισότητας των Φύλων FEMM

Τεράστια επιτυχία και προοδευτικό βήμα στην ΕΕ η υπερψήφιση της Έκθεσής μου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να αντιμετωπιστεί ο αντίκτυπος της ενδοσυντροφικής βίας και των δικαιωμάτων επιμέλειας στις γυναίκες και τα παιδιά.

Mε συντριπτική πλειοψηφία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισε την έκθεση πρωτοβουλίας μου για την οποία με όρισε εισηγήτρια και κατάρτισα για τον «Αντίκτυπο της Ενδοοικογενειακής Βίας και των Δικαιωμάτων Επιμέλειας στις Γυναίκες και τα Παιδιά».

Είναι μία προοδευτική έκθεση-σταθμός, που υιοθέτησε αυτούσια η πλειοψηφία των αρμοδίων επιτροπών και των πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διότι για πρώτη φορά βάζουμε στο επίκεντρο όχι μόνο τις γυναίκες, αλλά και τα παιδιά που έχουν τραυματιστεί βαθιά, είτε ως θύματα ή ως θεατές και μάρτυρες ενδοσυντροφικής βίας.

Η έκθεσή μου ως ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει κατατεθεί στην Κομισιόν ώστε να συμπεριληφθεί στις νομοθετικές πρωτοβουλίες που θα παρουσιάσει μέχρι το τέλος του έτους. Στόχος μας είναι να εξαλειφθούν σημερινές στρεβλώσεις στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις εθνικές νομοθεσίες, και πιέζουμε ώστε να θεσπιστεί ένα ολιστικό ευρωπαϊκό πλαίσιο προστασίας των θυμάτων γυναικών και παιδιών, και στήριξης του δικαιώματος τους σε μία ζωή χωρίς βία.

Βασικό ζητούμενο με την Έκθεσή μας είναι να κυρωθεί και να εφαρμοστεί από όλα τα κράτη-μέλη αλλά και από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης , το πρώτο δεσμευτικό διεθνώς νομικό κείμενο, για την αντιμετώπιση και πρόληψη της έμφυλης βίας, αλλά και την τιμωρία των δραστών. Ζητήσαμε επίσης με την έκθεση να ενταχθεί η έμφυλη βία στη λίστα των εγκλημάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Εurocrimes.

Καλούμε την Κομισιόν και τα κράτη- μέλη να εξασφαλίσουν:

• Επαρκή και καθολική πρόσβαση των θυμάτων σε δομές και υπηρεσίες στήριξης, που πρέπει να ενισχυθούν.

• Αντιμετώπιση της οικονομικής βίας κατά των γυναικών

• Στοχευμένα προγράμματα αποτροπής της βίας για τους θύτες, με στόχο την αλλαγή των μοτίβων βίαιων συμπεριφορών.

• Μόνιμο μηχανισμό πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία

• Σύστημα συλλογής και επεξεργασίας εναρμονισμένων και αξιόπιστων στοιχείων για την έμφυλη βία στην ΕΕ, ώστε να διαμορφωθούν κατάλληλες και στοχευμένες πολιτικές για το μέλλον.

• Εξειδικευμένα δικαστήρια και δικαστές, που θα εκδικάζουν αποκλειστικά υποθέσεις οικογενειακού δικαίου και μάλιστα με την υποστήριξη ειδικών επιστημόνων, ψυχολόγων, παιδοψυχολόγων

• Υποχρεωτική εκπαίδευση του δικαστικού, αστυνομικού και ιατροδικαστικού προσωπικού για όλες τις μορφές της βίας και τους μηχανισμούς της, και την εκτίμηση κινδύνου.

Όσον αφορά τα ζητήματα της επιμέλειας, πρόκειται για ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα για όλους τους γονείς που αποφασίζουν να χωρίσουν. Είναι όμως εξαιρετικά κρίσιμο στις υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, δεδομένου ότι συχνά η βία δεν σταματά με τον χωρισμό.

Ένας κακοποιητικός σύντροφος δεν μπορεί να είναι καλός γονέας.

Είναι απαράδεκτο να χρησιμοποιεί τις δικαστικές διαδικασίες για να επεκτείνει την εξουσία του πάνω στα θύματα και να επιβάλλει το φόβο.

Και είναι εξοργιστικό να αποτυγχάνει το σύστημα να προστατέψει επαρκώς τα θύματα από τη βία και να θρηνούμε θύματα από γυναικοκτονίες αλλά και παιδοκτονίες, επειδή σε αρκετές περιπτώσεις έχει δοθεί συνεπιμέλεια στον βίαιο γονέα.

Για αυτό με την Έκθεσή μου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πήραμε ξεκάθαρη θέση ότι: η αποτυχία αναγνώρισης και αντιμετώπισης των περιστατικών ενδοσυντροφικής βίας κατά τον καθορισμό της επιμέλειας των παιδιών και των δικαιωμάτων επίσκεψης, συνιστά παραβίαση του δικαιώματος των γυναικών και των παιδιών στη ζωή, σε μία ζωή χωρίς βία, και είναι ασυμβίβαστη με το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού.

Η προστασία των γυναικών και παιδιών από τη βία και το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού πρέπει να υπερισχύουν όλων των άλλων κριτηρίων στον καθορισμό της επιμέλειας και των δικαιωμάτων επισκέψεων.

