Ειδική Αγωγή Από την έρευνα στη διδακτική πράξη

Συνεχίζοντας την εκδοτική τους δραστηριότητα στον τομέα της Ειδικής Αγωγής, οι εκδόσεις «Πεδίο» παρουσιάζουν τη νέα, επικαιροποιημένη και διευρυμένη έκδοση του βιβλίου Ειδική Αγωγή: Από την Έρευνα στη Διδακτική Πράξη.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η έρευνα στον χώρο της ειδικής αγωγής σημειώνει αλματώδη ανάπτυξη, ιδιαίτερα όσον αφορά την ανάδειξη κατάλληλων διδακτικών πρακτικών. Αυτή η γνώση όμως παρουσιάζεται μέσα από μεταφράσεις αγγλόφωνων εκδόσεων, οι οποίες δεν επικεντρώνονται στις συνθήκες και στον προβλη­ματισμό που αφορούν τον ελλαδικό χώρο. Η επικαι­ροποιημένη και διευρυμένη έκδοση του βιβλίου Ειδική Αγωγή: Από την Έρευνα στη Διδακτική Πράξη, με τη συμμετοχή Ελλήνων και Ελληνίδων επιστημόνων, επιχειρεί μια περιεκτική και έγκυρη σύνθεση της σύγχρονης διεθνούς και ελληνικής ερευνητικής γνώ­ σης στην ειδική αγωγή.
«Αναγνωρίζοντας ότι η έλλειψη εξειδικευμένης γνώ­σης και σχετικού εκπαιδευτικού υλικού», αναφέρουν οι επιμελητές στο κείμενό τους, «δημιουργεί σημαντικά εμπόδια στην πλήρη συμμετοχή των παιδιών με Αναπηρία και Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (ΑνΕΕΑ) στη σχολική ζωή, και ότι η σύνδεση ερευνητικής γνώ­σης και εκπαιδευτικής πρακτικής στην ειδική αγωγή δεν φαίνεται να είναι ξεκάθαρη στην ελληνική εκπαι­δευτική πραγματικότητα, στην πρώτη έκδοση αυτού του βιβλίου κάναμε μια απόπειρα συμπλήρωσης ενός κενού στην ελληνική βιβλιογραφία. Με την παρούσα, επικαιροποιημένη και διευρυμένη έκδοση επιχειρού­με να ενσωματώσουμε ερευνητικά δεδομένα που προέκυψαν τα τελευταία 10 χρόνια, αλλά και να συ­ μπεριλάβουμε δύο επιπλέον ομάδες παιδιών (παιδιά με τυφλοκώφωση και χαρισματικά παιδιά) τα οποία υποστηρίζονται από την ειδική αγωγή και δεν έχουν κερδίσει την προσοχή που τους αναλογεί».
Το βιβλίο συμπληρώνει την εξειδικευμένη γνώση και το σχετικό εκπαιδευτικό υλικό για τα παιδιά με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (ΑνΕΕΑ), ενώ παράλληλα αναδεικνύει με σαφήνεια τη σύνδεση ερευνητικής γνώσης και εκπαιδευτικής πρακτικής στην ειδική αγωγή.
Οι συγγραφείς υιοθετούν ένα μοντέλο πολυπρι­σματικής, μη κατακερματισμένης και συγκλίνουσας θεώρησης της ειδικής αγωγής, με το οποίο, όπως τονίζουν:
«στοχεύουμε στην ανάδειξη ενός κοινού τόπου στη διδασκαλία στην ειδική αγωγή, αναγνωρίζοντας τις ετερογένειες όχι μόνο μεταξύ των διαφορετικών πληθυσμών των παιδιών με ΑνΕΕΑ, αλλά και μετα­ ξύ των ίδιων των παιδιών που “ανήκουν” σε κάθε κατηγορία αναπηρίας (όπως τύφλωση, φάσμα αυτι­σμού, κώφωση κ.λπ.). Η προσπάθειά μας στοχεύει επίσης στην απομυθοποίηση της ύπαρξης φαινομε­ νικών “δίπολων”, όπως κατηγορικές και ενταξιακές πολιτικές, αφού η ενδελεχής και βαθιά γνώση των χαρακτηριστικών κάθε αναπηρίας και ειδικής εκπαιδευτικής ανάγκης δημιουργεί ένα δίκτυο συνεκτικότητας και συμπληρωματικότητας, παρά μια μορφή διπολικότητας».
Σε όλα τα κεφάλαια ακολουθείται η ίδια δομή και καλύπτονται ζητήματα μαθησιακού περιβάλλοντος, προσαρμοσμένου και εξειδικευμένου εκπαιδευτικού υλικού, οργάνωσης της διδασκαλίας, αξιοποίησης της τεχνολογίας και σύγχρονων προκλήσεων της ειδικής αγωγής. Μάλιστα, όπως προαναφέρθηκε, στις διαγνωστικές κατηγορίες των Ειδικών Μαθη­σιακών Δυσκολιών, του φάσματος της αυτιστικής διαταραχής, της νοητικής αναπηρίας, της κώφωσης/ βαρηκοΐας και των σοβαρών προβλημάτων όρασης προστέθηκαν δύο ομάδες: τα τυφλοκωφά και τα χαρισματικά παιδιά.
Η έκδοση απευθύνεται σε όσες και όσους ενδιαφέ­ρονται και εργάζονται με παιδιά με ΑνΕΕΑ, βοηθώ­ντας τους να ανακαλύψουν τον εκπαιδευτικό πλού­το της ειδικής αγωγής και να συνεισφέρουν σε μια δυναμική λύση των προβλημάτων. Η ανάδειξη της σύγχρονης ερευνητικής τεχνογνωσίας στην ειδική αγωγή μπορεί να συνδράμει στην ποιοτική εκπαίδευ­ση των εκπαιδευτικών αλλά και στην άμεση ποιοτική υποστήριξη των παιδιών με αναπηρία και ειδικές εκ­ παιδευτικές ανάγκες στη χώρα μας.

Οι επιμελητές του τόμου

Η Σουζάνα Παντελιάδου είναι Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής – Μαθησιακών Δυσκολιών στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν την ανίχνευση, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών και ειδικότερα της δυσλεξίας. Η έρευνα και το έργο της εστιάζονται επίσης στην υποστήριξη των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μέσα στην τάξη, στο πλαίσιο της διαφοροποιημένης διδασκαλίας.

Ο Βασίλης Αργυρόπουλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με γνωστικό αντικείμενο «Εκπαιδευτική Παρέμβαση σε Άτομα με Αναπηρία Όρασης». Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν τη μελέτη και διερεύνηση ζητημάτων προσβασιμότητας και συμπερίληψης στην τυπική και μη τυπική εκπαίδευση (σχολεία, πανεπιστήμια, χώροι πολιτιστικής αναφοράς), καθώς και ζητήματα καθολικού σχεδιασμού στη μάθηση για άτομα με αναπηρία όρασης. Περιεχόμενα