Ο χορός των δημοσκοπήσεων και η κυριαρχία Μητσοτάκη

Το κύμα των δημοσκοπήσεων του τελευταίου μήνα επαναφέρει το παλιό γνωστό ερώτημα: οι δημοσκοπήσεις αντανακλούν την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα έστω στον χρόνο που γίνονται – είναι μία φωτογραφία της στιγμής σύμφωνα με ένα κλισέ – ή διαμορφώνουν την εικόνα κατά τρόπο που να δημιουργούν εντυπώσεις και να χειραγωγούν την κοινή γνώμη.

Ας δούμε αναλυτικά τις δημοσκοπήσεις του τελευταίου διαστήματος:Η χθεσινή δημοσκόπηση της Μarc έδειξε: ΝΔ 27,6%, ΠΑΣΟΚ 16,5%, ΣΥΡΙΖΑ το 8,8%, Ελληνική Λύση το 7,5%, ΚΚΕ το 7,4%, Πλεύση Ελευθερίας 4,2%, Φωνή Λογικής 4%, ΝΙΚΗ 2,7%, ΜέΡΑ25 2,4%, Σπαρτιάτες 1,4% και Νέα Αριστερά 1,3%. Στην εκτίμηση ψήφου όμως: ΝΔ 31%, ΠΑΣΟΚ 19,2%, ΣΥΡΙΖΑ 10,3%, Ελληνική Λύση 8,8%, ΚΚΕ 8,6%, Πλεύση Ελευθερίας 5%, Φωνή Λογικής 4,6%, ΝΙΚΗ 3,1%, ΜέΡΑ25 2,8%, Σπαρτιάτες 1,7%, Νέα Αριστερά 1,7%. Άλλο κόμμα 3,2%.

Σημειώνεται ότι προεκλογικά στην εκτίμηση ψήφου η εταιρεία έδειχνε τη ΝΔ ένα κινείται στην πρόθεση ψήφου επάνω από τον πήχη που είχε βάλλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο 33%-35%. Πριν από περίπου 10 ημέρες η Interview στην δική της δημοσκόπηση στην πρόθεση ψήφου έδινε: ΝΔ 25%, ΠΑΣΟΚ 13,1%, ΚΚΕ 8%, Ελληνική Λύση 7,1%, ΣΥΡΙΖΑ 6,6%, Φωνή Λογικής 6%, ΝΙΚΗ 4,4%, Πλεύση Ελευθερίας 3,8%, Μέρα 25 3,5%, Νέα Αριστερά 3%, Αδιευκρίνιστη ψήφος 19,5%.

Η ALCO στις 21/10 έδινε στην πρόθεση ψήφου στη ΝΔ 25% τη ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ 6,5%, ΠΑΣΟΚ στο 15,3%. Η εταιρεία απέφυγε την αναγωγή αλλά στις 15 Σεπτεμβρίου έδειχνε την ΝΔ στο 23,7% και άρα να βρίσκεται σε σαφή άνοδο. Προεκλογικά στις 7/6 η ALCO έδειχνε την ΝΔ να κινείται στην εκτίμηση ψήφου από το 29,2% μέχρι το 33,6%. Στην τελευταία δημοσκόπηση της MRB, 25/10: Η ΝΔ συγκεντρώνει 21,7%, ΣΥΡΙΖΑ 7%, ΠΑΣΟΚ 12%, ΚΚΕ 7,8%, Ελληνική Λύση 8,2%, Πλεύση Ελευθερίας 4%, Νίκη 3,1%, Φωνή Λογικής 3,5%, Μέρα 25 2,8%, Νέα Αριστερά 2,2% και Σπαρτιάτες 1%.

Με αναγωγή όμως, η ΝΔ εμφανίζεται στο ποσοστό των ευρωεκλογών με 28,1%, με το ΠΑΣΟΚ στη δεύτερη θέση με 18,2% και τη διαφορά οριακά μονοψήφια, στις 9,9 μονάδες. Σημειώνεται ότι προεκλογικά, στις 7/6 η εταιρεία έδινε τη ΝΔ στο 26,5 στην πρόθεση ψήφου και με αναγωγή από 29% έως 34% με μέση τιμή το 31,5%. Πάντως έπεσε μέσα στη μέση τιμή για ΣΥΡΙΖΑ στο 15% και ΠΑΣΟΚ στο 12%.

