Γερμανικές εκλογές: Ποιοι είναι οι κορυφαίοι υποψήφιοι και ποιες είναι οι πολιτικές τους προτεραιότητες;

Η Γερμανία θα προσέλθει στις κάλπες για πρόωρες ομοσπονδιακές εκλογές στις 23 Φεβρουαρίου, σε μια ψηφοφορία που θα καθορίσει την πορεία του μεγαλύτερου κράτους μέλους της ΕΕ και της μεγαλύτερης – αν και παραπαίουσας – οικονομίας της για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Με λιγότερο από δύο εβδομάδες να απομένουν, ακολουθεί ο οδηγός του Euronews για το πώς έφτασε η Γερμανία ως εδώ, τους κύριους πολιτικούς διεκδικητές και τις πολιτικές τους προτεραιότητες.

Πώς φτάσαμε εδώ;

Οι εκλογές ήταν αρχικά προγραμματισμένες για τις 28 Σεπτεμβρίου, αλλά επισπεύστηκαν δραματικά μετά την κατάρρευση του τριμερούς συνασπισμού του σοσιαλδημοκράτη καγκελάριου Όλαφ Σολτς, ο οποίος ηγείτο της Γερμανίας από το 2021, τον Νοέμβριο.

Ο συνασπισμός του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), του Ελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (FDP) και των Πρασίνων διαλύθηκε εν μέσω των οικονομικών προκλήσεων και των προκλήσεων ασφαλείας της χώρας και του βάρους των ιδεολογικών διαφορών του – με αποκορύφωμα την απόλυση του Σολτς από τον φιλελεύθερο υπουργό Οικονομικών του Κρίστιαν Λίντνερ (FDP) λόγω μιας πικρής διαμάχης για τον προϋπολογισμό.

Στη συνέχεια ο Σολτς ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο με στόχο να την χάσει, κάτι που κατάφερε, πυροδοτώντας τη διαδικασία που οδήγησε στον ορισμό των πρόωρων εκλογών για τις 23 Φεβρουαρίου.

Μια απροσδόκητα σύντομη προεκλογική εκστρατεία αμαυρώθηκε από μια έντονη συζήτηση για τη μετανάστευση και την ασφάλεια μετά τις δύο θανατηφόρες επιθέσεις στις πόλεις Μαγδεμβούργο και Άσαφενμπουργκ, στις οποίες οι ύποπτοι προέρχονταν από τη Σαουδική Αραβία και το Αφγανιστάν.

Εν τω μεταξύ, η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) συμπεριλήφθηκε στην ψήφιση πρότασης στο κοινοβούλιο για πρώτη φορά στην ιστορία του κόμματος – προκαλώντας έντονες αντιδράσεις και διαμαρτυρίες σε εθνικό επίπεδο. Η πρόταση ζητούσε μια δραματική αναθεώρηση των μεταναστευτικών κανόνων.

Εν μέσω του πυρετού της προεκλογικής εκστρατείας, οι οικονομικές προοπτικές της Γερμανίας παραμένουν δυσοίωνες. Η νέα κυβέρνηση θα κληρονομήσει μια οικονομία που συρρικνώθηκε για δύο συνεχόμενα έτη, για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, επιβαρυμένη από τη γραφειοκρατία, το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος και μια άλλοτε κρίσιμη αυτοκινητοβιομηχανία που αγωνίζεται να συμβαδίσει με τη ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα.

Ποιοι είναι οι κορυφαίοι υποψήφιοι και ποιες είναι οι πολιτικές τους;

Φρίντιχ Μερτς (CDU)

Ο επικρατέστερος υποψήφιος για την ψηφοφορία είναι ο Φρίντριχ Μερτς της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU).

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το CDU προηγείται με 30%, που αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό προβάδισμα 10 ποσοστιαίων μονάδων μπροστά από το AfD που βρίσκεται στη δεύτερη θέση. Ο ίδιος ο Φρίντριχ Μερτς είναι επίσης ο προτιμώμενος καγκελάριος της χώρας, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, καθώς προηγείται άνετα με 32%.

