Σχεδόν 70 κράτη υπέγραψαν την Συνθήκη για την προστασία των θαλασσών
Σχεδόν 70 χώρες υπέγραψαν την Τετάρτη (20 Σεπτεμβρίου) στα Ηνωμένα Έθνη την πρώτη συνθήκη για την προστασία της διεθνούς ανοικτής θάλασσας, αυξάνοντας τις ελπίδες ότι με την έναρξη ισχύος της θα προστατεύσει τα απειλούμενα οικοσυστήματα που είναι ζωτικής σημασίας για τον πλανήτη.
«Είναι μια εκπληκτική στιγμή να βρίσκεσαι εδώ και να βλέπεις τέτοια πολυμερή συνεργασία και τόση ελπίδα», δήλωσε η ηθοποιός Sigourney Weaver στη Νέα Υόρκη καθώς άνοιγαν οι υπογραφές.
Η συνθήκη σηματοδοτεί την αλλαγή «του τρόπου με τον οποίο βλέπουμε τον ωκεανό, από μια μεγάλη χωματερή σκουπιδιών και ένα μέρος όπου μπορούμε να πάρουμε πράγματα, σε ένα μέρος που φροντίζουμε, που διαχειριζόμαστε, που σεβόμαστε», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Εξήντα επτά χώρες υπέγραψαν τη συνθήκη την πρώτη ημέρα, μεταξύ των οποίων οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα, η Αυστραλία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία και το Μεξικό, καθώς και η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Αλλά κάθε χώρα πρέπει ακόμη να επικυρώσει τη συνθήκη στο πλαίσιο της δικής της εσωτερικής διαδικασίας. Η συνθήκη θα τεθεί σε ισχύ 120 ημέρες μετά την επικύρωσή της από 60 χώρες.
«Είναι σαφές ότι ο ωκεανός χρειάζεται επειγόντως προστασία», δήλωσε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός του Βελγίου, Vincent van Quickenborne.
Χωρίς δράση, «το παιχνίδι έχει τελειώσει», είπε.
Μετά από 15 χρόνια συζητήσεων, τα Ηνωμένα Έθνη σφράγισαν τον Ιούνιο με συναίνεση την πρώτη συνθήκη για την ανοικτή θάλασσα, αν και η Ρωσία δήλωσε ότι είχε επιφυλάξεις.
Η έναρξη των υπογραφών σηματοδοτεί «ένα νέο κεφάλαιο» στην «καθιέρωση ουσιαστικής προστασίας» για τους ωκεανούς, δήλωσε η Nichola Clark του Ocean Governance Project στο The Pew Charitable Trusts.
Η ανοικτή θάλασσα ορίζεται ως η ωκεάνια περιοχή που αρχίζει πέρα από τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες των χωρών ή 200 ναυτικά μίλια (370 χιλιόμετρα) από τις ακτές – καλύπτοντας σχεδόν τον μισό πλανήτη.
Παρ’ όλα αυτά, αγνοείται εδώ και καιρό στις συζητήσεις για το περιβάλλον.
Ένα βασικό εργαλείο της συνθήκης θα είναι η δυνατότητα δημιουργίας προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών στα διεθνή ύδατα – μόνο το 1% περίπου των οποίων προστατεύεται σήμερα με οποιοδήποτε είδος μέτρων διατήρησης.
Η συνθήκη θεωρείται ζωτικής σημασίας για μια συμφωνία για την προστασία του 30% των ωκεανών και των εδαφών του πλανήτη έως το 2030, όπως συμφωνήθηκε από τις κυβερνήσεις σε μια ξεχωριστή ιστορική συμφωνία για τη βιοποικιλότητα που επιτεύχθηκε στο Μόντρεαλ τον Δεκέμβριο.
«Αγώνας δρόμου για την επικύρωση»
Ο Mads Christensen, προσωρινός εκτελεστικός διευθυντής της Greenpeace International, εξέφρασε την ελπίδα ότι η συνθήκη θα τεθεί σε ισχύ το 2025, όταν θα πραγματοποιηθεί η επόμενη διάσκεψη του ΟΗΕ για τους ωκεανούς στη Γαλλία.
«Έχουμε λιγότερο από επτά χρόνια για να προστατεύσουμε το 30% των ωκεανών. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο», δήλωσε.
«Ο αγώνας δρόμου για την επικύρωση έχει ξεκινήσει και καλούμε τις χώρες να είναι φιλόδοξες, να επικυρώσουν τη συνθήκη και να διασφαλίσουν ότι θα τεθεί σε ισχύ το 2025».
Ωστόσο, ακόμη και αν η συνθήκη συγκεντρώσει τις 60 επικυρώσεις που απαιτούνται για να τεθεί σε ισχύ, θα είναι ακόμη πολύ χαμηλότερη από την καθολική υποστήριξη της δράσης που επιδιώκουν οι υπερασπιστές του περιβάλλοντος.
Οι ωκεανοί είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία ολόκληρου του πλανήτη, προστατεύοντας τη συχνά μικροσκοπική βιοποικιλότητα που υποστηρίζει το μισό οξυγόνο που χρειάζονται οι οργανισμοί στην ξηρά. Οι ωκεανοί είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, καθώς συμβάλλουν στην απορρόφηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Η συνθήκη, επίσημα γνωστή ως συνθήκη για τη «Βιοποικιλότητα πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας”» ή BBNJ, εισάγει επίσης απαιτήσεις για τη διεξαγωγή μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων για προτεινόμενες δραστηριότητες στην ανοικτή θάλασσα.
Οι δραστηριότητες αυτές, αν και δεν απαριθμούνται στο κείμενο, θα περιλαμβάνουν οτιδήποτε, από την αλιεία και τις θαλάσσιες μεταφορές μέχρι πιο αμφιλεγόμενες δραστηριότητες, όπως η εξόρυξη σε μεγάλα βάθη της θάλασσας ή ακόμη και προγράμματα γεωμηχανικής που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
EURACTIV.com with AFP | Μεταφρασμένο από Μαριάνθη Πελεκανάκη
