ΕΛ.ΑΣ., το τρίπτυχο: Παραβατικότητα, Συγκάλυψη, Ατιμωρησία

Μήπως μισός αιώνας παραβατικότητας, συγκάλυψης και ατιμωρησίας εντός της ΕΛ.ΑΣ. είναι αρκετός;

Ως επίρρωση του προηγούμενου άρθρου μας σχετικά με την παραβατικότητα στα σώματα ασφαλείας και την ΕΛ.ΑΣ. ειδικότερα, έρχεται η καταιγιστική ειδησεογραφία των δυόμιση τελευταίων μηνών. Οι συνεχιζόμενες συλλήψεις ανδρών και γυναικών της αστυνομίας, υψηλόβαθμων και χαμηλόβαθμων, για κάθε πιθανή και απίθανη υπόθεση, δεν μπορεί παρά να συνιστά είτε μια παρά-θεσμική κατάσταση είτε μια θεσμική παρεκτροπή.

Υπενθυμίζουμε ότι από τον περασμένο Οκτώβρη ως σήμερα έχουν συλληφθεί τρεις αστυνομικοί (δύο άνδρες και μία γυναίκα) για ενδοοικογενειακή βία. Οι άνδρες αστυνομικοί τελούσαν σε υπηρεσία στη φύλαξη της Βουλής. Η μία από τις δύο υποθέσεις αυτές αφορά βία και σεξουαλική κακοποίηση της συζύγου -επίσης αστυνομικού- και των τριών τέκνων της οικογενείας από κοινού με τη σύζυγο που ισχυρίστηκε ότι εξαναγκαζόταν υπό το καθεστώς βίας και απειλών κατά της ζωής. Για την υπόθεση αυτή σχηματίστηκε δικογραφία από τις 29/11/2024 και σε αντίθεση με άλλες υποθέσεις συλλήψεων αστυνομικών στη σελίδα του μηνιαίου δελτίου τύπου του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη δεν υπάρχει καμία αναφορά μέχρι σήμερα. Φανταζόμαστε είναι «τυχαίο».

Στις συλλήψεις αυτές προστίθεται η σύλληψη υψηλόβαθμου αξιωματικούτης δίωξης ναρκωτικών για εμπλοκή σε διεθνές δίκτυο διακίνησης ναρκωτικών, η σύλληψη δύο αστυνομικών και ενός δικαστικού αστυνομικού σε επιχείρηση σε πολυτελής βίλα των νοτίων προαστίων όπου εκτυλισσόταν πολυήμερο ναρκοπάρτι με προσκεκλημένους πολύ υψηλού ταξικού προφίλ και η σύλληψη τεσσάρων αστυνομικών για συμμετοχή σε κύκλωμα που παρείχε προστασία σε οίκους ανοχής και παράνομες λέσχες τζόγου (πρόκειται για μια υψηλόβαθμη αστυνομικό και για αστυνομικούς της ΔΙΑΣ). Να σημειωθεί ότι στο εν λόγω κύκλωμα για το οποίο έχουν συλληφθεί μαζί με τους αστυνομικούς δεκαεννιά άτομα συνολικά, ανάμεσα στους συλληφθέντες είναι και ο άνδρας με το κίτρινο μπλουζάκι από το περιστατικό της τραγικής μέρας της 18ης Σεπτεμβρίου 2018 όπου δολοφονήθηκε από αγανακτισμένους πολίτες και αστυνομικούς σε κοινή θέα ο Ζακ Κωστόπουλος, τον οποίο άνδρα με το κίτρινο μπλουζάκι η αστυνομία αναζητά για να καταθέσει για την ύποπτη παρουσία του από την αρχή ως το τέλος του περιστατικού στο σημείο.