Στην τελευταία δημοσκόπηση της Metron 24/10 την εβδομάδα που πέρασε: ΝΔ 22,5%, ΠΑΣΟΚ 15,3%, Ελληνική Λύση 7%, ΚΚΕ 6,9%, ΣΥΡΙΖΑ 6,8%, Πλεύση Ελευθερίας 4,8%, Φωνή Λογικής 3,5%, Νέα Αριστερά 3,1%, Νίκη 1,9%, Σπαρτιάτες 1,3%.

Στην εκτίμηση ψήφου, η ΝΔ συγκεντρώνει 29,1% (0,7% κάτω από την προηγούμενη μέτρηση), το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στη δεύτερη θέση με 19,8% (από 15,7% στην προηγούμενη μέτρηση), ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ στην πέμπτη θέση με 8,7%. Η Ελληνική Λύση είναι στην τρίτη θέση με 9% (χάνοντας όμως δύο μονάδες) και το ΚΚΕ στην τέταρτη θέση με 8,9%. Η Πλεύση Ελευθερίας είναι στο 5,3%, η Φωνή Λογικής στο 4,5%. Προεκλογικά η εταιρεία έδινε με εκτίμηση ψήφου τη ΝΔ στο 32%.

Δημοσκοπήσεις και ΜΜΕ

Έχει ενδιαφέρον ότι τα sites παρουσιάζουν τις μετρήσεις κατά το δοκούν. Σχεδόν όλα δίνουν έμφαση και προβάλλουν την εκτίμηση ψήφου και υποβαθμίζουν, ενίοτε μέχρι εξαφάνισης την πρόθεση. Παρουσιάζουν τα συγκριτικά στοιχεία, εάν ευνοούν την εικόνα ανόδου της ΝΔ. Ενίοτε φθάνουν σε λαθροχειρίες, πχ να προβάλλουν στους τίτλους τους την εκτίμηση της ΝΔ και την πρόθεση για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Συμπυκνώνοντας, η εικόνα που τείνουν να διαμορφώσουν οι δημοσκοπήσεις και από κοντά τα μέσα ενημέρωσης είναι οι εξής: Καθαρό προβάδισμα της ΝΔ με ποσοστά σε κάθε περίπτωση γύρω ή πάνω από τις ευρωεκλογές, άρα η κυβέρνηση έστω και αργά ανακτά το χαμένο έδαφος, στοιχείο που επισημαίνουν και οι “αναλυτές” του Μεγάρου Μαξίμου, δίνοντας βέβαια βάση στην εκτίμηση ψήφου και ποτέ στην πρόθεση. Σε κάθε περίπτωση παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και τις αρνητικές γνώμες των πολιτών η κυβέρνηση διατηρεί την πολιτική κυριαρχία.

Το ΠΑΣΟΚ δεν ανεβαίνει απλώς, αλλά κάνει άλμα, κατοχυρώνει την πρωτοκαθεδρία στον χώρο της κεντροαριστεράς και μειώνει στο όριο του μονοψήφιου την διαφορά από τη ΝΔ. Σταδιακά διαμορφώνεται το προφίλ του ΠΑΣΟΚ και του Νίκου Ανδρουλάκη σαν εναλλακτική δύναμη στην ΝΔ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Είναι λίγο νωρίς ακόμη αλλά είναι θέμα χρόνου να παγιώσουν την εικόνα του νέου δικομματισμού. Θα χτιστεί παράλληλα με την προβολή των θέσεων του ΠΑΣΟΚ για τα επιμέρους ζητήματα και του Νίκου Ανδρουλάκη ως “υπεύθυνου” πολιτικού. Θα γίνει και αυτό μετά την επόμενη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ που θα φέρει το ΠΑΣΟΚ στην θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ τελείωσε κινείται από τη τρίτη θέση, σπανίως, και συνήθως πίσω από το ΚΚΕ και την Ελληνική Λύση.

Από εκεί και μετά το χάος, οι μετρήσεις δείχνουν κατακερματισμό του χώρου τόσο στα αριστερά του πολιτικού συστήματος όσο και στα δεξιά. Οι τάσεις δημιουργίας νέων πολιτικών δυνάμεων που να αντανακλούν την απογοήτευση της κοινωνίας και που θα προέκυπταν με διαφορετικά ποιοτικά ερωτήματα, παραβλέπονται.

Συνολικά όμως προκύπτει δυσαρμονία όχι μόνο της κυβέρνησης αλλά συνολικά του πολιτικού συστήματος με το εκλογικό σώμα. Όταν θα προκύψει η Ελληνίδα Μελόνι ή Λεπέν ή Βαγκενκνέχτ στα αριστερά θα πέσουμε από τα σύννεφα.

Σπύρος Γκουτζάνης
ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