Γνήσια πληροφόρηση για σημαντικά διεθνή ζητήματα: Ουκρανία – Παλαιστίνη

Samir Saul – Michel Seymour

Αυτή η ανάρτηση είναι επίσης διαθέσιμη σε: Αγγλικα, Ισπανικα, Γαλλικα

Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 23 Νοεμβρίου του 2023, από το γραφείο του πρακτορείου pressenza στον Καναδά. Πιστεύοντας ότι είναι εξίσου χρήσιμο και επίκαιρο σήμερα, δημοσιεύουμε την μετάφρασή του στα ελληνικά.

Συχνά ακούμε ότι τα επίσημα μέσα ενημέρωσης μας παρέχουν αντικειμενικές πληροφορίες, ενώ τα ανεξάρτητα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι γεμάτα από κάθε είδους υλικό, αλλά μεγάλο μέρος του είναι παραπληροφόρηση, θεωρίες συνωμοσίας και ρητορική μίσους.

Αυτό είναι μερικές φορές αλήθεια, αλλά υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος. Αν και συχνά επικρίνουν τις κυβερνήσεις σε θέματα εσωτερικής πολιτικής, τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, τις ακολουθούν πιστά, ακόμη και τυφλά, όταν πρόκειται για τη διεθνή πολιτική. Υπάρχει πολλή ερευνητική δημοσιογραφία για πολιτικά, κοινωνικά και διοικητικά θέματα, αλλά πολύ λίγη για τη γεωπολιτική. Ως προς τη σύγκρουση ΗΠΑ – Ρωσίας στο Ουκρανικό θέμα, για παράδειγμα, δεν γνωρίζουμε πολλούς ενεργούς δυτικούς δημοσιογράφους (δημοσιογράφους, συντάκτες, αρθρογράφους) από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, οι οποίοι να έχουν ηχήσει μια πολύ διαφορετική νότα από εκείνη του επίσημου λόγου των κρατών μελών του ΝΑΤΟ και των συμφωνημένων σημείων συζήτησης τους: απρόκλητη ρωσική επιθετικότητα, μεγαλομανία του Πούτιν, διάφορες ασθένειες από τις οποίες λέγεται ότι πάσχει (πολλαπλοί καρκίνοι, πνευμονία, Αλτσχάιμερ και ό,τι άλλο), αδυναμία και ανικανότητα της Ρωσίας, ο ατρόμητος και άμεμπτος ήρωας Ζελένσκι, η Ουκρανία απαλλαγμένη από ναζί, αδιάκοπες νίκες της Ουκρανίας («η Ουκρανία κερδίζει»), σιωπή για τη θλιβερή κατάσταση των ρωσόφωνων στην Ουκρανία κ.λπ.

Δεν ακούγαμε συχνά ότι αυτός θα μπορούσε να είναι ένας πόλεμος δι’ αντιπροσώπων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εναντίον της Ρωσίας, ή ακόμη και ένας πόλεμος που έγινε αναπόφευκτος αλλά και επιθυμητός από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Διαβάζοντας τέτοιες πηγές ενημέρωσης, δεν θα μπορούσε ποτέ να γνωρίζει κανείς ότι οι ΗΠΑ είχαν συνεργαστεί με μια κλίκα ακροδεξιών και ενίοτε νεοναζιστών ηγετών (υπεύθυνων για το πραξικόπημα του Μαϊντάν, τους ρωσοφοβικούς νόμους και τον εμφύλιο πόλεμο κατά του Ντονμπάς) που δέσμευσαν ολόκληρο τον ουκρανικό λαό ενάντια στη θέλησή του (οι Ουκρανοί ψήφισαν υπέρ της ειρήνης στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου 2019) σε μια επιχείρηση του ΝΑΤΟ για να απειληθεί τη Ρωσία. Αυτά τα μέσα ενημέρωσης αποσιωπούν με συνοπτικές διαδικασίες το γεγονός ότι η υποσχόμενη κατάρρευση της Ρωσίας διαλύθηκε στις αρχές του 2022 στην ομίχλη της διαδικτυακής σφαίρας, ότι οι διακηρυγμένες ελλείψεις της Ρωσίας έχουν στην πραγματικότητα μεταφραστεί σε ένα απεριόριστο οπλοστάσιο, ότι οι διατυμπανιζόμενες νίκες των δυνάμεων του Κιέβου άφησαν έναν στρατό να αιμορραγεί και να συνθλίβεται στη ρωσική «κρεατομηχανή», ότι η Ρωσία κατέστρεψε όλα τα πολυδιαφημισμένα θαυματουργά όπλα που παρέδωσε η Δύση στο Κίεβο, ότι οι οικονομίες των Ευρωπαίων «συμμάχων» βρίσκονται σε ύφεση λόγω των αντιρωσικών «κυρώσεων», και ούτω καθεξής. Ωστόσο, αυτά είναι που πολλοί ανεξάρτητοι διανοούμενοι και δημοσιογράφοι γνωρίζουν και εξηγούν, ενώ τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, που ζουν σε ένα «παράλληλο σύμπαν», ψελλίζουν τις ιστορίες που κατασκευάζουν οι κυβερνήσεις τους.

