Πως η Βία των ΜΜΕ και των βίντεο-παιχνιδιών μας επηρεάζει;

Μερικοί άνθρωποι υποστηρίζουν ότι η βία στα μέσα ενημέρωσης προάγει την κάθαρση. Δηλαδή, βλέποντας βίαιες ταινίες, τηλεοπτικές εκπομπές ή παίζοντας βίαια βιντεοπαιχνίδια, μπορούμε να προβάλουμε τη φυσική μας επιθετικότητα με παθητικό τρόπο. Στη συνέχεια, μπορούμε να συνεχίσουμε τη ζωή μας και να μην αισθανόμαστε ότι πρέπει να έχουν επιθετικοτητα στις σχέσεις μας με άλλους ανθρώπους. Αλλά, άλλοι ισχυρίζονται ότι η έκθεση στη βία των μέσω ενημέρωσης έχει την αντίθετη επίδραση στους ανθρώπους. Υποστηρίζουν ότι η παρακολούθηση σκληρών και βίαιων σκηνών στα ΜΜΕ ή σε βιντεοπαιχνίδια κάνει τους ανθρώπους να απευαισθητοποιηθούν από το κοινωνικό σύνολο με αποτέλεσμα γίνονται πιο βίαιοι.

Ποιες ακριβώς είναι οι επιπτώσεις της βίας στα ΜΜΕ στους ανθρώπους; (Οι δύο όψεις του νομίσματος)

Οι ψυχολόγοι έχουν κάνει πολλές μελέτες σχετικά με αυτό το θέμα και έχουν μερικές θεωρίες σχετικά με το ρόλο που παίζει η βία στα ΜΜΕ στις συμπεριφορές των ανθρώπων. Στον τομέα της “συμπεριφορικής ψυχολογίας”, οι ερευνητές προσπάθησαν να αποδείξουν την υπόθεση ότι τα παιδιά μαθαίνουν και συμπεριφέρονται από αυτά που βλέπουν (παρατήρηση μαθησιακή). Στο κλασικό πείραμα “Bobo Doll” που διεξήγαγε ο φημισμένος ψυχολόγος συμπεριφοράς Albert Bandura το 1961, παρατήρησε ότι τα παιδιά ήταν πολύ πιο πιθανό να επιτεθούν βίαια σε μια κούκλα εάν είχαν δει τους γονείς τους να κάνουν το ίδιο. Σε μια μελέτη που διεξήχθη το 2006 από τους ψυχολόγους ανάπτυξης L. Huesmann και Laramie D. Taylor του Πανεπιστημίου του Michigan, οι ερευνητές μπόρεσαν να διεξαγάγουν μια μελέτη σχετικά με την επίδραση της βίαιης έκθεσης των μέσων ενημέρωσης τόσο στη συμπεριφορά των παιδιών όσο και των ενηλίκων. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι “η βία στα μέσα ενημέρωσης αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία, καθώς οδηγεί σε βία και επιθετικότητα στον πραγματικό κόσμο”.
Συγκεκριμένα, τα δεδομένα τους έδειξαν ισχυρές ενδείξεις ότι η βραχυπρόθεσμη έκθεση στη βία στα ΜΜΕ σε νεαρούς θεατές διεγείρει άμεση επιθετική συμπεριφορά με τους συμμαθητές τους στο σχολείο. Η μακροχρόνια έκθεση, συσχετίζεται σημαντικά με την καταστροφική συμπεριφορά πέρα από την παιδική ηλικία και την ενηλικίωση.

Το συμπέρασμά τους ήταν σύμφωνο με την αρχική θεωρία της Bandura, καθώς οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η απεικόνιση της «δικαιολογημένης» βίαιης συμπεριφοράς επιτρέπει στα παιδιά να θεωρούν κατάλληλες τις βίαιες συμπεριφορές τους. Οι ερευνητές συμφώνησαν ότι η έκθεση των μέσων ενημέρωσης δεν είναι ο μόνος παράγοντας που συμβάλλει στη βίαιη συμπεριφορά, αλλά υποστήριξε ότι είναι σημαντική.

