2023: Μια Κομβική Χρονιά για την Ενέργεια στην Ελλάδα και τον Κόσμο
Η χώρα πέτυχε να συγκαταλέγεται στις κορυφαίες αγορές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς κατετάγει στην τρίτη θέση του δείκτη της EY που εξετάζει τις επιδόσεις των χωρών, προσαρμοσμένες σύμφωνα με το μέγεθος του ΑΕΠ τους.
Παράλληλα, προχώρησαν τα έργα ηλεκτρικών διασυνδέσεων με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Κύπρο, τέθηκαν οι βάσεις για περαιτέρω διασυνδέσεις με τις χώρες των Βαλκανίων, καθώς και για την αύξηση δυναμικότητας του δικτύου, που αποτελεί τον πυλώνα πάνω στον οποίο θα στηριχτεί η περαιτέρω διείσδυση ΑΠΕ στο σύστημα.
Ξεκίνησαν επίσης να λειτουργούν νέα μεγάλα έργα στον ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο, όπως η λιγνιτική μονάδα «Πτολεμαΐδα 5» της ΔΕΗ και η μονάδα φυσικού αερίου της «Μυτιληναίος».
Ενδυναμώθηκε το δίκτυο διασυνδετήριων αγωγών φυσικού αερίου με τις γειτονικές χώρες, ενώ προχώρησαν οι νέες υποδομές LNG, με τα FSRU Αλεξανδρούπολης και Κορίνθου, καθώς η χώρα μας φιλοδοξεί να σημαντικός ενεργειακός κόμβος στην περιοχή.
Παρουσιάστηκε το νέο θεσμικό πλαίσιο για τα υπεράκτια πλωτά αιολικά, υπήρξαν πολύ ενδιαφέρουσες εξελίξεις σε θέματα εξαγορών και συγχωνεύσεων στον κλάδο της ενέργειας, και επικαιροποιήθηκε το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα και απεστάωει για έγκριση στην Επιτροπή.
Tαυτόχρονα, τέθηκαν οι βάσεις για μια νέα, πιο δίκαιη αγορά λιανικής στην ηλεκτρική ενέργεια με τη νέα μορφή τιμολογίων ρεύματος να κυριαρχούν στη δημόσια συζήτηση τους τελευταίους μήνες, ενώ έγιναν τα πρώτα βήματα στην αποθήκευση ενέργειας με μπαταρίες.
Τέλος, μειώθηκε κάθετα η κατανάλωση φυσικού αερίου, καθώς η χώρας συμμορφώθηκε πλήρως με τις αποφάσεις της ΕΕ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και τις υψηλές τιμές του καυσίμου.
Στην Ευρώπη, συνεχίζονται πυρετωδώς οι προετοιμασίες για την απεξάρτηση από τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας, με τις χώρες της ΕΕ να προχωρούν αφενός στην κατασκευή σταθμών υποδοχής, αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LNG και αφετέρου στην εκ βάθρων διαφοροποίηση των προμηθειών, προκειμένου να ενισχύσει την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Επίσης, η ΕΕ αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την επιτάχυνση του εξηλεκτρισμού των οικονομιών των χωρών-μελών, που αποτελεί προαπαιτούμενο για την επιτυχία της ατζέντας της Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια.
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε ύστερα από πολύμηνες αντεγκλήσεις και σκληρές διαπραγματεύσεις για τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας τερματίζει και την γαλλογερμανική σύγκρουση για την πυρηνική ενέργεια που είχε διχάσει την ΕΕ, καθώς «δίνει» παράταση λειτουργίας στους 53 πυρηνικούς αντιδραστήρες της Γαλλίας.
Η μεταρρύθμιση αποσκοπεί να απεξαρτήσει τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας από την αστάθεια στην αγορά των ορυκτών καυσίμων, να προστατεύσει τους καταναλωτές από τις αυξήσεις των τιμών και να επιταχύνει την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, το αξιοσημείωτο είναι ότι τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας σημείωσαν αύξηση ρεκόρ, στα 42 GW με τις ΗΠΑ να πρωτοστατούν. Ωστόσο, οι ΗΠΑ παρήγαγαν και περισσότερο πετρέλαιο από κάθε άλλη χώρα στα χρονικά, αλλά και αύξησαν την πυρηνική τους παραγωγή.
Ακολούθησε η COP28 στο Ντουμπάι και τα αποτελέσματά της που κατάφεραν, τούτη τη φορά και να ενώσουν και να διχάσουν τα συμβαλλόμενα μέρη, ιδίως σε ό,τι αφορά στην απουσία ρητής δέσμευσης για την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα.
Τέλος, η στρατιωτική σύγκρουση του Ισραήλ με τη Χαμάς δημιούργησε το υπόστρωμμα για μια επανάληψη των όσων ακραίων βιώσαμε μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Με κάποιο «μαγικό» τρόπο τα χειρότερα αποφεύχθηκαν, αλλά όσο δεν ειρηνεύει η περιοχή, τόσο εύθραυστη και επίπλαστη μπορεί να αποδειχτεί η τρέχουσα ήπια εικόνα των τιμών και η όποια αισιοδοξία διατυπώνεται για τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης των εθνών.
Άλλωστε, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι το Ισραήλ είναι σημαντικός παίκτης στην περιφερειακή αγορά φυσικού αερίου και έχει διακόψει για λόγους ασφαλείας, τη λειτουργία στο υποθαλάσσιο κοίτασμα Ταμάρ, ενώ κάπου εκεί έξω καιροφυλακτούν οι σκληροπυρηνικοί μουλάδες του Ιράν!