Ζητούμε μάλιστα, να θεσπιστεί ειδική νομοθετική διάταξη στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την οποία να καθίσταται υποχρεωτική η συνεκτίμηση της βίαιης συμπεριφοράς του γονέα ως προϋπόθεση στον καθορισμό της απόφασης για την επιμέλεια και τη μέριμνα.

Όταν δε η μητέρα είναι θύμα βίας, θεωρούμε ότι η ανάθεση της αποκλειστικής επιμέλειας στην ίδια, με ανάκληση των δικαιωμάτων επιμέλειας και επίσκεψης του κακοποιητικού συντρόφου αποτελεί τον μόνο τρόπο για να αποτραπεί η βία και η δευτερογενής θυματοποίησης.

Θεωρούμε τη συνεπιμέλεια επιθυμητή, ώστε να συμμετέχουν ενεργά και οι δύο γονείς στην ζωή και ανατροφή το παιδιού, εκτός όμως αν είναι αντίθετη προς το συμφέρον του παιδιού.

Σε κάθε περίπτωση το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τάχθηκε κατά της υποχρεωτικής συνεπιμέλειας, που στην Ελλάδα εισάγαγε ο πρόσφατος νόμος Τσιάρα για το οικογενειακό Δίκαιο, και τονίζουμε το αυτονόητο:

• Είναι αντίθετο με το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού να δίνει ο νόμος αυτόματα τις γονικές ευθύνες σε έναν ή και στους δύο γονείς.

• Η κάθε περίπτωση πρέπει να κρίνεται ξεχωριστά με γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού που προστατεύεται από τις διεθνείς συμβάσεις.

• Το δικαστήριο θα πρέπει να κρίνει όπως ορίζει η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Παιδιών για το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού.

Εξαιρετικά σημαντική είναι η θέση στην Έκθεσή μας που εκφράζουμε απόλυτα και ρητά ότι σε υποθέσεις με ιστορικό ή έστω με ένδειξη βίας, οι αποφάσεις συνεπιμέλειας πρέπει να αναβάλλονται μέχρι να διενεργηθούν επαρκείς έρευνες και εκτίμηση κινδύνου.

Με τη θέση αυτή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο βρίσκεται απέναντι και ακυρώνει την επικίνδυνη θέση στον προσφάτως ψηφισθέντα νόμο για το ελληνικό οικογενειακό δίκαιο, ότι για να αφαιρεθεί η γονική μέριμνα από τον κακοποιητικό γονέα, πρέπει να υπάρχει απόφαση οριστικής καταδίκης του για ενδοοικογενειακή βία, που διαρκεί συνήθως πολλά χρόνια.

Ζητά επίσης η γονική αποξένωση και οι σχετικοί όροι να μην αναγνωρίζονται στη νομοθεσία, και τη δικαστική πρακτική στα κράτη-μέλη και να απαγορεύται η χρήση τους κατά τη δικαστική διαδικασία. Επίσης τάσσεται υπέρ του δικαιώματος ακρόασης του παιδιού, και κατά της διαμεσολάβησης σε περιπτώσεις με ιστορικό ή υπόνοια βίας.

Για να χτυπήσουμε την έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία στη ρίζα της, πρέπει να γίνει κ υπόθεση όλων μας. Χρειάζεται πραγματικά αρκετός χρόνος και μεγάλη προσπάθεια για να αλλάξουν οι νοοτροπίες που τη γεννούν, τη συντηρούν και την αναπαράγουν.

Οφείλουμε όλοι μαζί να εργαστούμε για την εξάλειψή της, ήδη από τον πυρήνα της οικογένειας και των σχολείων.

Οι γονείς, γυναίκες και άνδρες, πρέπει να αποτρέψουμε την αναπαραγωγή στρεβλών νοοτροπιών από εμάς τους ίδιους και τα παιδιά μας. Δεν αρκεί να προσπαθούμε να προστατεύσουμε τα κορίτσια μας. Είναι υποχρέωσή μας να εκπαιδεύσουμε και τα αγόρια μας ώστε να αποκτήσουν το σεβασμό προς τη γυναίκα, που είναι είτε σήμερα η μητέρα τους, η αδερφή τους, ή η φίλη τους, και στο μέλλον η σύντροφός τους ή η κόρη τους.

Αντίστοιχα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, απαιτούνται συστηματικά και στοχευμένα προγράμματα και κατάλληλη κατάρτιση του εκπαιδευτικού προσωπικού, ώστε τα παιδιά και οι νέοι και οι νέες, να μάθουν να σέβονται το συνάνθρωπο ανεξάρτητα από το φύλο.

Η Πολιτεία οφείλει να εφαρμόσει πιο δυναμικές πολιτικές εξάλειψης της βίας και προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Ενώ πρέπει επιτέλους να σταματήσει ο καταιγισμός βίαιων εικόνων και προτύπων, που δεν έχουν καμία θέση στη σύγχρονη κοινωνία μας, και σε αυτό ο ρόλος των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των τηλεοπτικών προγραμμάτων είναι εξαιρετικά σημαντικός.

Προσωπικά από τη θέση μου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ως εισηγήτρια αυτής της προοδευτικής έκθεσης, στηρίζω κάθε ατομική και συλλογική προσπάθεια γυναικών και ανδρών στον αγώνα να απαλλαγούμε από την έμφυλη βία και να εξασφαλίσουμε στο ακέραιο το συμφέρον και το θεμελιώδες δικαίωμα κάθε παιδιού στην υγιή ανάπτυξή του.

Print Friendly, PDF & Email