Φικρί Τορός: Η Κύπρος πολύ μικρή για να χωριστεί στα δύο

Λύση δύο κρατών στην Κύπρο είναι αδιανόητη διαμηνύει ο γραμματέας Εξωτερικών Σχέσεων του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP) Φικρί Τορός, τονίζοντας ότι η Κύπρος είναι πολύ μικρή για να χωριστεί και αρκετά μεγάλη για να φιλοξενήσει όλες τις κοινότητες. Υπογραμμίζει την ανάγκη κατάληξης σε μία συμφωνία συνολικής διευθέτησης στο Κυπριακό, σημειώνοντας ότι σε ένα μοιρασμένο νησί δεν μπορεί να επικρατήσει η διαρκής ειρήνη και σταθερότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Αναφέρεται στην επικράτηση Ερσίν Τατάρ στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, χαρακτηρίζοντάς την ως συνέπεια της διαρκούς απογοήτευσης των Τουρκοκυπρίων επειδή δεν έχει επιτευχθεί λύση στο Κυπριακό. Μιλά για έλλειψη πολιτικής βούλησης από την ελληνοκυπριακή πλευρά μετά το σχέδιο Ανάν. Ο Φικρί Τορός σχολιάζει τις αντιδράσεις των Τουρκοκυπρίων σε σχέση με τις επεμβάσεις της Τουρκίας και τη διαχρονική θέση του CTP για λύση στη βάση της ΔΔΟ με πολιτική ισότητα.

– Τι αναμένετε από τη συνάντηση 5 + 1 για το Κυπριακό;

– Η επικείμενη συνάντηση 5 +1 των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό θα είναι άτυπη, και τα μέρη αναμένεται να καταθέσουν τις προτάσεις τους για το συνεχιζόμενο αδιέξοδο και τις θέσεις τους σχετικά με το μέλλον της διαδικασίας για μία διευθέτηση. Ο ΓΓ του ΟΗΕ θα αποφασίσει εάν υπάρχει έδαφος για την επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων που στοχεύουν σε μια συνολική πολιτική συμφωνία. Υποψιάζομαι ότι οι διαφορές θα παραμείνουν, αλλά ελπίζω ότι θα γεφυρωθούν από την προσωπική δέσμευση του ΓΓ του ΟΗΕ για περαιτέρω διαβουλεύσεις έως ότου εξευρεθεί κοινό έδαφος.

– Πιστεύετε ότι εξακολουθεί να υπάρχει ελπίδα για λύση στο Κυπριακό; Ή δεν θα μπορούμε να πετύχουμε;

– Εξακολουθώ να βλέπω ένα παράθυρο ευκαιρίας και παραμένω αισιόδοξος ότι μπορεί να επιτευχθεί μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού. Ενώ ο πυρήνας του προβλήματος είναι κατά κύριο λόγο μια πολιτική σύγκρουση μεταξύ των δύο κοινοτήτων, οι μέχρι στιγμής αποτυχημένες διαπραγματεύσεις αναπόφευκτα έχουν αφήσει πολλές επιπτώσεις και στην περιοχή. Το Κυπριακό έχει μετατραπεί σε «πυρήνα» περιφερειακής αστάθειας, καθώς και μια προβληματική πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μετά το Κραν Μοντάνα υπάρχουν επιπτώσεις αυτής της φύσης, οι οποίες δυστυχώς κρατούν και τις δύο κοινότητες χωριστά. Πολιτικές συγκρούσεις όπως αυτές δεν παραμένουν σταθερές και δυνητικά μπορούν να απειλήσουν τα συμφέροντα των δύο πλευρών, καθώς και το γενικότερο καλό της χώρας. Μια πολιτική συμφωνία στη βάση των Ηνωμένων Εθνών είναι ακόμη εφικτή. Αυτό που χρειάζεται είναι ηγεσία με πολιτική βούληση.