Στο ενδιάμεσο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του zougla.gr φέρνει στο φως πως πίσω από το club στην οδό Βουλιαγμένης που στις 27/10 απασχόλησε τη δημοσιότητα με τη μαζική δηλητηρίαση τουλάχιστον εννιά ανήλικων μαθητών βρίσκεται στην πραγματικότητα αστυνομικός εμπλεκόμενος σε δικογραφίες του οργανωμένου εγκλήματος από το 2015 ο οποίος κυκλοφορεί με πολυτελή οχήματα έχοντας στην πιάτσα το προσωνύμιο «αστυνομικός Lamborghini», και οποίος διαπραγματεύεται την αποχώρησή του από το σώμα από το Ντουμπάι όπου και βρίσκεται.

Να σημειωθεί πως στην υπόθεση αυτή κι ενώ αρχικά το εν λόγω κατάστημα διασκέδασης είχε σφραγιστεί έπειτα από απόφαση του Δήμου Αθηναίων εν τέλει αποφασίστηκε από το Πρωτοδικείο Αθηνών η επαναλειτουργία του με επίκληση στην οικονομική βλάβη του ιδιοκτήτη με τον ίδιο το  Δημάρχο Χάρη Δούκα να αποκαλεί την απόφαση της δικαιοσύνης «αδιανόητη».

Τέλος έχουμε την πιο πρόσφατη σύλληψη τριών αστυνομικών για την υπόθεση του τραγικού τροχαίου ατυχήματος στα Χανιά στη λεωφόρο Καραμανλή που κόστισε το θάνατο του 22χρονου Παναγιώτη Καρατζή πρωινές ώρες της 10ης Ιανουαρίου. Πιο συγκεκριμένα 45χρονος οδηγός οχήματος τύπου τζιπ μάρκας Porsche εμβόλισε υπό την επήρεια μέθης το όχημα του 22χρονου Παναγιώτη ο οποίος και κατέληξε από τη σφοδρή σύγκρουση. Πού εμπλέκονται στην υπόθεση οι δύο αστυνομικοί που συνελήφθησαν;

Όπως προέκυψε αργότερα είχαν σταματήσει σε έλεγχο αλκοτέστ τον 45χρονο οδηγό και γνωστό τελικά επιχειρηματία των Χανίων όπου και βρέθηκε θετικός σε μεγάλο βαθμό. Επιπλέον οδηγούσε χωρίς δίπλωμα καθώς αυτό είχε κατασχεθεί από προηγούμενο έλεγχο αλκοτέστ όπου και πάλι είχε βρεθεί θετικός σε αλκοόλ. Οι συγκεκριμένοι αστυνομικοί ωστόσο φέρονται να επέτρεψαν στο 45χρονο να συνεχίσει την οδήγηση του με το εν λόγω τζιπ με συνέπεια τη θανατηφόρα σύγκρουση με το όχημα του Παναγιώτη.

Το θέμα παραμένει ψηλά στην επικαιρότητα και πιέζει την ηγεσία της αστυνομίας και του υπουργείου για απαντήσεις. Το πρωί της δευτέρας 13/1 ο ίδιος ο υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης προέβη σε δηλώσεις ισχυριζόμενος ότι δεν εφαρμόστηκε ο νόμος και ότι θα υπάρξουν κυρώσεις. Το ποιες θα είναι αυτές μένει να δούμε προς το παρόν πάντως πέραν μιας προσωρινής διαθεσιμότητας οι αστυνομικοί είναι ελεύθεροι και από ό,τι φαίνεται δεν κατηγορούνται καν για παράβαση καθήκοντος και προφανώς ούτε καν για έκθεση σε κίνδυνο κατά της ζωής όπως τουλάχιστον θα ήταν εύλογο από τεχνοκρατικής άποψης. Τουλάχιστον αυτά σημειώνει ο συνήγορος υπεράσπισης τους Κωνσταντίνος Γιαννελάκηςσύμφωνα με τον οποίο οι αστυνομικοί εκτελούσαν πάγιες εντολές των ανωτέρων τους κάτι που όμως διαψεύδει κατηγορηματικά η εισαγγελία Χανίων διατυπώνοντας τον ισχυρισμό ότι ουδέποτε «έχει δοθεί εντολή ή οδηγία, γραπτή ή προφορική, προς τις αστυνομικές αρχές για να μη προβαίνουν στη σύλληψη δραστών που καταλαμβάνονται να διαπράττουν το ποινικό αδίκημα της οδήγησης υπό την επίδραση οινοπνεύματος».

