Η ακυρωθείσα συμφωνία ETERON-Αυγής – Διαφήμιση ή πολιτική χορηγία;
Σπύρος Γκουτζάνης
Μία μεγάλη από οικονομικής άποψης, όσο και ενδιαφέρουσα και περίεργη από πολιτικής οπτικής συμφωνία, υπέγραψε στις 29 Ιουνίου 2023, ακριβώς τη μέρα που παραιτήθηκε ο Αλέξης Τσίπρας από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, η Αυγή με το Ινστιτούτο ETERON. H σύμβαση αφορούσε διαφημιστική προβολή του ETERON (επίσημος χρηματοδότης του είναι ο επιχειρηματίας Δημήτρης Μάρης) στην εφημερίδα “Αυγή”. Η συνεργασία είχε τετραετή διάρκεια (από Σεπτέμβριο του 2023 έως το τέλος του 2027) και ξεπερνούσε το ποσό των 1.200.000 ευρώ, πλέον ΦΠΑ!
Το ενδιαφέρον στοιχείο που σπανίως απαντάται σε τέτοιου είδους περιπτώσεις είναι ότι η εξόφληση του συνολικού ποσού θα γινόταν εντός του… 2023, με την έκδοση πέντε τιμολογίων, αρχής γενομένης στις 30 Ιουνίου κιόλας και στο τέλος κάθε μήνα έως τις 30 Οκτωβρίου! Η ETERON δηλαδή θα πλήρωνε για διαφημιστικές καταχωρήσεις του 2025, του 2026, ακόμα και του 2027, τον Οκτώβριο του 2023!
Τα πράγματα όμως φαίνεται δεν ήλθαν, όπως αρχικά κάποιοι είχαν υπολογίσει. Στις 18 Σεπτεμβρίου, μία ημέρα μετά τον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών στον ΣΥΡΙΖΑ και ενώ είχε επικρατήσει ο Στέφανος Κασσελάκης έναντι της Έφης Αχτσιόγλου, παίρνοντας σαφές προβάδισμα για την ηγεσία, το ETERON ακύρωσε μονομερώς τη συμφωνία. Στο σχετικό έγγραφο, δεν υπάρχει κάποια αιτιολογία, παρά μόνον η επίκληση του σχετικού άρθρου της αρχικής συμφωνίας, που προβλέπει ότι το Ινστιτούτο μπορεί να καταγγείλει μονομερώς τη σύμβαση.
Το όλο θέμα θα ήταν μία περίεργη και πρωτοφανής για τα δεδομένα της αγοράς, εμπορική συμφωνία, εάν τα μέρη δεν είχαν όλες τις εμφανείς πολιτικές απολήξεις και η σύμβαση δεν εξελισσόταν σε συνάρτηση με τη μάχη διαδοχής στον ΣΥΡΙΖΑ. Το μεγάλο ερώτημα, που γεννάται από την αλληλουχία των γεγονότων είναι εάν η συμφωνία “Αυγής”-ETERON, είχε πράγματι αμιγώς εμπορικό περιεχόμενο, ή υπέκρυπτε στην πραγματικότητα μία παρασκηνιακή πολιτική σχέση ανάμεσα στην ομάδα της Έφης Αχτσιόγλου και σε έναν επιχειρηματικό όμιλο.
Την ημέρα που έφυγε ο Τσίπρας
Δεν είναι μόνο ότι υπογράφτηκε στις 29 Ιουνίου, την ημέρα ακριβώς, που έφυγε από την ηγεσία ο κ. Τσίπρας. Και ότι αμέσως με τη φυγή του, η ομάδα Αχτσιόγλου εμφανιζόταν ως να έχει ξεκάθαρο προβάδισμα στη μάχη της διαδοχής. Αλλά και ότι ακυρώθηκε μόλις φάνηκε ότι θα κέρδιζε την αρχηγία ο Στέφανος Κασσελάκης και όχι το μέχρι πριν λίγο καιρό τότε φαβορί της αναμέτρησης, η Έφη Αχτσιόγλου – ο πρώτος γύρος των εσωκομματικών εκλογών διεξήχθη στις 17 Σεπτεμβρίου.
Σημειωτέον ότι το συγκρότημα Μάρη είχε ταχθεί ανοιχτά εναντίον –και μάλιστα με πολύ επικριτικό τρόπο– εναντίον της υποψηφιότητας Κασσελάκη και υπέρ της υποψηφιότητας Αχτσιόγλου. Επιπλέον, ο τότε διευθυντής της “Αυγής” (όταν υπογράφηκε η σύμβαση με την ETERON) Σπύρος Ραπανάκης, παραιτήθηκε μετά την επικράτηση του Στέφανου Κασσελάκη και είναι τώρα ο εκπρόσωπος της Νέας Αριστεράς.
Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει κάτι νομικώς παράτυπο και γι’ αυτό προκύπτει το ερώτημα γιατί η συμφωνία έμεινε κρυφή. Υπάρχει δε και σχετική πρόβλεψη εχεμύθειας στη σύμβαση. Και είναι περίεργο αυτό και για τις δύο πλευρές. Το μεν ETERON έχει δηλώσει την πηγή χρηματοδότησής του (Δημήτρης Μάρης) και άρα έχει διαφανή οικονομική ταυτότητα. Η δε “Αυγή”, ως κομματική εφημερίδα (ΣΥΡΙΖΑ) έχει επίσης διαφανή οικονομικά δεδομένα. Για την “Αυγή” ισχύει και το εξής: Είναι ουσιαστικά ιδιοκτησίας του ΣΥΡΙΖΑ, χρηματοδοτείται από το κόμμα και η ηγεσία του δεν μπορεί παρά να γνωρίζει και να εγκρίνει τέτοιου είδους κρίσιμες κινήσεις.