Το κόμμα του πιέζει για μειώσεις φόρων, μεταρρύθμιση του προβληματικού στρατού της χώρας, καθώς και για ριζική αναθεώρηση των κανόνων μετανάστευσης και ασύλου της χώρας – μια πρόταση που έχει προκαλέσει χάος στην Μπούντεσταγκ εβδομάδες πριν από τις εκλογές.

Ο Μερτς – πρώην επενδυτικός τραπεζίτης και κάποτε αντίπαλος της προκατόχου του αρχηγού του κόμματός του Άγγελα Μέρκελ – παρουσίασε την “Ατζέντα 2030”, η οποία στοχεύει στην αναζωογόνηση της γερμανικής οικονομίας. Θέλει να μειώσει τον εταιρικό φόρο στο 25% και να αυξήσει το επίπεδο από το οποίο ξεκινά ο ανώτατος συντελεστής φορολογίας εισοδήματος στα 80.000 ευρώ από περίπου 67.000 ευρώ.

Το κόμμα του Μερτς πρότεινε επενδύσεις στην εσωτερική ασφάλεια της Γερμανίας, εξοπλίζοντας τις λεγόμενες “επικίνδυνες περιοχές” με συστήματα παρακολούθησης. Θέλει να συνεχίσει να δαπανά τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα, να αναβαθμίσει τον στρατό της χώρας -συμπεριλαμβανομένης της καθιέρωσης κάποιας μορφής υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας- και να συνεχίσει να παρέχει βοήθεια στην Ουκρανία.

Έχει προτείνει ότι θα βρει τα χρήματα για ορισμένες τουλάχιστον από τις αλλαγές του, αλλάζοντας το σύστημα παροχών της Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένης της απόσυρσης των πληρωμών από ενήλικες που δείχνουν “απροθυμία να εργαστούν”.

Ενώ το κόμμα θέλει να τηρήσει τα όρια που θέτει το συνταγματικό φρένο χρέους της Γερμανίας, ο Μερτς έχει πρόσφατα δηλώσει ότι μπορεί να είναι πρόθυμος να μεταρρυθμίσει ορισμένους κανόνες, ιδίως όσον αφορά την αύξηση των αμυντικών δαπανών.

Το CDU έχει, τις τελευταίες εβδομάδες, εδραιώσει τη μετανάστευση ως μία από τις κορυφαίες προτεραιότητές του.

Το κόμμα ψήφισε ένα μη δεσμευτικό σχέδιο πέντε σημείων που, μεταξύ άλλων, ζητά να απομακρυνθούν οι μετανάστες από τα σύνορα της Γερμανίας – ένα μέτρο που δεν συνάδει με την πανευρωπαϊκή νομοθεσία περί ασύλου.

Άλλες προτάσεις περιλαμβάνουν την κατάργηση της οικογενειακής επανένωσης για όσους έχουν επικουρική προστασία – ένα μέτρο που ο Μερτς προσπάθησε και απέτυχε να περάσει από το κοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα – απελάσεις μεταναστών στη Συρία και το Αφγανιστάν, ανάκληση διαβατηρίων για πολιτογραφημένους Γερμανούς που έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα και μείωση των προγραμμάτων βοήθειας για τους αιτούντες άσυλο.

Το κόμμα του Μερτς θέλει η Γερμανία να διαδραματίσει ισχυρότερο ρόλο στη διεθνή σκηνή και να δημιουργήσει ένα εθνικό συμβούλιο ασφαλείας. Έχει επίσης πιέσει να μειώσει τη γραφειοκρατία στην ΕΕ και να την καταστήσει πιο ανταγωνιστική.

Όλαφ Σολτς (SPD)

Το SPD του απερχόμενου καγκελάριου Όλαφ Σολτς βρίσκεται σταθερά στην τρίτη θέση των δημοσκοπήσεων εδώ και αρκετούς μήνες, με την τελευταία δημοσκόπηση να το τοποθετεί στο 15%. Ο ίδιος ο Σολτς βρίσκεται επίσης στην τρίτη θέση ως ο προτιμώμενος από τους Γερμανούς ψηφοφόρους καγκελάριος – στο 18% – σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.