Στο σημερινό πλαίσιο μιας συνεχιζόμενης γενοκτονίας στη Γάζα, η επιφυλακτική στάση φαίνεται να είναι το σύνθημα στον Τύπο, καθώς και στους δυτικούς πολιτικούς ηγέτες. Από τη μία επαναλαμβάνουν το μάντρα που χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες όταν το Ισραήλ επιτίθεται στους γείτονές του («Το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του»), από την άλλη ντρέπονται απέναντι σε μια απεχθή σφαγή αμάχων σε πραγματικό χρόνο και σε μεγάλη κλίμακα. Έτσι, υπάρχει λιγότερη ομοφωνία στα επίσημα μέσα ενημέρωσης, και μάλιστα μια φαινομενική ουδετερότητα που επιτρέπει έναν ορισμένο πλουραλισμό απόψεων. Διατηρώντας χαμηλό προφίλ για το μαρτύριο της Γάζας, τα μέσα αυτά εκφράζονται ανοιχτά για τους βανδαλισμούς, τη ρητορική μίσους και τις βίαιες πράξεις στις τοπικές κοινότητες, ιδίως κατά της εβραϊκής κοινότητας. Πρόκειται ασφαλώς για καταδικαστέες πράξεις, αλλά η καταγγελία αυτών των μεμονωμένων αδικημάτων έρχεται σε αντίθεση με τη συγκράτηση των μαζικών εγκλημάτων που διαπράττονται στη Γάζα. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι η ενίσχυση της γενοκτονικής πολιτικής του Νετανιάχου. Μπορεί να συνεχίσει την εθνοκάθαρση ατιμώρητος – τα μέσα ενημέρωσης κάνουν τα στραβά μάτια.

Μια διαφορετική προοπτική

Από τη σκοπιά πολλών ανεξάρτητων ερευνητών, δημοσιογράφων και αρθρογράφων, ο αέρας των επίσημων μέσων ενημέρωσης μολύνεται και το κοινό ζαλίζεται από την αδιάκοπη φιλοαμερικανική προπαγάνδα, αποκλείοντας κάθε σκέψη που δεν είναι συμβατή με αυτήν. Δεν φείδεται προσπαθειών για να παραδώσει η κοινή γνώμη τις νοητικές της ικανότητες και να κινείται αποκλειστικά και μόνο με βάση το συναίσθημα και τα ερεθίσματα που της δίνουν τα δεξιόστροφα μέσα ενημέρωσης. Από τη σκοπιά αυτών των ανεξάρτητων διανοουμένων και δημοσιογράφων, σωρεία ανοησιών εκτοξεύονται όλη την ημέρα στο κοινό σε μια προσπάθεια να του συμπεριφερθούν σαν ανήλικο και να το μετατρέψουν σε ύλη εύπλαστη κατά βούληση. Προκαθορισμός, μορφοποίηση, πλύση εγκεφάλου (ή μάλλον σπίλωση) – η επιχείρηση δεν αποκρύπτεται καν. Ο στόχος είναι σαφής: το κοινό οφείλει να αποδεκτεί τον πόλεμο και να τεθεί σε πολεμική ετοιμότητα.

