Τα μαθήματα παθήματα;
Γράφει στο peripteron.eu ο Στέφανος Στεφάνου, Βουλευτής, εκπρόσωπος Τύπου ΑΚΕΛ
Ο στόχος που έθεσε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ για την άτυπη συνάντηση είναι ένας: η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων με προοπτική επιτυχούς κατάληξης σε ορατό χρονικό ορίζοντα. Αυτό τον στόχο τον έθεσε μετά την αποτυχία της διάσκεψης στο Κραν Μοντανά. Και, εμφανώς, ο κ. Γκουτέρες ευνοούσε την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό γνωρίζοντας, ως έμπειρος πολιτικός, ότι ένα παρατεταμένο αδιέξοδο θα προκαλούσε περισσότερα προβλήματα στην προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού.
Ο στόχος για σύντομη επανέναρξη των διαπραγματεύσεων δεν επιτεύχθηκε επειδή, όπως επανειλημμένα σημείωσε ο Γ.Γ. στις Εκθέσεις του, δεν είχε πεισθεί ότι οι δύο πλευρές διαθέτουν την απαραίτητη πολιτική βούληση. Στην περίοδο του παρατεταμένου αδιεξόδου έγινε αυτό που ο κ. Γκουτέρες φοβόταν. Προέκυψαν νέα παράνομα τετελεσμένα, επιβαρυντικά για τις προοπτικές επίτευξης λύσης, τα οποία προκάλεσε η Τουρκία τόσο στην κυπριακή ΑΟΖ όσο και στην Αμμόχωστο ανοίγοντας ένα μέρος της περίκλειστης περιοχής.
Για την πρόκληση νέων τετελεσμένων, η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε την αποενοχοποίησή της από τον διεθνή παράγοντα για το αδιέξοδο. Εκμεταλλεύτηκε επίσης τις αστοχίες και τα λάθη του Προέδρου της Δημοκρατίας στη διαχείριση του Κυπριακού όλο αυτό το διάστημα. Ο Ν. Αναστασιάδης, αντί να μείνει προσηλωμένος στη συμφωνημένη βάση λύσης, ερωτοτροπούσε με τη λύση των δύο κρατών. Επιπρόσθετα, εμφανίστηκε αντιφατικός και αναξιόπιστος. Ενώ διακήρυσσε την ετοιμότητά του για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν διαφυλάσσοντας τις επιτευχθείσες συγκλίσεις, την ίδια ώρα ακύρωνε συγκλίσεις με τις λεγόμενες «νέες ιδέες» τόσο στο θέμα της πολιτικής ισότητας όσο και στα ζητήματα του πολιτεύματος και της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας.
Μέσα σ’ αυτό το επιβαρυμένο από τις εξελίξεις σκηνικό, στην άτυπη συνάντηση θα κριθούν δύο βασικά διακυβεύματα:
Το πρώτο διακύβευμα έχει να κάνει με τη βάση λύσης του Κυπριακού. Η τουρκική πλευρά επίσημα πλέον απορρίπτει την δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία και προκρίνει τη λύση των δύο κρατών. Ενώπιον αυτής της στάσης, η ελληνοκυπριακή πλευρά πρέπει να είναι συνεπής στη συμφωνημένη βάση λύσης και να απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε αναφορά σε άλλη λύση. Ο Ν. Αναστασιάδης πρέπει οριστικά και αμετάκλητα να τερματίσει τις όποιες βολιδοσκοπήσεις για λύση δύο κρατών.
Το δεύτερο διακύβευμα έχει να κάνει με το πώς και από πού θα επανεκκινήσουν οι διαπραγματεύσεις. Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ προκρίνει τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, τη διαφύλαξη των επιτευχθεισών συγκλίσεων και τη συζήτηση στη βάση του πλαισίου των έξι σημείων που έχει καταθέσει.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δηλώνει ότι υιοθετεί αυτή τη θέση του κ. Γκουτέρες και καλά κάνει. Για να γίνει όμως πειστικός χρειάζεται με σαφήνεια να ξεκαθαρίσει ότι αποδέχεται την πολιτική ισότητα και τις συγκλίσεις σχετικά με την αποτελεσματική συμμετοχή των δύο κοινοτήτων στο Υπουργικό Συμβούλιο και, ειδικά, την εκ περιτροπής προεδρία με διασταυρούμενη ψήφο καθώς και τη μία θετική ψήφο των Τουρκοκυπρίων. Αν ο Ν. Αναστασιάδης συνεχίσει να μην τα αποδέχεται, τότε δεν θα υπάρξει συμφωνία για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και θα φορτωθεί την ευθύνη για τη συνέχιση του αδιεξόδου.
Η ίδια αρνητική εξέλιξη θα προκύψει αν ο Ν. Αναστασιάδης επιμένει να βάλει στο τραπέζι της άτυπης συνάντησης την αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Τη στιγμή που η άλλη πλευρά εμφανίζεται αποφασισμένη να αμφισβητήσει τη συμφωνημένη βάση λύσης η δική μας πλευρά επέλεξε να ανοίξει το συμφωνημένο θέμα των αρμοδιοτήτων της κεντρικής κυβέρνησης συζητώντας για αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Ενώ δεν είναι θέμα αρχής κατά πόσο η ομοσπονδία θα είναι συγκεντρωτική ή αποκεντρωμένη, φτάνει βέβαια ο Πρόεδρος επιτέλους να ξεκαθαρίσει τι θέλει να αποκεντρώσει, το μείζον είναι να διασφαλιστεί η βάση λύσης.
Ο πιο αποτελεσματικός και ασφαλής τρόπος να αντιμετωπιστούν οι όποιες μεθοδεύσεις για διχοτόμηση είναι να μην επανανοίγουμε συγκλίσεις και να επιμένουμε σε συνέχιση των διαπραγματεύσεων όπως επιθυμεί ο Γ.Γ. Έτσι δεν θα αφεθεί κανένας χώρος στην τουρκική πλευρά να κινηθεί προς την κατεύθυνση της διχοτόμησης. Κι αν το κάνει, θα είναι ξεκάθαρο ότι θα έχει την ευθύνη για την αποτυχία. Αν όμως τελικά αποφασίσει να υιοθετήσει τις θέσεις του Γ.Γ. τότε θα έχουμε επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων συνεχίζοντας απ’ εκεί που διακόπηκαν. Ας επιτέλους προβληματιστεί ο Πρόεδρος και ας κάνει τα παθήματα, μαθήματα!
