Διαφθορά & διαφάνεια: Η καυτή υπόθεση μετά τις Ευρωεκλογές
Το επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τις χώρες της ΕΕ δύο βασικούς νομοθετικούς φακέλους που αποσκοπούν στην εναρμόνιση των αδικημάτων διαφθοράς και των απαιτήσεων διαφάνειας για τους οργανισμούς που χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό, φάκελοι οι οποίοι προτάθηκαν μετά από σειρά υποθέσεων διαφθοράς, όπως το Qatargate, που συγκλόνισαν το νομοθετικό σώμα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τον Δεκέμβριο του 2023 μια νέα οδηγία που έχει σχεδιαστεί για να απαιτεί από τις ομάδες συμφερόντων και πίεσης που χρηματοδοτούνται από κρατικούς φορείς εκτός ΕΕ να εγγράφονται σε ένα μητρώο διαφάνειας, ως μέρος της δέσμης μέτρων «Υπεράσπιση της Δημοκρατίας».
Η οδηγία αυτή, μαζί με το νομοσχέδιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς, προτάθηκε ως απάντηση στο Qatargate, που συγκλόνισε τις Βρυξέλλες τον Δεκέμβριο του 2022.
Πιο συγκεκριμένα, το εν λόγω νομοσχέδιο στοχεύει στην εναρμόνιση των εθνικών μητρώων διαφάνειας και αναθέτει στα κράτη μέλη να δημιουργήσουν μια ειδική εποπτική αρχή που θα ελέγχει την εφαρμογή τυποποιημένων απαιτήσεων.
Ενώ η πρόταση συζητείται ήδη από τα κράτη μέλη σε τεχνικό επίπεδο, το Κοινοβούλιο θα επανεκκινήσει τις σχετικές συζητήσεις ύστερα από τις εκλογές του Ιουνίου, ενδεχομένως τον Σεπτέμβριο, όταν όλες οι επιτροπές θα έχουν επανασυγκροτηθεί και θα μπορούν να συνεχίσουν το νομοθετικό έργο.
Ο εν λόγω νομθετικός φάκελος έχει ήδη συζητηθεί στην επιτροπή εσωτερικής αγοράς (IMCO) του Ευρωκοινοβουλίου στις αρχές Απριλίου, και εισηγητής έχει οριστεί ο Pablo Arias Echevverría (Partido Popular/EPP), όμως δεν έγινε καμία παραπάνω πρόοδος λόγω του τερματισμού των εργασιών του Κοινοβουλίου τον ίδιο μήνα για την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας.
Με την εξωτερική ανάμειξη να βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας της ΕΕ, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αναμένεται να προωθήσουν την υιοθέτηση του νόμου αυτού, ωστόσο έχει γίνει ήδη αντικείμενο έντονων αντιδράσεων.
Έχοντας προγραμματιστεί για το δεύτερο τρίμηνο του 2023 σε πρώτο στάδιο, η συζήτηση τελικά της πρότασης αναβλήθηκε αρκετές φορές λόγω αντιδράσεων των ΜΚΟ. Υποστήριζαν ότι το νομοσχέδιο θα μπορούσε να έχει «ακούσιες αρνητικές συνέπειες, και να εμποδίσει την ικανότητα των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών να εκπληρώσουν τον ρόλο τους ως υπερασπιστές της δημοκρατίας στην Ευρώπη και πέραν αυτής», αναφέρουν χαρακτηριστικά σε επιστολή τους πολλοί ενδιαφερόμενοι φορείς τον Μάιο του 2023.
Οι ΜΚΟ και η κοινωνία των πολιτών ζητούν τώρα το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να διαφυλάξουν ότι θα υπάτξουν εγγυήσεις ώστε να μην χρησιμοποιηθεί ο νόμος για τον στιγματισμό μόνο ορισμένων οργανώσεων, όπως οι ΜΚΟ που ασχολούνται με τους μετανάστες.
«Η ΕΕ ξεχωρίζει εδώ τις οργανώσεις που λαμβάνουν ξένη χρηματοδότηση, οπότε αυτό έχει αμέσως τρομακτικό αντίκτυπο και στιγματίζει αυτές τις ομάδες», δήλωσε στο Euractiv η διευθύντρια υπεράσπισης της Human Rights Watch για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, Iskra Kirova.
Κατά την επόμενη θητεία, το Κοινοβούλιο θα πρέπει επίσης να καταλήξει σε συμφωνία με τις χώρες της ΕΕ σχετικά με την επίμαχη οδηγία για την καταπολέμηση της διαφθοράς, η οποία υποβλήθηκε από την Επιτροπή τον Μάιο του 2023.
Η οδηγία αποσκοπεί στην εναρμόνιση των ποινικών αδικημάτων και των κυρώσεων για τη διαφθορά, ιδίως σε διασυνοριακές περιπτώσεις, καθώς και σε μέτρα για την ενίσχυση της πρόληψης και της δημιουργίας ανεξάρτητων εξειδικευμένων φορέων σε επίπεδο ΕΕ.
Η θέση του Κοινοβουλίου επικυρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2024, ύστερα από τροποποιήσεις των προτάσεων της Επιτροπής. Συγκεκριμένα, πρότεινε τη διεύρυνση του καταλόγου των ατόμων που θεωρούνται πρόσωπα ενδιαφέροντος, ώστε να περιλαμβάνει κάθε πρόσωπο «υπεύθυνο δημόσιας υπηρεσίας», και απαίτησε από τα κράτη μέλη να επανεξετάζουν τακτικά τις εθνικές στρατηγικές, καθώς και ένα πιο λεπτομερές καθεστώς κυρώσεων.
Ενώ η Διεθνής Διαφάνεια έχει επαινέσει τη φιλόδοξη θέση του Κοινοβουλίου, μένει να δούμε αν οι χώρες της ΕΕ θα αποδεχθούν την τυποποίηση των κυρώσεων για τους ορισμούς της διαφθοράς και του εγκλήματος σε επίπεδο ΕΕ.
Από Max Griera | Μεταφρασμένο από Μαριάνθη Πελεκανάκη4
πηγή: euractiv.gr