Τα ερωτήματα
Ενημερώθηκαν η τότε Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ –ακριβώς αμέσως μετά την παραίτηση Τσίπρα!– για τη συμφωνία αυτή; Έδωσε κάποιος τη σχετική έγκριση, ώστε να γίνει τέτοιου είδους σύμβαση, καθώς ήταν φανερό ότι επρόκειτο για στρατηγική συνεργασία με έναν φορέα συμφερόντων συγκεκριμένου επιχειρηματία; Υπήρξε κάποια πολιτική εκτίμηση του όλου εγχειρήματος, καθώς ήταν δυνατό να δοθεί η εικόνα ότι η “Αυγή” προσχωρεί ίσως στο άρμα ενός επιχειρηματικού ομίλου; Έστω και με υψηλό τίμημα… Διότι τέτοιου είδους ευνοϊκοί όροι, όπως αυτούς που προέβλεπε η σύμβαση για την “Αυγή”, δεν συνηθίζονται στην αγορά.
Το Ινστιτούτο ETERON δεν είχε διακριθεί έως τότε για τις διαφημιστικές του εκστρατείες. Σίγουρα δεν έκανε εντυπωσιακές και μεγάλες καμπάνιες για τις δράσεις του, είτε για συγκεκριμένες έρευνες και εκδηλώσεις, είτε ως διαφημίσεις κύρους. Άρα το ερώτημα εδώ είναι εάν επρόκειτο όντως για στροφή στη διαφημιστική του στρατηγική, ή αν ο πραγματικός σκοπός της συμφωνίας ήταν άλλος και δεν αφορούσε το ίδιο το ETERON, αλλά είχε πολιτικές επιδιώξεις σε σχέση με την ανάδειξη της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ και την τότε εσωκομματική σύγκρουση.
Κι αυτό το ερώτημα καθίσταται πιεστικό από το γεγονός ότι επικεφαλής του ETERON είναι ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος και δεδηλωμένος υποστηρικτής της Έφης Αχτσιόγλου. Καθίσταται, λοιπόν, προφανής η στόχευση του ETERON σε ό,τι αφορά στη διαδοχή στον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλιώς γιατί να διαθέσει τόσα χρήματα στην επίσημη εφημερίδα του κόμματος;
Αν όμως υπήρχε ανάγκη προβολής των δράσεων του ETERON να προβάλει τις δράσεις του, γιατί δεν συνήψε ανάλογες ή έστω μικρότερες συμφωνίες με άλλα ΜΜΕ; Εάν πάλι ήταν ειλικρινής η διάθεσή του να ενισχύσει την “Αυγή”, γιατί η συμφωνία-σωσσίβιο δεν έγινε νωρίτερα, γεγονός που θα βοηθούσε και τον Αλέξη Τσίπρα, σε μία περίοδο που είχε ανάγκη και το τελευταίο ευρώ;
Εννοείται βέβαια ότι κάθε πλευρά έχει το δικαίωμα της επιλογής και των προσώπων και του χρόνου και του περιεχομένου μίας συνεργασίας. Ωστόσο, ανακύπτουν εύλογες απορίες από το γεγονός ότι κάποιοι περίμεναν να φύγει πρώτα ο Αλέξης Τσίπρας από την αρχηγία του ΣΥΡΙΖΑ και μετά να υπογράψουν μία συμφωνία που θα βοηθούσε σημαντικά την “Αυγή” και άρα και τη νέα ηγεσία. Προφανώς όταν υπεγράφη η εν λόγω συμφωνία, θεωρούσαν ότι η εκλογή της Έφης Αχτσιόγλου ήταν δεδομένη. Κι όταν διαπίστωσαν ότι αυτό δεν ισχύει, κατήγγειλαν τη σύμβαση. Αυτό, όμως, μοιάζει πολύ με πολιτική χορηγία υπό τον μανδύα διαφημιστικής συμφωνίας.
Τι είναι το ETERON
Στην επίσημη ιστοσελίδα του το Eteron παρουσιάζεται ως «Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή είναι ένας μη-κερδοσκοπικός οργανισμός που παράγει γνώση, συμβάλει στην ενδυνάμωση των πολιτών και προάγει τις συνεργασίες». Όπως επισημαίνεται «επιδιώκουμε να δυναμώσουμε τις ιδέες και τα επιχειρήματα, τα άτομα και τις οργανώσεις, για μία κοινωνία που θα βάζει τις πραγματικές ανάγκες στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης. Για έναν κόσμο που η ευτυχία και η ευημερία όλων θα έχουν την ίδια αξία».
Το Eteron, πάντα σύμφωνα με το site που διαθέτει, «έχει τη νομική μορφή Αστικής Μη-Κερδοσκοπικής Εταιρίας, έχει αυτόνομη λειτουργία και διαμορφώνει την στρατηγική του με βάση τους καταστατικούς σκοπούς του. Είναι ανεξάρτητο από επιχειρηματικά και κομματικά συμφέροντα. Δέχεται χρηματοδοτήσεις που συμβαδίζουν με τις αρχές και κατευθύνσεις του. Η λειτουργία του Ινστιτούτου χρηματοδοτείται από τον Δημήτρη Μάρη».