Ουκρανία: Η αμηχανία της Αθήνας για το Λονδίνο και οι επόμενες κινήσεις Μητσοτάκη
Η αλήθεια είναι ότι η «οικογενειακή» φωτογραφία των ηγετών που συγκεντρώθηκαν την Κυριακή στο Λονδίνο, προκειμένου να σχεδιάσουν τα περαιτέρω βήματα των συμμάχων της Ουκρανίας για τη συνέχιση της στήριξης σε στρατιωτικό επίπεδο της εμπόλεμης χώρας, αλλά και την ενίσχυση της άμυνας της Ευρώπης δεν «έκατσε» και πολύ καλά στην Αθήνα.
Δεν ήταν μόνο ότι η Ελλάδα απουσίαζε από τη συγκεκριμένη σύνοδο, αλλά ότι μεταξύ των προσκεκλημένων βρίσκονταν και χώρες – π.χ. η Δανία ή η Φινλανδία – που εν πάση περιπτώσει δεν τις χαρακτηρίζει κάποιος και ως πιο ισχυρές στρατιωτικά από τη χώρα μας. Όσο για την παρουσία του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, η εικόνα μιλούσε από μόνη της.
Η δικαιολογία ότι επρόκειτο για μια μεμονωμένη πρωτοβουλία της Βρετανίας, αν και δεν απέχει πολύ από την αλήθεια, υποσκάπτεται από την παρουσία στη σύνοδο της ηγεσίας της ΕΕ (Αντόνιο Κόστα και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν), οι οποίοι, μάλιστα, αναφέρθηκαν και στους σχεδιασμούς της Ένωσης για την ενίσχυση της αμυντικής της ικανότητας, πέραν από τη στήριξη στην Ουκρανία.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η αμηχανία της κυβέρνησης εδράζεται σε δύο πόλους:
• Πρώτον και κυριότερο, η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που στήριξαν αναφανδόν και χωρίς «μα και μου» την Ουκρανία, όταν άρχισε η ρωσική «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», έδωσε όπλα στις ουκρανικές δυνάμεις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρέθηκε στην Οδησσό σε μια πολύ δύσκολη μέρα, όταν την πόλη χτυπούσαν ρωσικοί πύραυλοι – και διέρρηξε πλήρως τους παραδοσιακούς της δεσμούς με τη Μόσχα. Παρά ταύτα, η παρουσία της στη σύνοδο του Λονδίνου δεν κρίθηκε απαραίτητη.
• Δεύτερον, σε επίπεδο εντυπώσεων, η μη πρόσκληση της Ελλάδας σε μια τέτοια σύνοδο και υπό τη δεδομένη συγκυρία φθείρει το κυβερνητικό αφήγημα περί αναβάθμισης του διεθνούς ρόλου της χώρας, αλλά και τον ισχυρισμό περί απομόνωσης της Τουρκίας, η οποία βρέθηκε, όπως λέγεται λαϊκά, «πρώτο τραπέζι πίστα» – καίτοι η Άγκυρα έχει κρατήσει στάση «και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ» στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Στο πλαίσιο αυτό, η Αθήνα σχεδιάζει με προσοχή την παρουσία της στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που θα πραγματοποιηθεί στις 6 Μαρτίου, με στόχο οι θέσεις της Ελλάδας, τόσο για το τι θα γίνει από εδώ και στο εξής με τον πόλεμο στην Ουκρανία, όσο και για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης να γίνουν και σαφείς αλλά και ηχηρές στο πλαίσιο της Ένωσης.
Όσον αφορά στην Ουκρανία, η Αθήνα υπενθυμίζει ότι ο Κ. Μητσοτάκης είχε εξαρχής τονίσει ότι καμία συζήτηση για το τέλος του πολέμου δεν μπορεί να υπάρξει στην οποία δεν θα συμμετέχει ενεργά το Κίεβο – και, φυσικά, και η ΕΕ – θέση την οποία αναμένεται να επαναλάβει εμφατικά και στη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης, ενώ αναμένεται να υπογραμμίσει την ανάγκη αυστηρής εφαρμογής των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, ως επιπλέον μέσο πίεσης στη Μόσχα.
Από την άλλη, για την άμυνα της Ευρώπης, ο πρωθυπουργός έχει ήδη αναλάβει πρωτοβουλίες και έχει καταθέσει προτάσεις, ώστε η «γηραία ήπειρος» να μπορέσει να επανεξοπλιστεί και να αποκτήσει πολιτική ασφάλειας ανεξάρτητη από τις ΗΠΑ. Στη Σύνοδο της ΕΕ αναμένεται να επαναλάβει την ανάγκη για δημοσιονομική ευελιξία, όσον αφορά στα προγράμματα εξοπλισμών και να ζητήσει από τις χώρες-μέλη να στηρίξουν την πρόταση της Κομισιόν για εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής για την άμυνα.
Από εκεί και πέρα, η Αθήνα θεωρεί ότι έχει ένα ισχυρό «χαρτί» στα χέρια της, ότι ήδη δαπανά πάνω από το 3% του ΑΕΠ της Ελλάδα για την άμυνα – σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Όσο για την παρουσία Φιντάν στη σύνοδο του Λονδίνου, διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι Βρετανία και Τουρκία το τελευταίο διάστημα έχουν έλθει κοντά στον τομέα της άμυνας, τόσο λόγω της επιδίωξης της Άγκυρας να αγοράσει μαχητικά Eurofighter Typhoon, όσο και λόγω της επιδιωκόμενης συνεργασίας των δύο χωρών για την ανάπτυξη του τουρκικού μαχητικού 5ης γενιάς TF-X KAAN.