Η σύγκρουση στην Ουκρανία αποδείχθηκε ένα άνευ προηγουμένου πεδίο δοκιμών για τις μεθόδους επιβολής μονοσήμαντης σκέψης, διέγερσης παβλοφικών αντανακλαστικών και δημιουργίας αντιδράσεων του όχλου. Πρόκειται για μια σοβαρή εξέλιξη, που είναι πιθανό να επαναληφθεί καθώς ο παγκόσμιος αγώνας εντείνεται υπέρ ή κατά της αμερικανικής ηγεμονίας, υπέρ ή κατά ενός μονοπολικού, αμερικανοκεντρικού κόσμου. Εξ ου και η σημασία της ύπαρξης αξιόπιστων πηγών πληροφόρησης.

Η επίσημη γραμμή που διαμορφώνεται στην Ουάσιγκτον, αναμεταδίδεται από τις «συμμαχικές» κυβερνήσεις και επαναλαμβάνεται μέχρι αηδίας από τα θεσμικά (ή εμπορικά) μέσα ενημέρωσης, με τη βοήθεια επιλεγμένων, ιδεολογικά ορθόδοξων «εμπειρογνωμόνων» και «αναλυτών». Μόνο σε περιόδους πολέμου γινόμαστε μάρτυρες μιας τέτοιας ομοφωνίας των μέσων ενημέρωσης και της πολιτικής, και ενός τέτοιου ολόπλευρου καθεστωτισμού. Η ευθυγράμμιση των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης με την «αφήγηση» που επινοούν οι εξουσιαστές είναι πλήρης. Το πώς οι άνθρωποι που είναι ικανοί να σκέφτονται μπορούν να παραιτηθούν από τη σκέψη όταν πρόκειται για την πίστη στην αμερικανική υπεροχή είναι μια εκτροπή που πρέπει να απασχολήσει την επιστήμη. Δεν μπορεί κανείς παρά να χαμογελά όταν ακούει ενάρετες υπερασπίσεις της ελευθερίας του Τύπου, όταν αυτός ο ίδιος Τύπος είναι κομματικός, επιτρέποντας μόνο συμβατικές απόψεις και αποκλείοντας την αμφισβήτησή τους.

Πλατφόρμες, ιστότοποι και ανεξάρτητοι διανοούμενοι

Σε αυτό το θλιβερό πλαίσιο, είναι χρήσιμο, ακόμη και απαραίτητο, να λαμβάνουμε πληροφορίες από εναλλακτικά μέσα ενημέρωσης και διανοούμενους υψηλού επιπέδου. Υπάρχουν. Και ευτυχώς, γιατί διασώζουν την τιμή μας, ενώ γλιτώνουν το ευρύ κοινό από την πνευματική σκλήρυνση στην οποία το παγιδεύει η επίσημη προπαγάνδα. Πληροφορίες μπορούν να αντληθούν από τις ακόλουθες πηγές (μη εξαντλητικός και μη ιεραρχημένος κατάλογος):

Ο John Mearsheimer, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, στην πλατφόρμα Substack.
Ο Seymour Hersh, κορυφαίος Αμερικανός δημοσιογράφος, για το Substack.
Ο Glenn Greenwald, ο δημοσιογράφος που δημοσιοποίησε τις ανακαλύψεις του Edward Snowden για την NSA, και η εκπομπή του System update στην πλατφόρμα Rumble.
Η Brianhna Joy Gray στην εκπομπή Bad Faith και το Rising on The Hill.
Ο Chris Hedges, διανοούμενος δημοσιογράφος με μακρά εμπειρία στο χώρο, ο οποίος εργάστηκε για τους New York Times και τώρα βρίσκεται στο Substack.
Ο Martin Lukacks για το The Breach.
Η Rania Khalek στο Breakthrough News.
Ο Richard Medhurst στο Rumble.
Ο Robin Philpot και η εκπομπή του Le Pied à Papineau.
Η Katie Halper, οικοδέσποινα του The Katie Halper Show.
Ο Garland Nixon, πολιτικός αναλυτής και η εκπομπή του στην πλατφόρμα Rokfin.
Ο Jimmy Dore, οικοδεσπότης του The Jimmy Dore Show.
Ο Αλέξανδρος Μερκούρης και ο Άλεξ Χριστοφόρου, παρουσιαστές της εκπομπής The Duran σε διάφορες πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένης της Rokfin.
Ο Brian Berletic, πρώην στρατιώτης των ΗΠΑ και παρουσιαστής της εκπομπής The New Atlas.
Ο Aaron Maté και ο Max Blumenthal στην εκπομπή The Grayzone.
Ο Michel Collon στο Investig’action.
Ο Richard Wolf και ο Brian Becker στο Democracy at Work.