– Πιστεύετε ότι η ανάδειξη του Τατάρ κατέστησε δυσκολότερη τη δυνατότητα επίλυσης του Κυπριακού;

-Η δυνατότητα για εξεύρεση λύσης έχει καταστεί δυσκολότερη από την ελληνοκυπριακή ηγεσία, σε όλες τις διαπραγματεύσεις μετά το σχέδιο Ανάν. Επιπλέον, είναι γνωστό ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν έχουν αντικειμενική ενημέρωση σχετικά με το θέμα διζωνική και δικοινοτική ομοσπονδία βασισμένη στην πολιτική ισότητα, από τους ηγέτες τους. Αυτό φυσικά οδήγησε σε φόβους και ψευδείς προκαταλήψεις έναντι μιας ομοσπονδίας, η οποία προϋποθέτει αποτελεσματική συμμετοχή. Η έγκριση του σχεδίου Ανάν από τη συντριπτική πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων και ακολούθως η δέσμευση Ταλάτ και Ακιντζί, δεν βρήκαν την απαιτούμενη ανταπόκριση από τους εκάστοτε Ελληνοκύπριους ηγέτες. Αντίθετα, οι μακροχρόνιες προσπάθειες απομόνωσης από μέρους της ελληνοκυπριακής ηγεσίας συνέτειναν στη δυσπιστία των Τουρκοκυπρίων, γεγονός που οδήγησε στην ενίσχυση των σκεπτικιστών. Η ανάδειξη του Τατάρ ήταν μία αναπόφευκτη συνέπεια ως αντίδραση των συνεχών απογοητεύσεων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα καταστήσει τη λύση ακόμη πιο δύσκολη από ό,τι έχει καταφέρει να την καταστήσει μέχρι σήμερα ο κ. Αναστασιάδης.

-Τι μπορεί να σημαίνει λύση δύο κρατών στην Κύπρο; Πώς αντιδράτε ως CTP σε αυτές τις εξελίξεις;

– Από την εμφάνιση της το 1970, η λύση ΔΔΟ που βασίζεται στην πολιτική ισότητα αποτελεί το όραμα του CTP για το μέλλον της Κύπρου. Η Ομοσπονδία είναι «ραχοκοκαλιά» της πολιτικής του κόμματός μας, γιατί πιστεύουμε ακράδαντα ότι μια διαρκής λύση και μια πραγματική δημοκρατία στεγάζεται κάτω από την ενότητα. Η ομοσπονδία που θα βασίζεται σε ίσους όρους είναι προς το συμφέρον όλων των Κυπρίων, και είναι η μόνη επιβεβαίωση της κοινής τους ταυτότητας. Δεν καταγράφεται μόνο από όλα τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά υποστηρίζεται ομόφωνα από όλα τα μέλη της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την ώρα που τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας παραμένουν έγκυρα, μια λύση δύο κρατών είναι αδιανόητη. Επιπλέον, τα δικαιώματα και τα συμφέροντα και των δύο κυπριακών κοινοτήτων βρίσκονται σε ολόκληρο το νησί και δεν πρέπει να περιορίζονται σε ένα μέρος του. Η Κύπρος είναι πολύ μικρή για να χωριστεί και αρκετά μεγάλη για να φιλοξενήσει όλες τις κοινότητες. Η διαρκής ειρήνη και σταθερότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων δεν μπορεί να επικρατήσει σε ένα διχασμένο νησί.