Η δημοτικότητα του κόμματος έχει υποστεί πλήγμα από τις τελευταίες εκλογές της Γερμανίας το 2021, όταν ήρθε πρώτο με 25% των ψήφων – κυρίως ως αποτέλεσμα του ότι ηγήθηκε ενός αντιδημοφιλούς και πικρού κυβερνητικού συνασπισμού.

Σε αντίθεση με το CDU, το AfD και το φιλοεπιχειρηματικό FDP, το SPD επιθυμεί τη μεταρρύθμιση του φρένου χρέους, το οποίο, όπως λέει, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την τόνωση των δημόσιων επενδύσεων και την επένδυση σε υποδομές.

Αυτό περιλαμβάνει ένα επενδυτικό ταμείο χρηματοδοτούμενο από το χρέος ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για την αύξηση των δημόσιων επενδύσεων σε υποδομές και την πράσινη μετάβαση. Το SPD θέλει επίσης να μειώσει τον φόρο εισοδήματος για τα περισσότερα νοικοκυριά και να αυξήσει τους φόρους για τους υπερπλούσιους.

Το κόμμα θέλει να διατηρήσει το σημερινό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της Γερμανίας, αλλά έχει δηλώσει ότι θα αυξήσει την πίεση στους μακροχρόνια ανέργους να βρουν δουλειά. Για να βοηθήσει τους εργαζόμενους με χαμηλό εισόδημα, έχει προτείνει την αύξηση του εθνικού κατώτατου μισθού από 12,41 ευρώ σε 15 ευρώ την ώρα.

Το κόμμα έχει σκληρύνει τη στάση του στο μεταναστευτικό και λέει ότι θέλει να επιταχύνει την απέλαση των απορριφθέντων αιτούντων άσυλο και να διατηρήσει τους συνοριακούς ελέγχους στα χερσαία περάσματα.

Θέλει, ωστόσο, να επιμείνει στον νόμο περί ιθαγένειας που διευκολύνει τους αλλοδαπούς να γίνουν Γερμανοί πολίτες και να μειώσει τα εμπόδια για εμπειρογνώμονες και επαγγελματίες της πληροφορικής να έρθουν στη Γερμανία από το εξωτερικό.

Ο Σολτς βρέθηκε στο στόχαστρο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για την παρεμπόδιση της υποστήριξης προς την Ουκρανία, επικαλούμενος την έλλειψη διαθέσιμων κονδυλίων και υποστηριζόμενος από ορισμένα μέλη του SPD που έχουν κουραστεί από τον πόλεμο.

Παρά ταύτα, η Ουκρανία αποτελεί εξέχον μέρος του μανιφέστου του SPD, με το κόμμα να προτείνει την υποστήριξη της χώρας με όπλα και εξοπλισμό, καθώς και το όραμα του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι για μια ειρηνευτική συμφωνία. Το SPD θέλει να συνεχίσει να δαπανά τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα – κάτι που πέτυχε πέρυσι – και να εμβαθύνει την ολοκλήρωση της ΕΕ.

Άλις Βαϊντέλ (AfD)

Η υποψήφια του AfD, Άλις Βαϊντέλ, έχει γίνει πρωτοσέλιδο για τον απροσδόκητο στενό δεσμό της με τον δισεκατομμυριούχο της τεχνολογίας, Ίλον Μασκ.

Η πρώην οικονομολόγος, η οποία μιλάει άπταιστα κινέζικα και ζει με την σύντροφό της στην Ελβετία, βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην τέταρτη θέση ως προτιμώμενη καγκελάριος -στο 13%- ενώ το κόμμα της είναι δεύτερο με 20% των ψήφων, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.

Το κόμμα είναι γνωστό για τη σκληρή στάση του στο μεταναστευτικό. Το AfD θέλει ουσιαστικά να κλείσει τα χερσαία σύνορα της Γερμανίας και ζητά μαζικές απελάσεις στο πλαίσιο ενός προγράμματος που ονομάστηκε “παλιννόστηση”.

Η Άλις Βαϊντέλ έχει προτείνει χαμηλότερους φόρους και ριζική μείωση της γραφειοκρατίας. Το AfD θέλει να επιμείνει στο φρένο του χρέους, αλλά το πρόγραμμά του είναι ασαφές σχετικά με το πώς το κόμμα θα χρηματοδοτήσει τις πρόσθετες δαπάνες.