Η άλλη όψη του νομίσματος…

Ωστόσο πολλοί “αναπτυξιακοί ψυχολόγοι” διαφωνούνε με τα συμπεράσματα των πειραμάτων, υποστηρίζουν ότι η προβολή βίας στα ΜΜΕ και στα Βιντεοπαιχνίδια δεν προκαλούν βίαιη συμπεριφορά. Οι λάτρεις βίντεο-παιχνιδιών-υπέρμαχοι υποστηρίζουν ότι οι περισσότεροι παίκτες, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, έχουν τη συναισθηματική νοημοσύνη για να διακρίνουν μεταξύ της πραγματικότητας και της εικονικής πραγματικότητας. Πολλοί υποστηρίζουν ότι εκείνοι που παίζουν βίαια βιντεοπαιχνίδια βιώνουν μια μορφή κάθαρσης που τους επιτρέπει να μειώσουν το επίπεδο επιθετικότητας τους συμμετέχοντας σε παιχνίδια ρόλων. Ο James C. Klagge, αναπληρωτής καθηγητής φιλοσοφίας στη Virginia Tech, δηλώνει ότι τα μέσα ενημέρωσης – ακόμη και τα βίαια μέσα – διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις ζωές των νέων καθότι επιτρέπει στους νέους να απελευθερώνουν σπλαχνικά αρνητικά και θυμωμένα συναισθήματα χωρίς να βλάπτουν τους άλλους.

Επιπλέον, ορισμένοι ψυχολόγοι βεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει επαρκής σύνδεση μεταξύ βίαιων μέσων μαζικής ενημέρωσης και καταστροφικής συμπεριφοράς που να δικαιολογούν ανησυχία. Ο Δρ Cheryl Olson, συνιδρυτής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας και ΜΜΕ του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, διενήργησε το 2004 μελέτη σε 1.254 μαθητές δημοσίων σχολείων στη Νότια Καρολίνα. Παρατήρησε τα παιδιά να παίζουν σε μια σχολική αίθουσα και στη συνέχεια τα εξέτασε στην έκθεση τους σε βίαια παιχνίδια. Ο Δρ Olson έκανε μια συσχέτιση μεταξύ των παιδιών που έπαιζαν βίαια βιντεοπαιχνίδια με τα παιδιά που έδειξαν κάποιου τύπου «παραβατικής συμπεριφοράς», αυτό ισχύει όμως μόνο σε ένα μικρό ποσοστό παιδιών που έχουν ήδη επιδείξει επιθετικά χαρακτηριστικά. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η βίαιη έκθεση των μέσων ενημέρωσης έχει απλώς συσχετιστική σχέση με την επιθετικότητα και ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να υποστηριχθεί μια αιτιακή σχέση μεταξύ βίαιων μέσων και βίαιης συμπεριφοράς.

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της βίας των ΜΜΕ στα παιδιά μας

Όλα όσα βλέπουν ή ακούν τα παιδιά μας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης νωρίς στη ζωή τους τα επηρεάζουν κατά κάποιο τρόπο. Τα θετικά μοντέλα γονικής μέριμνας δείχνουν ότι προς το καλύτερο συμφέρον των παιδιών μας θα πρέπει να περιορίσουμε την έκθεσή τους σε βίαιες πράξεις. Δυστυχώς, η βία είναι μία από τις πιο δημοφιλείς μορφές ψυχαγωγίας. Πάνω από το εξήντα τοις εκατό των τηλεοπτικών εκπομπών που εμφανίζονται σε πρωταρχικό χρόνο κάποια μορφή βίας.

Η Ακαδημία Παιδιατρικής αναφέρει ότι “πάνω από χίλιες επιστημονικές μελέτες και αναθεωρήσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η σημαντική έκθεση στη βία στα Μέσα Ενημέρωσης αυξάνει τον κίνδυνο επιθετικής συμπεριφοράς σε ορισμένα παιδιά, απευαισθητοποιεί τους ανθρώπους στη βία και τους κάνει να πιστεύουν ότι ο κόσμος είναι ένας τόπος” πιο έντονος και πιο τρομακτικός ” από ότι είναι. “Αν τα παιδιά αρχίσουν να πιστεύουν ότι αυτός ο τύπος βίας είναι η φυσιολογική συμπεριφορά, τότε αυτές οι σκέψεις πιστεύετε ότι είναι δύσκολο να αλλάξουν στη μετέπειτα ζωή. Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτές οι μελέτες έχουν παρόμοια αποτελέσματα με τις μελέτες που αναφέρονται στην ενδοοικογενειακή βία όπου τα παιδιά που εκτίθενται σε βίαιες συνθήκες είτε παθητικά είτε ενεργητικά.

Ωστόσο, καμία έρευνα δεν μπόρεσε να αποδείξει είτε τα θετικά είτε τα αρνητικά μακροπρόθεσμα αποτελέσματα από την προβολή βίαιων σκηνών από τα ΜΜΕ. Το γεγονός είναι ότι σαν γονείς πρέπει να είμαστε πιο υποψιασμένοι και πιο προσεκτικοί στα προγράμματα που παρακολουθούν τα παιδιά μας.