Έρευνα: Η διάσωση μεταναστών δεν ενθαρρύνει τις παράνομες εισροές

Οι ανθρωπιστικές επιχειρήσεις διάσωσης μεταναστών που επιχειρούν το επικίνδυνο ταξίδι στη Μεσόγειο δεν ενθαρρύνουν περαιτέρω διελεύσεις, σύμφωνα με πρότυπη μελέτη που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη (3 Αυγούστου).

Το συμπέρασμα της εν λόγω μελέτης αντικρούει τους ισχυρισμούς ότι τα φιλανθρωπικά πλοία που εντοπίζουν και σώζουν μετανάστες στη Μεσόγειο δίνουν κίνητρο στους ανθρώπους να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αντίθετα, οι μετανάστες οδηγούνται στο επικίνδυνο ταξίδι λόγω της όξυνσης των συγκρούσεων, των φυσικών καταστροφών ή των οικονομικών δυσχερειών στη χώρα καταγωγής τους, σύμφωνα με τη μελέτη.

Περισσότεροι από 20.000 μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους προσπαθώντας να διασχίσουν την κεντρική διαδρομή της Μεσογείου από τη Βόρεια Αφρική προς την Ιταλία από το 2014, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) του ΟΗΕ.

Μια σειρά από φιλανθρωπικά πλοία εργάζονται για τη διάσωση των μεταναστών, οι οποίοι συχνά βρίσκονται σε ετοιμόρροπες βάρκες, από τον πνιγμό στη Μεσόγειο.

Πρόσφατες ιταλικές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης αυτής του σημερινού ακροδεξιού πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι, προσπάθησαν να εμποδίσουν ή να κατασχέσουν τα πλοία διάσωσης, λέγοντας ότι ενθαρρύνουν τους μετανάστες να επιχειρήσουν τον διάπλου – και ενισχύουν τις περιουσίες των διακινητών ανθρώπων.

Ωστόσο, η νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Scientific Reports δεν βρήκε καμία ένδειξη αυτού του λεγόμενου «παράγοντα έλξης», δήλωσε η μια εκ των συντακτών της μελέτης, η Ramona Rischke του Γερμανικού Κέντρου Έρευνας για την Ένταξη και τη Μετανάστευση.

«Αυτό υποδηλώνει ότι οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης σώζουν πρωτίστως ζωές και δεν προσελκύουν τη μετανάστευση», δήλωσε στους δημοσιογράφους.

Οι φιλανθρωπικές οργανώσεις ποινικοποιούνται και παρεμποδίζονται

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από την Frontex, την ακτοφυλακή της Τυνησίας και της Λιβύης, τον ΔΟΜ και την UNITED for Intercultural Action – μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που καταγράφει τις ταυτότητες όσων χάνονται στη θάλασσα.

Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν προγνωστικά μοντέλα για να προσομοιώσουν τη ροή των μεταναστών στην κεντρική διαδρομή της Μεσογείου μεταξύ 2011 και 2020, αναζητώντας παράγοντες που επηρέαζαν τον αριθμό των διελεύσεων.

Ούτε καν η πολύχρονη επιχείρηση Mare Nostrum της ιταλικής κυβέρνησης, η οποία διέσωσε περισσότερους από 100.000 μετανάστες στη Μεσόγειο πριν τερματιστεί το 2014, δεν ενθάρρυνε περισσότερες διελεύσεις, όπως διαπίστωσε η μελέτη.

Ωστόσο, οι συγκρούσεις, οι περιβαλλοντικές συνθήκες, η ανεργία και οι τιμές των εμπορευμάτων έπαιξαν ρόλο, όπως και οι καιρικές συνθήκες την ημέρα της επιβίβασης και ο όγκος της αεροπορικής κίνησης από χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, ανέφερε.

Τα στοιχεία έδειξαν ότι υπήρξε επίσης μείωση των διελεύσεων το 2017, όταν η λιβυκή ακτοφυλακή αύξησε τις προσπάθειες να αναχαιτίσει και να στείλει πίσω στη Λιβύη τις βάρκες των μεταναστών στο πλαίσιο μιας αμφιλεγόμενης συμφωνίας που υποστηρίχθηκε από την ΕΕ.

Αυτό ήρθε «εις βάρος καλά τεκμηριωμένων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε βάρος υποψήφιων μεταναστών», μεταξύ άλλων σε κέντρα κράτησης κατά μήκος των λιβυκών ακτών, τονίζεται στη μελέτη.

Κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, σημειώθηκαν 1.727 θάνατοι ή εξαφανίσεις στην κεντρική διαδρομή της Μεσογείου, κυρίως από πνιγμό, ανέφερε την περασμένη εβδομάδα το πρόγραμμα αγνοούμενων μεταναστών του ΔΟΜ.

Η Rischke κατήγγειλε ότι «οι δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης από ΜΚΟ συνεχίζουν να ποινικοποιούνται και να παρεμποδίζονται», ακόμη και όταν ο αριθμός των «ναυαγίων και των καταγεγραμμένων θανάτων αυξάνεται πρόσφατα και πάλι».

Τον Φεβρουάριο, η Ιταλία ψήφισε νόμο που περιορίζει τα φιλανθρωπικά πλοία που πραγματοποιούν περισσότερες από μία θαλάσσιες διασώσεις κάθε φορά, καθώς και τα υποχρεώνει να ελλιμενίζονται σε καθορισμένο λιμάνι.

EURACTIV.com with AFP | Μεταφρασμένο από Μαριάνθη Πελεκανάκη