Τα πανεπιστήμια στην κατεχόμενη Βόρεια Κύπρο «πουλούν όνειρα» στους αλλοδαπούς φοιτητές

«Είχα την εντύπωση ότι ερχόμουν στην Κύπρο, κι όχι στην Βόρεια Κύπρο». Περισσότεροι από 50.000 αλλοδαποί φοιτητές εγγράφονται στα πανεπιστήμια σε αυτή τη μικρή, απομονωμένη περιοχή, αναγνωρισμένη μονάχα από την Τουρκία, θείο δώρο για την εγχώρια οικονομία, αλλά συνάμα και παγίδα για όσους πίστεψαν πως είχαν πατήσει το πόδι τους στην Ευρώπη.

«Όταν έφτασα, τότε πλέον συνειδητοποίησα ότι δεν βρισκόμουν στην Ευρώπη», αναφέρει φοιτητής από τη Νιγηρία στο γαλλικό ειδησεογραφικό πρακτορείο AFP, διατηρώντας την ανωνυμία του. «Τα πάντα εδώ αναρτώνται σε τουρκικές λίρες».

Η Κύπρος, από τα μεγαλύτερα νησιά της Μεσογείου, διχοτομήθηκε μετά την εισβολή στον Βορρά από τον τουρκικό στρατό, το 1974, ως απάντηση στο πραξικόπημα των εθνικιστών Ελληνοκυπρίων. Το Νότιο τμήμα, μέλος της ΕΕ, κατοικείται από Ελληνοκύπριους, και η αυτοαποκαλούμενη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ), μη αναγνωρισμένη από τη διεθνή κοινότητα, από Τουρκοκύπριους και Τούρκους αποίκους.

Υπό το διεθνές εμπάργκο, η Βόρεια Κύπρος, αποκομμένη από το υπόλοιπο νησί και ελεγχόμενη από την ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών με συρματόπλεγμα που οριοθετεί την ελεύθερη με την κατεχόμενη ζώνη, πλήττεται από τη βαθιά οικονομική κρίση που μαστίζει την Τουρκία και στηρίζεται στα 21 πανεπιστήμια, αναγνωρισμένα από την Άγκυρα, για να προσελκύσει ξένους φοιτητές, απαιτώντας την πληρωμή των διδάκτρων σε ευρώ ή δολάρια.

Ο τομέας της εκπαίδευσης αποτελεί «περί το 35% του ΑΕΠ της περιοχής», δηλώνει στο πρακτορείο AFP ο Υπουργός Παιδείας Ναζίμ Τσαβούσογλου. «Μεγαλύτερο κι από τον τουρισμό».

Την περίοδο 2021-2022, από τους 108.588 φοιτητές που εγγράφηκαν στα πανεπιστήμια στον Βορρά, οι 51.280 ήταν αλλοδαποί, κυρίως Αφρικανοί. Συγκεκριμένα, έφτασαν στη χώρα από τη Νιγηρία (17.406), τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (3.177), το Καμερούν (2.693) και το Πακιστάν (2.432).

«Το τέχνασμα»

Προκειμένου να προσελκύσουν τους φοιτητές, τα πανεπιστήμια χρησιμοποιούν αντιπροσώπους, οι οποίοι δραστηριοποιούνται κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έναντι προμήθειας, που κυμαίνεται από €300-€1.000 για κάθε νεοσύλλεκτο. Ωστόσο, σύμφωνα με τις εγχώριες αλλά και διεθνείς ΜΚΟ, αρκετοί από τους εν λόγω αντιπροσώπους «εκμεταλλεύονται» τους φοιτητές αποκρύβοντας να τους ενημερώσουν πως το νησί είναι διχοτομημένο.

Ο 28χρονος Rictus Franck Ngongang, σπουδαστής μάνατζμεντ από το Καμερούν, αναθυμάται το «σοκ» που βίωσε κατά την άφιξή του στη Βόρεια Κύπρο το 2019. «Πλήρωσα τον πράκτορά μου €300 για ένα δωμάτιο, αλλά κατέληξα σε ένα δυάρι μαζί με άλλους δέκα φοιτητές».