Οι εξελίξεις της Τρίτης 14/1 με την απομάκρυνση της ηγεσία της αστυνομικής διεύθυνσης Χανίων δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να επιβεβαιώσουν τη διαπίστωση ότι πρόκειται για σπασμωδικό επικοινωνιακό damage control αφού αν το Υπουργείο θεωρεί υπεύθυνη την ηγεσία και όχι τους αστυνομικούς που έχουν αφεθεί ελεύθεροι τότε επί της ουσίας διαψεύδει την εισαγγελία που διαψεύδει τους αστυνομικούς που τους διέψευσε επίσημα και ο Υπουργός λέγοντας χαρακτηριστικά ότι δεν υπάρχει δικαιολογία κι ότι πρόκειται για παράβαση καθήκοντος από πλευράς αστυνομικών. Το πώς όλα αυτά μπορούν να ισχύουν ταυτόχρονα ή μάλλον η βεβαιότητα και ταυτόχρονα απαίτηση των άμεσα και έμμεσα ιθυνόντων να δεχτούν ότι ισχύουν είναι ζωτικού συστατικό του φαύλου κύκλου της αστυνομικής παραβατικότητας, συγκάλυψης και ατιμωρησίας.

Γιατί το ζητούμενο που προκύπτει τόσο από όλα τα προηγούμενα περιστατικά αστυνομικής παραβατικότητας όσο και ειδικά από το τελευταίο όπου έχουμε την απώλεια ζωής ενός πολύ νέου παιδιού, όσο κι αν χρειάζεται να το υπενθυμίζουμε δυστυχώς, είναι πως αυτή έχει γίνει ένα φολκλορικό πλέον στοιχείο της καθημερινότητας. Ακόμα και το πως συζητάμε για αυτά τα περιστατικά στο δημόσιο διάλογο, όπου η διακωμώδηση συχνά διαδέχεται τη καταγγελία για να γίνουν αμφότερες κομμάτι της ίδιας παραδοχής, συνιστά ένα ιδιαίτερο στοιχείο πολιτιστικής κουλτούρας πλέον. Στο λαϊκό φαντασιακό έχει εντυπωθεί για τα καλά ότι δεν είναι κάτι παράξενο οι ειδήσεις με αστυνομικούς που εμπλέκονται σε κάθε είδους παρανομία όσο αποτρόπαια και φριχτή κι αν είναι αυτή καθώς με ένα τρόπο είναι κομμάτι της παράδοσης του σώματος στη χώρα όπως και η εμπλοκή πολιτικών σε κάθε είδους σκάνδαλο.

Αυτός μάλλον είναι κι ο λόγος που η κατάσταση αυτή δεν εκλαμβάνεται κοινωνικά ως θεσμική εκτροπή ή έστω σαν μια ύποπτη επαναληψιμότητα. Είτε μιλάμε για αστυνομικούς παιδοβιαστές, είτε για αστυνομικούς μπράβους, φύλακες πολυτελών ναρκοπάρτι, αρχηγούς κυκλωμάτων προστασίας, διακινητές ναρκωτικών, είτε για αστυνομικούς που μεροληπτούν υπέρ επίδοξων  δημόσιων κίνδυνων στην περίπτωση των Χανίων, η συλλογική αντιμετώπιση είναι κάπως του στιλ, «έ να μωρέ συμβαίνουν αυτά». Μια αποδοχή που στην πολιτική της ανάγνωση δεν μπορεί παρά να εκληφθεί ότι λιγότερο ή περισσότερο σιωπηλά η αστυνομική παραβατικότητα έχει γίνει αποδεκτή ως κομμάτι του ίδιου του κοινωνικού συμβολαίου. Κάτι δυσάρεστο σαν την ψηλή φορολογία, τα υπερβολικά πολλά διόδια και το αυξημένο κόστος ζωής αλλά συνάμα και κάτι αναπόφευκτο για το οποίο δε μπορείς να κάνεις τίποτα.