Το κόμμα είναι φιλικό προς τη Ρωσία, ζητώντας τον τερματισμό των κυρώσεων κατά του Κρεμλίνου και τη διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Θέλει να εισαγάγει υποχρεωτικές στρατιωτικές δαπάνες και έχει ζητήσει υψηλότερες αμυντικές δαπάνες.

Το AfD, και η Άλις Βαϊντέλ, είναι εδώ και καιρό επικριτικοί απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχουν ζητήσει την έξοδο της Γερμανίας από το μπλοκ, το οποίο το κόμμα πιστεύει ότι θα πρέπει να εκκαθαριστεί σε μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου.

Σε άλλα σημεία, θέλει να αποσύρει τη Γερμανία από τις διεθνείς συμφωνίες για το κλίμα, να επαναφέρει την πυρηνική ενέργεια και να αντιστρέψει την έξοδο της χώρας από τον άνθρακα, ενώ παράλληλα να ανακατασκευάσει τον κατεστραμμένο αγωγό Nord Stream για την εισαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου.

Ρόμπερτ Χάμπεκ (Πράσινοι)

Το κόμμα των Πρασίνων κυμαίνεται δημοσκοπικά μεταξύ της τρίτης θέσης – σε ισοβαθμία με το SPD – και της τέταρτης θέσης. Ο Ρόμπερτ Χάμπεκ, πρώην αντικαγκελάριος, βρίσκεται στη δεύτερη θέση ως προτιμώμενος ηγέτης για τη χώρα -σε ποσοστό 24%- σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις.

Οι Πράσινοι, παρόμοια με το SPD, θέλουν να εισαγάγουν ένα ειδικό δημόσιο ταμείο με χρηματοδότηση από το χρέος για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών της Γερμανίας και τη μετάβαση της χώρας σε καθαρή μηδενική κατανάλωση. Έχει επίσης προτείνει τη μεταρρύθμιση του φρένου χρέους, προκειμένου να προωθηθούν περισσότερες επενδύσεις.

Το κόμμα έχει υποχωρήσει σε ορισμένες από τις σκληρές πολιτικές του για το κλίμα και θέλει να κατασκευάσει εναέριες γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας αντί για δαπανηρά υπόγεια καλώδια. Θέλει επίσης να μειώσει τους φόρους ηλεκτρικής ενέργειας προς την ΕΕ, καθώς και να αντισταθμίσει τις τιμές ενέργειας για επιλεγμένες εταιρείες και να καλύψει το κόστος για τα τέλη του δικτύου.

Όσον αφορά τη μετανάστευση, οι Πράσινοι θέλουν να συστήσουν μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων που θα συμβουλεύει για τις πολιτικές αποφάσεις και αντιτίθενται στην ανάθεση των διαδικασιών ασύλου σε τρίτες χώρες.

Το κόμμα του Χάμπεκ φαίνεται να έχει εγκαταλείψει τον ειρηνισμό του παρελθόντος και υποστηρίζει πλέον τη δαπάνη του 2% του ΑΕΠ για την άμυνα της χώρας. Οι Πράσινοι θέλουν επίσης να προωθήσουν περισσότερες κοινές προμήθειες όπλων στην ΕΕ και να υποστηρίξουν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.

Το κόμμα πιέζει για μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ που θα αντικαθιστούν την ομοφωνία με αποφάσεις πλειοψηφίας και θα περικόπτουν τη χρηματοδότηση των μελών που υπονομεύουν το κράτος δικαίου. Πιστεύει επίσης ότι η ΕΕ θα πρέπει να αυξήσει τους δικούς της οικονομικούς πόρους.

Σαρα Βάγκενεχτ (BSW)

Η Συμμαχία Sahra Wagenknecht (BSW) -που ιδρύθηκε πέρυσι από μια ομάδα πολιτικών που αποσχίστηκαν από το Κόμμα της Αριστεράς- είχε αρχικά ισχυρές επιδόσεις τόσο στις ευρωπαϊκές εκλογές όσο και στις εκλογές των κρατιδίων της Γερμανίας, αλλά πρόσφατα συγκεντρώνει ποσοστά μεταξύ 4% και 6%.