«Μας πουλούν όνειρα», δηλώνει, επισημαίνοντας πως δεν ήταν ο μόνος που είχε εξαπατηθεί, δημιούργησε έναν σύλλογο, το 2022, για την «καθοδήγηση» των φοιτητών.

Ο τελευταίος αφίχθη στο νησί μέσω Τουρκίας, δελεασμένος από την τάχιστη ροή των διαδικασιών και την απουσία βίζας στις περισσότερες περιπτώσεις. Όπως ισχυρίζεται ο Rictus Ngongang, αφέθηκε να τον παρασύρει η «μαγεία» του εν λόγω σεναρίου.

Πόλο έλξης αποτελούν, επίσης, οι «υποτροφίες» που τάχα υπόσχονται να καλύψουν το 75% των διδάκτρων. Δεν είναι όμως παρά ένα «τέχνασμα», παραδέχεται υπεύθυνος πανεπιστημίου στη Βόρεια Κύπρο, ο οποίος ζήτησε να κρατηθεί η ανωνυμία του, και ομολογεί ανύπαρκτες μειώσεις διδάκτρων.

Ο Salih Sarpten, ερευνητής με ειδίκευση στον τομέα της εκπαίδευσης στην Βόρεια Κύπρο, εκφράζει τη λύπη του που «τα πανεπιστήμια αναζητούν αποκλειστικά το κέρδος» εις βάρος της ποιότητας της διδασκαλίας. «Οι φοιτητές έχουν καταλήξει πελάτες», δηλώνει.

Καταγγέλλει, επίσης, την άφιξη των φοιτητών στο νησί «ως μία αναζήτηση σύντομου δρόμου για την Ευρώπη». Σύμφωνα με τον κ. Τσαβούσογλου, κάθε χρόνο, 10.000 με 15.000 αλλοδαποί παρατούν το σχολείο ή δεν πατούν ποτέ το πόδι τους στην πανεπιστημιούπολη.

Σε μια στενή λωρίδα του βορείου τμήματος της παλιάς πόλης της Λευκωσίας, την τελευταία διχοτομημένη πρωτεύουσα της Ευρώπης στεγάζεται, σε ένα οθωμανικού ρυθμού κτήριο, το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Κύπρου (AUC), ιδρυθέν το 2015, το οποίο παρά την φερόμενη ονομασία του, δεν διαθέτει πιστοποίηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στο εσωτερικό του, καμιά ντουζίνα Αφρικανοί φοιτητές διδάσκονται την τουρκική γλώσσα ενώ το κάλεσμα για προσευχή αντηχεί από το κοντινό τζαμί.

Από τους τετρακόσιους φοιτητές που εγγράφηκαν φέτος, οι διακόσιοι είναι αλλοδαποί, αλλά οι εκατό παραμένουν «αδρανείς», δηλώνει ο Hazan Sherifli, υπεύθυνος του AUC.

Κίνδυνος παράνομης διακίνησης ανθρώπων

«Ορισμένος αριθμός φοιτητών αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες, οι ευκαιρίες εργασίας είναι σχεδόν ανύπαρκτες, με αποτέλεσμα να καταλήγουν να πέσουν στα χέρια εγκληματιών», προειδοποιεί έκθεση του Κέντρου Μετανάστευσης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τουρκοκυπριακής ΜΚΟ.

«Η συγκεκριμένη κατάσταση ανοίγει διαύλους με το εμπόριο ανθρώπων», συνεχίζει το έγγραφο, υποστηρίζοντας πως δεκάδες φοιτητών «εξαναγκάζονται στην πορνεία».

Σύμφωνα με την έκθεση, κάποιοι πράκτορες-αντιπρόσωποι δρουν ως διακινητές και στοχεύουν κυρίως στις φοιτήτριες: «Τις θέλγουν υπό το πρόσχημα ότι θα σπουδάσουν και θα βρουν εργασία στη Βόρεια Κύπρο, εν συνεχεία όμως τις παραλαμβάνουν από το αεροδρόμιο και τις μεταφέρουν σε πολυτελείς κατοικίες όπου αντί για σπουδές, τις εξωθούν διά της βίας στην πορνεία».