Ας θυμηθούμε εξάλλου μένοντας μόνο στα τροχαία με ευθύνη αστυνομικών την περίπτωση του 23χρονου Ιάσωνα Λαλαούνη που σκοτώθηκε το 2021 έξω από τη Βουλή από το υπηρεσιακό όχημα της βουλευτού Ντόρας Μπακογιάννη που εγκατέλειψε το θύμα στην άσφαλτο για να εισέλθει στο γκαράζ του ελληνικού Κοινοβουλίου χωρίς να δουλεύουν οι κάμερες ασφαλείας το επίμαχο διάστημα για να καταγράψουν ποιοι βγήκαν από το όχημα. Ο οδηγός του υπηρεσιακού οχήματος καταδικάστηκε μόλις τον Απρίλιο που μας πέρασε σε τρία χρόνια με αναστολή χωρίς να του αφαιρεθεί καν το δίπλωμα. Ας θυμηθούμε την περίπτωση του 16χρονου Μιχάλη που σκοτώθηκε το 2022 κάνοντας ποδήλατο στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης όταν μέρα μεσημέρι τον παρέσυρε συμβατικό όχημα της ασφάλειας εγκαταλείποντας τον μπροστά από στρατόπεδο. Ας θυμηθούμε την περίπτωση της 19χρονης στην Ξάνθη που χτυπήθηκε από Ι.Χ. αστυνομικού που την εγκατέλειψε στην άσφαλτο την ώρα που πήγαινε βόλτα το σκύλο της και όπου κατέληξε μέρες μετά στη ΜΕΘ Καβάλας ενώ ο αστυνομικός ομολόγησε την εμπλοκή του στο τροχαίο μέρες μετά.

Δεν αρκεί όμως η ενθύμηση παρότι σημαντική. Γιατί αυτό που προκύπτει ως άμεσο συνεπακόλουθο αυτής της ενθύμησης, είναι η δυσάρεστη διαπίστωση του πόσο λίγο αξίζουν οι ζωές μας αν από τύχη βρεθούν εντός του φαύλου κύκλου αστυνομικής παραβατικότητας, συγκάλυψης και ατιμωρησίας κάτι που δεν είναι καθόλου δύσκολο και σπάνιο από ότι φαίνεται. Σήμερα το αντιμετωπίζει η οικογένεια του Παναγιώτη στα Χανιά αύριο ίσως κάποια άλλη και μέσα στα πενήντα χρόνια της μεταπολίτευσης με την υποτιθέμενη θέσπιση της ισονομίας ως απαραίτητη προϋπόθεση ομαλότητας και σταθερότητας του πολιτικού συστήματος είναι εκατοντάδες οι οικογένειες και τα μεμονωμένα άτομα που έχουν βρεθεί στον ίδιο φαύλο κύκλο.

Αν μια ερώτηση λοιπόν αξίζει να τεθεί, θα μπορούσαμε να την πούμε και ερώτηση τους ενός εκατομμυρίου κατά την αργκό των τηλεοπτικών τυχερών παιγνίων, είναι αυτή: αν η θεσμική οδός συστηματικά αποτυγχάνει να σπάσει αυτό το φαύλο κύκλο εδώ και μισό αιώνα,  τότε ποια οδός μένει;

Παναγιώτης Αργυρού

πηγή: kosmodromio.gr