Μπορεί κανείς επίσης να έχει πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών ακολουθώντας τις ιστοσελίδες Consortium News ή Moon of Alabama. Προσέξτε τις συνεισφορές δημοσιογράφων, διανοουμένων, πολιτικών και άλλων ανεξάρτητων συνεργατών, ιδιαίτερα των: Larry Johnson και Ray McGovern, πρώην «αντιφρονούντες» υπάλληλοι της CIA, τον δημοσιογράφο Δημήτρη Λάσκαρη, τον δημοσιογράφο John Pilger, τον πολιτικό επιστήμονα Mark Sleboda, τον διανοούμενο Carl Zha, τον πολιτικό επιστήμονα του Université du Québec à Montréal, Yves Couture, τη δημοσιογράφο της Monde diplomatique Hélène Richard, τον πολιτικό George Galloway, την πρώην ευρωβουλεύτρια Clare Daly και τον ευρωβουλευτή Mick Wallace, τον δημοσιογράφο Oleksiy Kuzmenko, τον καθηγητή Tarik Cyril Amar, την διπλωμάτισσα Katya Kopylova, τον δημοσιογράφο Andrew Korybko, τους καθηγητές ιστορίας του Université de Montréal Michael Carley, Yakov Rabkin και Claude Morin, τον συγγραφέα Andrei Martyanov, τους πρώην Βρετανούς διπλωμάτες Craig Murray και Alastair Crooke, τον γεωπολιτολόγο David Teurtrie, τον Jacques Baud, πρώην μέλος της ελβετικής στρατηγικής υπηρεσίας πληροφοριών, τον πολιτικό επιστήμονα Benjamin Abelow, την Caitlin Johnstone, συχνή συνεργάτιδα του Consortium News, τον Arnold August, συνεργάτη του Canada Files, τον Martin Forgues, αρθρογράφο της πλατφόρμας Pivo, την πνευματική ακτιβίστρια Medea Benjamin, τον συγγραφέα και ακτιβιστή Yves Engler, τον δημοσιογράφο Patrick Lancaster, τον Michel Roche, καθηγητή στο Université du Québec à Chicoutimi, την διευθύντρια της γαλλικής δεξαμενής σκέψης Geopragma, Caroline Galacteros, τον Ivan Katchanovski, λέκτορα στο Πανεπιστήμιο της Οτάβα, τον διανοούμενο Vijay Prashad, τον σκηνοθέτη Oliver Stone, τον διευθυντή του Aut’Journal Pierre Dubuc, την πολιτικό Sahra Wagenknecht, τον οικονομολόγο Jacques Sapir, τον δημοσιογράφο Danny Haiphong, τον νομικό Régis de Castelnau και τον ιστότοπό του Vu du droit, τον Raymond Legault του Collectif Échec à la guerre, τον Xavier Moreau, διευθυντή της Stratpol, τον δημοσιογράφο Matt Taibbi, τον μουσικό Roger Waters, τον Pierre Jasmin, πρόεδρο των Καλλιτεχνών για την Ειρήνη, τον δημοσιογράφο Peter Lavelle, τον Andrew Bacevich, καθηγητή διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, τον Noam Chomsky, συνταξιούχο καθηγητής του MIT, τον Scott Ritter, απόστρατο των ΗΠΑ ο οποίος εργάστηκε για τη μείωση των πυρηνικών όπλων, τον Douglas Macgregor, πρώην συνταγματάρχη του αμερικανικού στρατού, τον Jeffrey Sachs, οικονομολόγο του Πανεπιστημίου Κολούμπια, τον δημογράφο Emmanuel Todd, του οποίου συνέντευξη θα βρειτε στην ιστοσελίδα Elucid.