«Όσες δεν υπακούν, τιμωρούνται μένοντας για ώρες όρθιες, άυπνες, μέχρις ότου βρουν πελάτη», περιγράφει το έγγραφο, προσθέτοντας ότι οι γυναίκες εκβιάζονται «ότι θα αποσταλούν γυμνές φωτογραφίες τους στις οικογένειές τους».

Στα μέσα Ιανουαρίου, καταγράφεται η πρώτη μέχρι στιγμής καταδίκη της Βόρειας Κύπρου για εμπόριο ανθρώπων, με τον δράστη να οδηγείται στη φυλακή. Η υπόθεση αφορούσε σε μία εικοσάχρονη γυναίκα από τη Νιγηρία, που φτάνει στην επικράτεια ως φοιτήτρια με την υπόσχεση να «σπουδάσει και να εργαστεί», αναφέρει στο γαλλικό πρακτορείο AFP η Fezile Osum από την Πλατφόρμα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον βορρά.

«Μην έρθετε»

«Βιώνουμε τον φόβο καθημερινά», δηλώνει φοιτητής από τη Νιγηρία, ο οποίος δεν επιθυμεί να δημοσιοποιηθεί η ταυτότητά του υπό τον κίνδυνο της απέλασης, αφού η άδεια παραμονής του έχει λήξει λόγω έλλειψης πόρων για να πληρώσει τα δίδακτρα.

Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), οι λαθρέμποροι παριστάνουν τους αντιπροσώπους πανεπιστημίων στη Βόρεια Κύπρο, «προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σε δυνητικά αιτούντες άσυλο».

Τα 2/3 των παράτυπων μεταναστών στη Δύση έρχονται από τον Βορρά, σύμφωνα και πάλι με την Ύπατη Αρμοστεία. Η Κύπρος διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό αιτούντων άσυλο σε σχέση με τον πληθυσμό της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, 16.705 μετανάστες συμπεριλαμβανομένων 2.522 Νιγηριανούς, είχαν αιτηθεί για άσυλο στο νησί, δηλώνει το UNHCR, καταγράφοντας ρεκόρ.

Αντιμέτωποι με την παρούσα κατάσταση, η Νιγηρία προειδοποιεί τους κατοίκους της να είναι επιφυλακτικοί απέναντι σε «αδίστακτα στοιχεία που αυτοπαρουσιάζονται ως πράκτορες και υπόσχονται νέους ορίζοντες» στη Βόρεια Κύπρο.

Καθισμένος στο γραφείο του, υπό το πορτρέτο του Ατατούρκ, ιδρυτή της Δημοκρατίας της Τουρκίας, ο κ. Τσαβούσογλου διαβεβαιώνει πως «τον επόμενο χρόνο, θα κατατεθεί ένας νέος νόμος στη Βουλή, που θα καθιστά υπόλογους τους πράκτορες», προβλέποντας κυρώσεις σε περίπτωση κακοποίησης.

Για τον Ibraham Isaac, Νιγηριανό πράκτορα, ο κλάδος οφείλει ασφαλώς να τεθεί υπό έλεγχο, αλλά «αν οι φοιτητές δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να έρθουν, τους συνιστώ, ειλικρινώς, να μην το επιχειρήσουν».

Εν τω μεταξύ, ο Rictus Frank Ngongang οραματίζεται να επιστρέψει κάποτε στο Καμερούν, ευελπιστώντας να αναπτύξει ένα πρόγραμμα ανταλλαγής των αφρικανικών πανεπιστημίων, όπως το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus.

«Είμαστε φοιτητές, όχι αιτούντες άσυλο», ισχυρίζεται. «Η Ευρώπη πρέπει να πάψει να αποτελεί προορισμό με κάθε κόστος».

της Rania Massoud

πηγή: dimosiografia.com