Πολιτική & κοινωνία μετά την κρίση του κορονοϊού

Πολιτική & κοινωνία μετά την κρίση του κορονοϊού

Το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού και οι συνακόλουθες επιδράσεις της σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής ζωής, δημιουργούν ένα πλαίσιο κρίσης, από το οποίο δύσκολα θα ξεφύγουν οι σύγχρονες κοινωνίες.

Τόσο η χρονικότητα αυτής της κρίσης – επρόκειτο για μια μία συμπύκνωση σε ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα ραγδαίων εξελίξεων που επιφέρουν τεράστιες υγειονομικές αναταραχές – όσο και η χωρική της διάσταση – εξάπλωση σε σχεδόν παγκόσμια κλίμακα – συγκροτούν επί της ουσίας το πρώτο πραγματικά παγκοσμιοποιημένο πρόβλημα που πλέον επηρεάζει άμεσα τις ζωές και τις επιλογές μιας παγκόσμιας κοινής γνώμης.

Υπ’ αυτήν την έννοια, πιθανότατα η κρίση του κορονοϊού να συνιστά ένα ιστορικό ορόσημο, μια κρίσιμη καμπή, για τη μετάβαση των σύγχρονων κοινωνιών σε ένα νέο παράδειγμα, του οποίου τις ρίζες διαπιστώνουμε στη συγκυρία του lockdown. Είναι σαφές ότι η – έστω και προσωρινή – διακοπή οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων σε ένα κόσμο που χαρακτηρίζεται από τις αμείλικτες ταχύτητες των κοινωνικών διαδράσεων, είναι ένα κοινωνικο-οικονομικό σοκ που σίγουρα θα επιδράσει ριζικά στον τρόπο σκέψης, αλλά και στις μορφές ζωής των ανθρώπων. Και πέρα από αυτό, η επερχόμενη οικονομική ύφεση, η οποία ορθώνεται σαν μία απειλητική αβεβαιότητα, φαίνεται πως αγγίζει όλες τις χώρες, δημιουργώντας ενδεχομένως νέες οικονομικές ταχύτητες και συσχετισμούς δυνάμεων σε περιφερειακή και παγκόσμια κλίμακα. Στο πλαίσιο αυτό, η προβληματική της επόμενης μέρας δεν είναι μια μελλοντολογική άσκηση, αλλά αντίθετα ένας προβληματισμός που γειώνεται στο τώρα και εκπορεύεται από τις (έκτακτες) ενέργειες των κυβερνήσεων για τον μετριασμό της διασποράς του ιού και τις αντιφάσεις που αυτές αναδεικνύουν.

Κάποιοι αναφέρονται στο τέλος της παγκοσμιοποίησης και στην επανάκαμψη του εθνικού κράτους, άλλοι προβλέπουν και προσβλέπουν στην επανεφεύρεση μιας νέου τύπου κεϋνσιανής παρέμβασης, κάποιοι θεωρούν ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος ενός αυταρχικότερου καπιταλισμού και κάποιοι άλλοι αναμένουν μια εκρηκτική και μη διαχειρίσιμη έκρηξη ανισοτήτων. Υπ’ αυτήν την έννοια, η αλλαγή που διαφαίνεται για τη μετά τον κορονοϊό εποχή, θέτει σε επαναδιαπραγμάτευση τόσο τα πλαίσια κοινωνικής και πολιτικής δράσης (πολιτική διαδικασία, οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις, ιδεολογία) όσο και τους δρώντες αυτής της δράσης (κυβέρνηση/αντιπολίτευση, κόμματα, συνδικάτα, επιχειρήσεις, κινήματα κ.ο.κ.). Η επόμενη μέρα θα αποτελέσει ένα σύνθετο πεδίο πολιτικής και κοινωνικής διαπάλης, κυρίως γιατί η υπαρξιακή απειλή του κορονοϊού αμφισβητεί θεμελιακά τα θέσφατα της τρέχουσας κοινωνικο-πολιτικής διευθέτησης.

Στη συνάφεια αυτή, το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ απευθύνθηκε σε πολιτικούς & κοινωνικούς επιστήμονες από διαφορετικές πειθαρχίες για τη συγγραφή σύντομων αναλύσεων γύρω από τη θεματική πολιτική και κοινωνία μετά την κρίση του κορονοϊού. Στόχος αυτών των κειμένων και της εν λόγω έκδοσης εν γένει είναι, με βάση την εμπειρία του παρελθόντος και του παρόντος, να προσεγγιστούν, έστω και διαισθητικά, οι εξελίξεις της επόμενης μέρας σε διαφορετικές θεματικές. Ευελπιστούμε ότι θα αποτελέσουν εφαλτήριο για έναν ευρύτερο προβληματισμό στον αριστερό – και όχι μόνο – χώρο.

Κώστας Ελευθερίου, Συντονιστής Κύκλου Πολιτικής Ανάλυσης ΕΝΑ

Γράφουν (αλφαβητικά):

Βάλια Αρανίτου | Αιμιλία Βήλου | Κύρκος Δοξιάδης | Σταύρος Δρακουλαράκος | Νίκος Ερηνάκης | Σοφία Καναούτη | Γιώργος Κατσαμπέκης | Γιάννος Κατσουρίδης | Αλέξανδρος Κεσσόπουλος | Γιάννης Κουρής | Μανόλης Μανιούδης | Στέργιος Μήτας | Αγγελική Μητροπούλου | Όλγα Μπαλαούρα | Δημήτρης Παπανικολόπουλος | Κωστής Πιερίδης | Άγγελος Σεριάτος | Μιχάλης Σπουρδαλάκης | Χρύσανθος Τάσσης

* Αρχική δημοσίευση: Απρίλιος 2020

Print Friendly, PDF & Email