Το κόμμα αυτοαποκαλείται το “μοναδικό κόμμα ειρήνης” στο γερμανικό κοινοβούλιο και δηλώνει ότι απορρίπτει την τρέχουσα “αύξηση των εξοπλισμών” καθώς και την παράδοση όπλων σε ζώνες συγκρούσεων, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας.

Το BSW θέλει φθηνή ενέργεια, μεταξύ άλλων και από τη Ρωσία. Το κόμμα δηλώνει ότι αντιτίθεται στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, τις οποίες ο ηγέτης του έχει περιγράψει ως “που δεν έχουν καμία σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία”.

Το προεκλογικό του μανιφέστο προτείνει να ληφθεί σοβαρά υπόψη η κλιματική αλλαγή, αλλά, “να μην χαθούμε σε τυχαίο ακτιβισμό και να κάψουμε δισεκατομμύρια ευρώ από τα χρήματα των φορολογουμένων στην πορεία”. Παρόμοια με το CDU, το BSW θέλει να καταργήσει τον νόμο περί θέρμανσης της απερχόμενης κυβέρνησης.

Σε άλλα σημεία, το BSW προτείνει αύξηση του κατώτατου μισθού, ασφάλιση των πολιτών έναντι της ιδιωτικής και της υποχρεωτικής ασφάλισης υγείας και λιγότερη μετανάστευση.

Υποστηρίζει ένα “υπουργικό συμβούλιο εμπειρογνωμόνων” που θα μπορούσε να συμβουλεύει για τις πολιτικές αποφάσεις.

Κρίστιαν Λίντνερ (FDP)

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών του Σολτς, Κρίστιαν Λίντνερ, προκάλεσε ουσιαστικά την κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού, αφού απολύθηκε με συνοπτικές διαδικασίες μετά από μια σκληρή διαμάχη για τον προϋπολογισμό. Έκτοτε, το φιλοεπιχειρηματικό κόμμα του FDP συγκεντρώνει σταθερά ποσοστά της τάξης του 4%.

Το δημοσιονομικά συντηρητικό FDP αντιτίθεται στη μεταρρύθμιση του φρένου χρέους – διαφωνία που οδήγησε στην απόλυσή του. Το κόμμα θέλει να μειώσει τον εταιρικό φόρο κάτω από το 25%, να μειώσει τον ΦΠΑ για φαγητό σε εστιατόρια στο 7% και να καταργήσει την εισφορά επανένωσης για τα υψηλά εισοδήματα.

Στόχος του είναι να αυστηροποιήσει τους κανόνες για τα επιδόματα ανεργίας και να περικόψει τα επιδόματα σε όσους δεν μπορούν να αποδείξουν ότι αναζητούν ενεργά εργασία.

Θέλει να αναβάλει κατά πέντε χρόνια τους στόχους της Γερμανίας για την κλιματική ουδετερότητα και να καταργήσει τα σχέδια της ΕΕ για τη σταδιακή κατάργηση των οχημάτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης το 2035, καθώς και να αναβιώσει τους πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας και να επεκτείνει την εγχώρια παραγωγή φυσικού αερίου.

Ο Λίντνερ και το κόμμα του θέλουν να συρρικνώσουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να υποστηρίξουν την πλειοψηφική ψήφο για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας. Το FDP έχει προτείνει την ανακατεύθυνση των κονδυλίων από την αναπτυξιακή βοήθεια της Γερμανίας σε εγχώρια συμφέροντα.

Όσον αφορά το μεταναστευτικό, το κόμμα έχει προτείνει να αφαιρεθεί η αρμοδιότητα για τις απελάσεις από τα κρατίδια της Γερμανίας και να μεταφερθεί σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Το κόμμα τάσσεται υπέρ της αποστολής πυραύλων Taurus μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία – κάτι που ο Σολτς έχει επανειλημμένα απορρίψει – και επιθυμεί έναν επαγγελματικό γερμανικό εθελοντικό στρατό.