Για την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, θα σας φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες συνεισφορές από τους Abby Martin, Norman Finkelstein, Noura Erakat, Ofer Cassif, Yanis Varoufakis, Judith Butler, Josh Paul, Craig Mokhiber, Mads Gilbert, Ilan Pappé, Shlomo Sand, Rashida Tlaib, Miko Peled, Gideon Levy και Raz Segal, καθώς και εκείνες του Edwy Plenel στο Mediapart και πληροφορίες από τα The Electronic Intifada, Novara Media και Democracy Now.

Συμπερασματικά

Σε ένα σκηνικό θλιβερής φτώχειας των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης και του κινδύνου της εκτεταμένης άγνοιας, αυτές οι πηγές πληροφόρησης έχουν να διαδραματίσουν έναν απαραίτητο κοινωνικό ρόλο. Παρέχουν ένα κίνητρο για να σκεφτούμε έξω από το κουτί, να προβληματιστούμε, να σταθμίσουμε τα γεγονότα και να μην μας παρασύρει από τη μύτη η φανταχτερή, μεγάλου προϋπολογισμού, προπαγάνδα. Η ανοιχτή σκέψη και η κριτική στάση πρέπει να επικρατούν ανά πάσα στιγμή.

Σε αντίθεση με όσα μας λένε οι δημιουργοί των επίσημων αφηγήσεων, δεν υπάρχουν «θεωρίες συνωμοσίας», παραπληροφόρηση ή «μίσος» σε αυτές τις ανεξάρτητες πλατφόρμες, ιστότοπους και παρεμβάσεις. Τέτοιες συκοφαντίες εκτοξεύονται ελεύθερα για ο,τιδήποτε ξεφεύγει από την κυρίαρχη σκέψη. Αντιθέτως, οι πληροφορίες που μπορούν να συγκεντρωθούν εκεί πολύ συχνά οδηγούν σε μια πολύ πιο ολοκληρωμένη θεώρηση των καταστάσεων, η οποία μερικές φορές είναι σε πλήρη αντίθεση με την επίσημη γραμμή που τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης ακολουθούν.

Για τους συγγραφείς του συγκεκριμένου άρθρου:

Ο Samir Saul είναι διδάκτωρ ιστορίας του Πανεπιστημίου του Παρισιού και καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Μοντρεάλ. Το τελευταίο του βιβλίο είναι το “Ο Ιμπεριαλισμός, παρελθόν και παρόν. Ένα δοκίμιο” (2023). Είναι επίσης συγγραφέας των βιβλίων “Γαλλικά οικονομικά συμφέροντα και απο-αποικιοποίηση της Βορείου Αφρικής 1945-1962” (2016) και “Γαλλία και Αίγυπτος από το 1882 έως το 1914” (1997). Είναι επίσης συνεκδότης του βιβλίου “Μεσόγειος, Μέση Ανατολή: δύο αιώνες διεθνών σχέσεων” (2003). Επικοινωνία: samir.saul@umontreal.ca

Ο Michel Seymour είναι συνταξιούχος καθηγητής στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Μοντρεάλ, όπου δίδαξε από το 1990 έως το 2019. Είναι συγγραφέας δώδεκα μονογραφιών, μεταξύ των οποίων: “Μια φιλελεύθερη θεωρία των συλλογικών δικαιωμάτων” (2017), “Ενα πλουραλιστικό έθνος”, σε συνεργασία με τον Jérôme Gosselin-Tapp, για το οποίο οι συγγραφείς κέρδισαν το βραβείο της Καναδικής Φιλοσοφικής Ένωσης, το “Από την ανεκτικότητα στην αναγνώριση” (2008), για το οποίο κέρδισε το βραβείο Jean-Charles Falardeau της Καναδικής Ομοσπονδίας Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών. Κέρδισε επίσης το βραβείο Richard Arès του περιοδικού Action nationale για το βιβλίο του “Το στοίχημα της υπερβολής” (2001). Επικοινωνία: seymour@videotron.ca και website: michelseymour.org