– Ο πρόεδρος του CTP Τουφάν Έρχιουρμάν δήλωσε πρόσφατα ότι μια λύση δύο κρατών δεν αντιπροσωπεύει τη βούληση των Τουρκοκυπρίων. Αλλά αυτή είναι η θέση του κ. Τατάρ και για αυτήν μιλά. Πρόσφατα δήλωσε ότι η θέση Αναστασιάδη για συζήτηση στο πλαίσιο της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας είναι μόνο μια προϋπόθεση που διατηρεί το status quo στην Κύπρο. Τα σχόλιά σας;

– Οι Τουρκοκύπριοι αγωνίζονται για την πολιτική τους ισότητα στην πατρίδα τους για δεκαετίες. Πιστεύω ότι η πλειοψηφία επιθυμεί να γίνει πολιτικά ισότιμος ιδρυτικός εταίρος στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Κύπρου, όπου η ισότητα και η ασφάλειά τους δεν μπορούν να τεθούν σε κίνδυνο ξανά. Βλέπουν τα συμφέροντά τους σε ένα δημοκρατικό ομοσπονδιακό κράτος αναγνωρισμένο από τη διεθνή κοινότητα, και όχι σε μια εγκριθείσα εθνοτική ομάδα υπό το τρέχον καθεστώς. Το status quo είναι η παράταση της πολιτικής σύγκρουσης, η εμβάθυνση της διχοτόμησης, η κλιμάκωση της έντασης πάνω και γύρω από το νησί, η συνέχιση της απομόνωσης και της ερήμωσης μας από τη διεθνή κοινότητα. Επομένως, η περιγραφή του κ. Τατάρ για το status quo απλά δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα.

– Τι λέτε για την πρόταση της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας;

– Δεν είναι κάτι καινούργιο. Έχει τεθεί στις διαπραγματεύσεις σε διάφορες περιπτώσεις στο παρελθόν. Το CTP το θεωρεί δυνητικά ένα πιο βιώσιμο μοντέλο ομοσπονδίας στο αρχικό στάδιο, και ως εκ τούτου το υποστηρίζει. Πιστεύω ότι μια αποκεντρωμένη ομοσπονδία θα βοηθήσει στην απαλλαγή των φόβων εκείνων που επηρεάζονται από δυσπιστία καθώς και τις ανησυχίες για πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν στους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων στα ομοσπονδιακά όργανα.

– Έχουμε δει αντιδράσεις από την τουρκοκυπριακή κοινότητα κατά των τουρκικών επεμβάσεων. Πιστεύετε ότι θα συνεχίσουν να αντιδρούν; Θα είστε παρόντες ως CTP σε αυτά;

– Τα τραγικά περιστατικά στο νησί και οι επακόλουθες συνέπειές τους τις τελευταίες δεκαετίες, έκαναν τους Τουρκοκύπριους ιδιαίτερα ευαίσθητους στα θέματα ατομικών ελευθεριών και ζητήματα δημοκρατίας. Επομένως, αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία σε τέτοιες αξίες και τις θεωρούμε απαραίτητες στα δικαιώματά μας για αυτοδιάθεση. Κατά τη διάρκεια των «προεδρικών μας εκλογών» πέρυσι, η πόλωση μεταξύ των υποστηρικτών και των σκεπτικιστών για μια ομοσπονδιακή λύση προκλήθηκε σκόπιμα από το UBP και τον Τατάρ. Οι Τουρκοκύπριοι δεν είναι απόλυτα σε θέση να κάνουν τις δικές τους επιλογές και να λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις, αλλά παράλληλα σέβονται ο ένας τον άλλον και δεν θα ανεχθούν απόπειρες διάσπασης της κοινότητας. Αυτός είναι ο λόγος που υπάρχουν τόσο έντονες αντιδράσεις και το CTP ήταν πάντα δίπλα σε όσους αντιδρούν.

Κλειδί της λύσης η πολιτική βούληση

– Από την ελληνοκυπριακή πλευρά, ακούγεται συχνά η θέση ότι «το κλειδί της λύσης βρίσκεται στην Άγκυρα». Ποιο είναι το «κλειδί για τη λύση» για εσάς;

– Το κλειδί είναι να δείξουν οι ηγέτες της Κύπρου την απαραίτητη ευαισθησία και ταυτόχρονα πολιτική βούληση, για πραγματική δέσμευση στο κοινό ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου 2014, σε όλες τις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν από τον Κραν Μοντάνα, στο πλαίσιο 6 σημείων του Γενικού Γραμματέα με ημερομηνία 30 Ιουνίου 2017 και στη δήλωση της άτυπης συνάντησης στο Βερολίνο στις 25 Νοεμβρίου 2019. Αυτή η δέσμευση θα αποτελέσει τον κοινό δρόμο για ουσιαστικές και προσανατολισμένες προς το αποτέλεσμα διαπραγματεύσεις, σύντομα παρά αργά.

