Ο συντηρητισμός της Αριστεράς

γράφει στο peripteron.eu ο Θόδωρος Ρουσόπουλος, Βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών

Αν κανείς διαβάσει την κριτική που ασκεί η αξιωματική αντιπολίτευση στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο –το οποίο, βεβαίως, δεν έχει ακόμη παρουσιαστεί στην ολότητά του-, αντιλαμβάνεται πως στην πολιτική αντίληψη του ΣΥΡΙΖΑ επιχειρηματίας και εργαζόμενος έχουν αντιτιθέμενα συμφέροντα και ξεκινούν κάθε διαπραγμάτευση από αμοιβαία εχθρικές θέσεις. Απέναντι σε αυτή την εν πολλοίς παραδοσιακή και διαχρονική κοσμοθεωρία της Αριστεράς για τις εργατικές σχέσεις μπορεί να προταθεί μία εναλλακτική προσέγγιση που φέρνει τις δύο πλευρές πιο κοντά.

Στα τέλη του 18ου αιώνα, ο Αγγλοιρλανδός φιλόσοφος Έντμουντ Μπερκ έγραψε ένα μικρό φυλλάδιο, στο οποίο εξηγούσε γιατί η συνεργασία εργοδοτών και εργαζομένων δύναται να αποβεί αμοιβαία επωφελής, όταν πραγματοποιείται υπό τους σωστούς όρους. Προεκτείνοντας την παρατήρηση του Μπερκ στα σύγχρονα συμφραζόμενα, πρέπει να υπογραμμιστεί πως είναι οικονομικά ανορθολογικό για μία επιχείρηση να μην διαθέτει ένα ικανοποιημένο εργατικό δυναμικό. Στην περίπτωση, όπου ο επιχειρηματίας «καταπιέζει» και «ληστεύει» την υπεραξία που παράγει ο εργαζόμενος, αποδεικνύεται πως η παραγωγικότητα της επιχείρησής του και η ποιότητα των υπηρεσιών ή των προϊόντων της βαίνουν επί τα χείρω.

Η θεωρητική βάση του νομοσχεδίου που θα φέρει σύντομα στη Βουλή η κυβέρνηση αφορά σε αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί συνεργατική σχέση επιχειρήσεων και εργαζομένων. Επί αυτής της βάσης δομούνται οι επιμέρους προβλέψεις του νομοσχεδίου, όπως για παράδειγμα η διευθέτηση του ωραρίου εργασίας και των υπερωριών με τη σύμφωνη, πάντα, γνώμη του εργαζομένου. Για παράδειγμα, αν κανείς θέλει να εργάζεται τέσσερις ημέρες την εβδομάδα και τα χαρακτηριστικά της εργασίας του το επιτρέπουν, γιατί να μην του παρέχεται η δυνατότητα να καλύπτει το πέμπτο οκτάωρο με υπερωρίες τις προηγούμενες ημέρες; Ή, αν μία επιχείρηση και ένας εργαζόμενός της συμφωνήσουν στην παροχή εξ αποστάσεως εργασίας τέσσερις ημέρες την εβδομάδα, γιατί να τους το απαγορεύει ένα εργασιακό πλαίσιο, το οποίο στην εποχή προ της πανδημίας δεν είχε ποτέ λάβει σοβαρά υπόψη τη δυνατότητα τηλεργασίας; Αυτά είναι δύο μόνο παραδείγματα, που επιβεβαιώνουν τη συνεργατική αρχή που διέπει το νομοσχέδιο.

Κοντά σε αυτά, ας θυμηθούμε πως όταν η κυβέρνηση είχε νομοθετήσει τις ηλεκτρονικές ψηφοφορίες στις συνδικαλιστικές ενώσεις, η αντιπολίτευση είχε και τότε σταθεί αρνητική σε μία τέτοια δυνατότητα υποστηρίζοντας πως «αυτά τα πράγματα δεν γίνονται στην πράξη». Και μετά από λίγες εβδομάδες εμφανίστηκε η πανδημία του κορωνοϊού ανατρέποντας πολλές εδραιωμένες αντιλήψεις μας σε μία σειρά από τομείς, καθιερώνοντας την ψηφιοποίηση.

Τελικά, η φιλελεύθερη αντίληψη αφενός θέλει τον εργαζόμενο επαρκώς προστατευμένο από τις ενδεχόμενες αυθαιρεσίες, αφετέρου στοχεύει στην απελευθέρωση των δημιουργικών του δυνάμεων παρέχοντάς του ευελιξία και αφαιρώντας αχρείαστα εμπόδια. Αναντίλεκτα, υφίσταται μία σημαντική ιδεολογική διαφορά μεταξύ της προσέγγισης της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης. Εκεί που η κυβέρνηση επιθυμεί την παροχή περισσότερων κινήτρων, βελτίωση των δυνατοτήτων και των συνθηκών εργασίας, η αντιπολίτευση επιδίδεται σε μαθήματα άκρατου συντηρητισμού και επιχειρεί να κρατήσει επιχειρηματίες και εργαζομένους καθηλωμένους χωρίς να βλέπει ότι ο κόσμος αλλάζει γύρω μας. Αυτοί που καταγγέλλουν επί χρόνια τον συντηρητισμό είναι πλέον οι καλύτεροι εκπρόσωποί του.

Print Friendly, PDF & Email