– Συχνά αναφέρονται οι συγκλίσεις Χριστόφια – Ταλάτ. Ωστόσο, πολλά άτομα στην ελληνοκυπριακή κοινότητα ρωτούν γιατί δεν έγινε το επόμενο βήμα;

– Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ταλάτ και Χριστόφια ξεκίνησαν το φθινόπωρο του 2008 και συνεχίστηκαν εκτενώς μέχρι τις “προεδρικές εκλογές” τον Απρίλιο του 2010. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεών τους επιτεύχθηκαν σημαντικές συγκλίσεις, οι οποίες θεωρήθηκαν επαρκείς για να διαμορφώσουν το «προοίμιο» μιας πολιτικής συμφωνίας. Σε αυτό το στάδιο ο ΓΓ του ΟΗΕ Μπαν κι Μουν επισκέφτηκε το νησί και εξέφρασε την πρόθεση να προσφέρει άμεσα τις υπηρεσίες του για να σφραγίσει την πρόοδο και να διευκολύνει τη σύγκλιση σε όλα τα υπόλοιπα ζητήματα. Δυστυχώς, ο κ. Χριστόφιας δεν είχε την υποστήριξη και την ενθάρρυνση που χρειαζόταν για να ανακοινώσει επίσημα αυτές τις συγκλίσεις. Αυτό, σε συνδυασμό με τον χρονικό περιορισμό που επέφερε η τουρκοκυπριακή εκλογή, εμπόδισε το επόμενο βήμα.

Η προσάρτηση είναι απομακρυσμένο σενάριο

– Ανησυχείτε για προσάρτηση από την Τουρκία ή το θεωρείτε απομακρυσμένο;

– Η Τουρκία υποστηρίζει μια ομοσπονδιακή λύση που βασίζεται στην πολιτική ισότητα, από την εποχή του σχεδίου Ανάν. Επανέλαβε την υποστήριξή της κάνοντας συγκεκριμένες και εποικοδομητικές κινήσεις κατά τη διάρκεια των διασκέψεων που πραγματοποιήθηκαν στην Ελβετία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, παρά τη σαφή απροθυμία του κ. Αναστασιάδη να αποδεχθεί την πολιτική ισότητα όπως περιγράφεται στο σχετικό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αντί να αξιοποιήσει την ευκαιρία να οριστικοποιήσει την πολυαναμενόμενη πολιτική συμφωνία, ο κ. Αναστασιάδης επέλεξε την πολιτική σύγκρουση, αγνοώντας τα δικαιώματα της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων στις θαλάσσιες ζώνες και μονοπωλώντας όλες τις συμφωνίες αδειοδότησης και εταιρικής σχέσης υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο. Επιπλέον, η Κύπρος και η Ελλάδα προσπάθησαν να παρεμποδίσουν την ομαλοποίηση των σχέσεων της Τουρκίας με την ΕΕ, προτείνοντας κυρώσεις στο Συμβούλιο. Αυτοί είναι οι βασικοί λόγοι για την έντονη αντίδραση της Τουρκίας που οδήγησε σε αλλαγή της θέσης της στο Κυπριακό, η οποία μπορεί να έχει προκαλέσει υποψίες για «προσάρτηση». Το τελευταίο δεν περιλαμβάνεται στην ατζέντα της Τουρκίας και το θεωρώ πολύ μακρινό σενάριο.

πηγή: philenews.com